Бағдарламасы «Конструкторлық технологиялық сапаны қамтамасыз ету»

Құрастырушы: доцент ________________ А.Ж. Касенов

Машина жасау және стандарттау кафедрасы

Кафедра меңгерушісі ______________ Шумейко И.А.

(қолы)
Металлургия, машинажасау және көлік факультетінің оқу-әдістемелік кеңесімен құпталған 2010 ж. «__» __________ № ____ хаттама
ОӘК төрағасы ____________ Ахметов Ж.Е. «___»________2010ж.

(қолы) (күні)

Факультет деканы ___________ Тоқтағанов Т.Т. «___»________2010ж.

(қолы) (күні)

ҚҰПТАЛҒАН:

ЖжӘҚБ бастығы _________ Варакута А.А. «___»__________ 2010ж.

(қолы) (күні)
Университет оқу-әдістемелік кеңесімен құпталған

«___» ______________ 2010ж. № _____ хаттама.

Конструкциялық материалдарды таңдауға, майлаумен, көлік торабы мен тетіктердің конструкциялық сенімділігімен, материал мұралығы қатысатын технологиялық үрдістің құралуымен, химиялық құрамы мен дайындаманы алу әдісімен, механикалық өңдеудің кезектесті және қатынасты операциясымен, тетіктің конструктивті пішінінің әсерімен бекітілген базаның қателіктерімен, технологиялық әбзелмен, құралдар мен жабдықтардың механикалық өңдеу кезіндегі өңделіп жатқан көлік тетіктерінің дәлдік пішініне тигізетін әсерімен таныстыру.

- конструкциялық материалдарды таңдау принципін;

- тетіктің конструкциясы мен көлік торабының құрылу принципін;

- технологиялық әбзелдің тексеру ерекшеліктерінің заңдылықтарын, күштерді, тетіктер мен аспаптардың бекіту мінездемелерін;

- көліктің ең жоғары сапасын қамтамасыздандыратын технологиялық әдістерді.
Пәнің оқып білу нәтижесінде студент істеу керек:

- химиялық құрам мен дайындаманы алу әдісін, материал мұралығымен бірге технологиялық үрдісті жүзеге асыру;

- сапаның дәлдік көрсеткіштерін есептеу және болжау;

- тетік сапасына әсер ететін факторларды дифференциалдау және табу

Тәртіптің, келесі зерттеу жанында қайсылардың тәртіп білімдері қажетті «Конструкторлық технологиялық сапаны қамтамасыз ету»: технологиялық әбзелді жобалау, машинажасау шығару технологияся, өндірістік үрдістерді автоматизациялау негіздері, механика және құрастыру цехтарды жобалау, дипломдық жобалау.

4.1 Пәннің тақырыптық жоспары

4.2 Пән тақырыптарының мазмұны

Технологиялық әбзелдің, күштердің, бүйымның бекітілуі сипаты, металкескіне аспаптар, технологиялық жабдықтың әсері, бұйым өңдеу сапасына қатысты технологиялық негіздерінің қателіктері МЖ өндірісіне қателіктердың мұралығын студенттерге үйрету тәжірибелік сабақтың мақсаты болып табылады.

Тәжірибелік жұмыс. Тоқарлы белдікте дөңгелек тәрізді тетіктің тесігін жөну кезіндегі і жұдырықшалы қысқы әсерінен дөңгелектілікке ауытқуының қысөыш күшінің әсерін зерттеу.

Тәжірибелік жұмыс. Токарлыөвинт кескіш білдегінде цилиндрді және шет жақты жонғандағы 3 жұдырықшалы қысқымен қысылатын қысқыштың әсерін зерттеу.

Тәжірибелік жұмыс. Қысқа қатаңдықты және ұзын қатаң емес біліктерді өңдеуді зерттеу.

Тәжірибелік жұмыс. Кернегішті сақиналардың қателігіне байланысты, моделі 6Н81 көлденең-жоңтылау білдегіндегі айналдырықтың құралбілігенде орнатылған дискті жоқтыштық радиалды және бүйір ауытқымасын зерттеу.

Тәжірибелік жұмыс. Алдыңғы және артқы тұғырдың қатаңдығын ескере отырып, токарлы білдекте қатаңдықты біліктін өңдеу дәлдіген зерттеу.

Тәжірибелік жұмыс. Білдектерді геометриялық қателктерін және әсерліктерін, жылу деформацияларын және жәлдікті тетіктердің дайындама қызуының, пішін ауытқуын зерттеу.

Тәжірибелік жұмыс. Технологиялық негіздердің технологиялық мұралық қателіктерінің заңдылықтарын зерттеу.

Тәжірибелік жұмыс. Дайындама материалының құрамын және механикалық өңдеу кезінде тетіктің конструкторлық параметрін мұралау және сапасын қамтамасыз ету.

