ЖОЛДЫҚ АЙНЫМАЛЫЛАР 8.1 Символдық тип

8 ЖОЛДЫҚ АЙНЫМАЛЫЛАР

8.1 Символдық тип

Бағдарламалауда символдарды, сөздерді, сөйлемдерді, мәтіндерді өңдеумен байланысты көптеген есептер класы бар.

Осы мақсатта көптеген бағдарламалау тілдеріне символдармен және мәтіндермен, яғни char және string типтерімен жұмыс істейтін арнайы құралдар қосылған.

C# тілінде осы типтердің екеуі де бар. Олардың арасында тығыз байланыстың барын айта кету керек.

Кейбір авторлар char типіндегі айнымалы бір символдан тұратын жол деп есептейді. Басқа авторлар жолдық типтегі айнымалыларды char типіндегі айнымалылар массиві ретінде қарастырады.

C# тілінде символдармен жұмыс жасауға арналған арнайы char класы қолданылады, онда символдарды көрсетудің екі байттық жүйесі және осы символдармен жұмыс жасаудың көптеген әдістер жиыны қолданылады.

Символдарды көрсетудің екі байттық жүйесі Unicode кодтамасы деген атқа ие болды. Windows тобындағы ОЖ-де 2 байтты UTF-16LE кодтамасы қабылданған.

Барлық символдар топтастырылған және реттелген. Мысалы, 0 мен 9 арасындағы сандардың екілік кодтары өсу тәртібінде, қатарынан орналасқан. Алфавиттің a және z арасындағы үлкен және кіші әріптері де өсу тәртібінде, қатарынан орналасқан. Кириллицада қолданылатын "Ё" әрпі ғана өзгеше сипатталады.

Символдарды кодтаудың осы ерекшелігі мәтіндерді өңдеудің түрлі алгоритмдерін оңай құруға мүмкіндік береді, мысалы, алфавит бойынша сөздерді реттеу.

Unicode кодтамасымен берілетін алфавитте 65000 аса символдар бар болғандықтан, кодтардың көбі резервте сақталады және қолданылмайды.

Char класында апострофқа алынған символдармен берілген символды тұрақтылар және басқарушы символдар мен Unicode-тізбегі анықталған.

Бағдарламада символдарды қолдану үшін олар апострофқа алынады. Escape-тізбегінің коды ақпаратты экранға, принтерге, басқа да құрылғыларға шығару үшін пішімдеуді қолданады. Ол бір немесе бірнеше символдан тұрады, оның алдында кері слеш (\) жазылады.

Символды көрсету Unicode–тізбегінде кодтың көмегімен орындалады.

8.1-кестеде кейбір escape-тізбегі көрсетілген.

8.1-кесте – C# тіліндегі кейбір escape-тізбегінің мысалдары

Ескерту, мәтін ішінде escape-тізбегін қарапайым символдар сияқты қолдануға болады.

GetUnicodeCategory() әдісі char класына сәйкес (UnicodeCategory) категориясының бір мәнін қайтарады. Кейбір категориялардың сипаттамасы 8.3-кестеде көрсетілген.

Айнымалылар мен char класына тиісті кейбір әдістер қолданылған мысалда алфавит символдарының Unicode кодына және керісінше түрлендірудің нұсқалары қарастырылған. Char класының кейбір әдістерін бас әріптерді кіші әріптерге ауыстыру үшін түрлендіру. Символ бойынша оның категориясының тұрақтысы.

Бағдарлама код:

using System;

namespace ConsoleApplication1

{

class Program

static void Main()

{ char i;

int a1, a2;

for (i = 'a'; i <= 'z'; i++)

{ Console.Write("{0}-", i);

Console.Write("{0} ", (int)i);

}

Console.WriteLine();

a1 = (int)'А';

a2 = (int)'Я';

for (int j = a1; j <= a2; j++)

{

Console.Write("{0}-", j);

}

Console.WriteLine();

for (i = 'А'; i <= 'Я'; i++)

{

Console.Write("{0}-", char.ToLower(i));

}

Console.WriteLine("\n\n");

cat1 = char.GetUnicodeCategory('A');

cat2 = char.GetUnicodeCategory(';');

Console.WriteLine("'A' - category {0}", cat1);

Console.WriteLine("';' - category {0}", cat2);

Console.WriteLine("'4' - category {0}", char.GetUnicodeCategory('4'));

Console.WriteLine("'+' - category {0}", char.GetUnicodeCategory('+'));

Console.WriteLine();

Console.WriteLine("Enter pernesin basiniz");

Console.ReadLine();

}

}

}

a-97 b-98 c-99 d-100 e-101 f-102 g-103 h-104 i-105 j-106 k-107 l-108 m-109 n-110 o-111 p-112 q-113 r-114 s-115 t-116 u-117 v-118 w-119 x-120 y-121 z-122

';' - category OtherPunctuation

'4' - category DecimalDigitNumber

'+' - category MathSymbol