Тәжірибелік жұмыс. Токарлық білдекте артқы тұғыр мен қысыш өстері сәкеспеген уақытта біліктін өндеу дәлдігі зерттеледі.

Тәжірибелік жұмыс. Технологиялық мұралық графасын жасау және өңделген тетіктің қағаттандыратың шартын анықтау.

Тәжірибелік жұмыс. Көлук тетуктернің тозуы олырдың түрлері, үкеліс тараптарының сенімділігін қамтамасыздандыру және көлік тараптары мен тетіктерінің сапасын жоғарылату мақсатында конструкәиялық материалдардың тозуын зерттеу.

Тәжірибелік жұмыс. Бұйымдардың технологиялық әдістерәмен сапасын (тозығу төзімділігін) жоғарылату.

Мақсаты – негізгі және қосымша әдебиеттерді бақылау және өлшеу әдістері мен құралдары бойынша, жеке ережелерді және техникалық құжаттарды оқып білу, тәжірибелік сабақтарға және емтиханға дайындалған кезінде қажеттілігі бар

Тәлімгерлердің өзіндік жұмысының мақсаты – курстың жеке тақырыптарың терең окып білу, дәріс және зертханалық сабақтарына дайындалу, межелік бақылауларға және емтиханға дайындалу. Курстың теориялық тақырыптары оқылғаннан кейін, тақырыптар бойынша сұрастыру жүргізіледі.

№	ТӨЖ түрі	Есеп беру түрі	Бақылау түрі	Сағат көлемі
1	Дәріс сабақтарына дайындалу	Дәріс жазбасы	Оқу үрдісіне қатысу	5
2	Тәжірибелік сабақтарына дайындалу	Есептер	Сабаққа қатысуы	5
3	Тәжірибелік сабақтарына бойынша есеп беруі және оларды қорғауы	Есептер, сызбалар	Тәжірибелік жұмыстарды қорғауы	15
4	Аудитория сабағының мазмұнына кірмеген материалды игеру	СӨЖ жазбасы	СӨЖ тақырып бойынша сұрауы	15
5	Өзіндік жұмыстарды дайындалуы	СӨЖ жазбасы, сызбалар	Өзіндік жұмыстарды қорғауы	15
6	Бақылау шараларына дайындық		АБ 1, АБ 2 тестілеу	5
	Барлығы			60

4.4.2 Студенттердің өздігінен оқуына бөлінген тақырыптардың тізімі:

Тақырып 1. Сапалы қатысты түсініктер мен терминдер. Тағайындау, сенумділік, шикізатты материалдарды, жанармайды және энергияны экономикалық қолдану көрсеткіштері. Технологиялық, көліктердің көрсеткіштері эргономикалық, экологиялық көрсеткіштері [3-6, 11].

Тақырып 2. Трибологиялық сенімділік қамтамысыздандыру түсініктері мен әдстері [7, 12-17].

Тақырып 3. Майлықтар. Пластикалық майлау материалдары. Қатты майлау жабындары. Тағайындалуы. Классификациясы. Құрамы. Қолданылуы [2, 5, 6, 14].

Тақырып 4. Антифрикциялық материалдары. Полимерлі антифрикционды материалдары. Өзін-өзі майлау антифрикционды материалдары. Фрикционды материалдары. Тағайындалуы. Классификациясы. Құрамы. Қолданылуы. Қолдану аймағы [2, 5, 6, 14].

Тақырып 5. Сыртқы қабатты біріктіру әдістері. Тозуға төзімділік жабындары. Сырттқы қабатты біріктендіру химиялық әдістері [2-6, 9].

Тақырып 6. Технологиялық мұралықтың түсінігі. МЖ өндірісіндегі бұйым сапасын камтамасыздандыру мәселелерін шешу оның орны б.т. Жинақтау кездегі механикалық өндеу қателіктерінің мұралығы және жарамды тетіктердің түзілімдерін жинақтау сапасының мұралығы [1, 5, 6, 7, 8, 10].

Тақырып 7. Технологиялық мұралықты оқып білу үшін жүйелік әдістеме керек. Жүйенің құрылымы. Граф теориясы тәсілдерімен тахналогиялық мұраның үрдісін ұсыну [1, 5, 6, 7, 8, 10].

Тақырып 8. Мұралық мәселелерді тасымалдаушылар ретінде дайындама сыртқы қабаттың жағдайы және материал. Олардың дәлдікке ықпал еті. Өндеулер. Көлік тетіктерін өндеу кезінде теориялық опереәиялардың мұралыққа ықпал етуі [1, 5, 6, 7, 8, 10].

Тақырып 9. Технологиялық мұралық заңдылықтары. Әрекеттен кейінгі эффект жайындағы тісінік. Тетіктердің конструктивтік пішіндердің дәлдәкке ықпалы. Тетіктерді өндеу кезінде конструктивті пішіндердің мұралығы [1, 2, 5, 6, 7, 8, 10, 15, 17].

Тақырып 10. Дайындамалар беттерінің өзара орналасуы мен пішіннің ауытқуы. Техникалық үрдіс кезіндегі олардың азаю шарттары. Конфигурация өзгерген кездегі жоғарғы дәлдіктегі тетіктердің пішін ауытқулардың қзгеріу. Типтік тетіктер үшін мысалдары [2, 3-6, 9, 13].

Тақырып 11. Механикалық өндеудегі әдептер мен технологиялық мұралық. Қатты центрдегі өңдеген кездегі орнаті негіздері қателіктерінің технологиялық мұралығы. Призма мен “башмакта” тетіктер өнделген кезде орнаті негіздері қателіктерінің технологиялық мұралығы [2, 3-6, 9, 13].

Тақырып 12. Технологиялық мұралықтың сипаттамасына қосу жабдықтарының, қосымша құралдың және технологиялық әбзелдің ықпал етуі [1, 5, 6, 7, 8, 10].

Тақырып 13. Сақина мен төлке типті жоғарғы дәлдікті тетік шығыс параметрлерінің қалыптасу негізіндегі техналогиялық әбзелдің рөлі. Ұзын білік типті жоғарғы дәлдікті тетіктер шығыс параметрлерінің қалыптасу негізіндегі техналогиялық әбзелдің рөлі [1 - 6, 7, 8, 10].

Тақырып 14. Тетіктің шығыс параметрлерінің қалыптасуымен байланысты күту үрдісі [1, 5, 6, 7, 8, 10].

Тақырып 15. Жоғарғы дәлдікті тетіктердің шығыс параметрлері және жинақтау сапасы. Қорытынды [2, 5 - 10].

5 Әдебиеттер

1 Дальский А.М., Базров Б.М., Васильев А.С., Дмитриев А.М., Колесников А.Г., Кондаков А.И., Шачнев Ю.А. Технологическая наследственность в машиностроительном производстве. - М.: Издательство МАИ, 2000. – 360 с.

2 Дальский А. М. Технология конструкционных материалов: учебник для студ. машиностроительных вузов/под ред. А. М. Дальского.-М.:Машиностроение.-2004.-511 с.: ил.

3 Дальский А. М. Справочник технолога-машиностроителя: в 2 т./под ред.: А. М. Дальского [и др.].-5-е изд., испр..-М.: Машиностроение. Т. 2, 2003. - 943 с.

4 Дальский А. М. Справочник технолога-машиностроителя: в 2 т./под ред.: А. М. Дальского [и др.].-5-е изд., испр.- М.: Машиностроение. Т. 1, 2003.-912 с.

5 Базров Б. М. Основы технологии машиностроения: учебник для вузов/Б. М. Базров.-2-е изд. - М.: Машиностроение. - 2007. - 736 с

6 Колесов И.М. Основы технологии машиностроения: учебник для машиностроительных специальностей вузов. – 3-е изд., стер. – М.: Высш. шк., 2001. – 591 с.: ил.
Қосымша

7 Дальский А.М. Технологическое обеспечение надежности высокоточных деталей машин. - М.: Машиностроение..-1975.- 224 с.

8 Дальский А.М. Сборка высокоточных соединений в машиностроении. – М. : Машиностроение. - 1988. – 302 с.: ил.

9 Дальский А.М. Технология машиностроения. В 2-х томах. 1т. Основы технологии машиностроения. - М.: МГТУ им. Н.Э. Баумана, 1977. – 563 с.

10 Ящерицын П.И., Рыжов Э.В., Аверченков В.И. Технологическая наследственность в машиностроении. – М.: НиТ, 1977. – 400 с.

11 Аристов А.В. Управление качеством. – М.: Машиностроение, 1978. – 591с.

12 Борисов Н.В., Павлов И.А., Плотников В.И. Ускоренные испытания машин на износостойкость как основе повышения их качества. – М.: 1976. – 600 с.

13 Когаев В.П., Дроздов Ю.Н. Прочность и износостойкость деталей машин. – М.: Высшая школа, 1991. – 319 с.

14 Крагельский В.Н., Дроздов Ю.Н. Узлы трения машин. – М.: Машиностроение, 1984. – 256 с.

15 Крагельский И.В. Трение и износ. - М.: Машиностроение, 1968. – 480 с.

16 Крагельский И.В., Добычин М.Н., Комталов В.С. Основы расчетов на трение и износостойкость. – М.: Машиностроение, 1977. – 320 с.

17 Проников А.С. Надежность машин. – М.: Машиностроение, 1978. – 591с.

Мамандықтың жұмыс оқу жоспарынан көшірме

Нысан ПМУ ҰС Н 7.18.3/32

Кафедра меңгерушісі _________Шумейко И.А. 20__ж. «___» ________