Меншіктеу, мәліметтерді енгізу, шығару операторлары. Сызықтық программа

Паскаль тіліндегі меншіктеу операторының жалпы түрі:

Мысал: x:=0.5;

y:=a+b;

D:=b*b-4*a*c;

p:=(a+b+c)/2;

Енгізу операторының жазылу үлгісі:

Read (айнымалылар тізімі);

(read-оқу)

Мысал: read(a,b,c);

Енгізілетін мәндер бос орын арқылы теріледі. Read операторының соңына ln жалғауы қосып жазылуы мүмкін: readln (readline-жолды оқу). Бұл жағдайда курсор келесі жолдың басына көшіріледі де, мәліметтер бірінің астына бірі әрбір жаңа жолға енгізіледі.

Мысал: readln(a); readln(b); readln(c);

Мәндерді экранға шығару үшін Паскаль тілінде төмендегі оператор қолданылады:

(write-жазу)

Мысал: 1) Write (‘x- ті енгіз=?’);

read (x);

2) M:=10; N:=25;

Writeln (M);

Writeln (N);

Мұндағы n- экранға шығатын барлық символ саны.

m- бөлшек бөліктің цифрлар саны (0≤m≤n)

Меншіктеу, енгізу, шығару операторларын қолданып құрылған сызықтық программалар қарастырайық.

Program Geron;

Var a,b,c: integer;

P,S:real;

begin

Write (‘Үшбұрыш қабырғаларын енгіз ’);

p:=(a+b+c)/2;

S:=sqrt(p*(p-a)*(p-b)*(p-c));

Writeln (‘Үшбұрыш ауданы =’, S);

end.

Мысал2. Радиусы 5,2-ге тең шеңбердің ұзындығын және дөңгелектің ауданын табу программасын құрыңдар.

Program Audan;

Const r=5.2;

Var L,S:real;

begin

L:=2*pi*r;

Writeln (‘Дөңгелек ауданы =’, S:4:2);

Writeln (‘Шеңбер ұзындығы =’, L:5:2)

end.

Мысалы: Аудан есептеу

(* Герон формуласы*)

Мысал3. Қабырғасы а-ға тең кубтың көлемін есептейтін программа құрыңдар.

Program Pl1;

Var a,V: integer; a-кубтың қабырғасы, V-көлемі

begin

V:=exp(3*ln(a)); (* куб көлемі V=a^3 *)

Writeln (‘V=’, V);

end.

Program Audan;

Var a,b,x: integer;

c, S:real;

begin

Write (‘Үшбұрыш қабырғаларын және бұрышты енгіз ’);

c:=sqr(a)+sqr(b)-2*a*b*cos(x*pi/180);

S:=1/2*a*b*sin(pi*x/180);

Writeln (‘Үшбұрыш ауданы =’, S,’үшінші қабырғасы=’, с);

end.

Мысал5. Берілген үш таңбалы бүтін санның цифрларының қосындысын табыңдар.

Program Summa;

Var x,a,b,c,d,S:integer;

begin

a:=x div 100; b:=x mod 100;

c:=b div 10; d:=b mod 10;

S:=a+c+d;

Writeln (‘S=’, S);

end.

Шартты оператор қандай да бір шартты тексеріп, оның нәтижесіне байланысты белгілі бір әрекетті орындауды жүзеге асырады.

Оның жазылу үлгісі:

1) IF шарт THEN 1-оператор ELSE 2-оператор;

2) IF шарт THEN оператор;

1-жағдай шартты оператордың жазылуының толық түрі, 2-жағдай қысқа түрі деп аталады.

Program m1;

Var a,b, max: integer;

begin

If a>b then max:=a else max:=b;

Writeln (‘Жауап:’, max);

end.

Program m2;

Var a,b,c,D:integer;

x1,x2: real;

begin

Write (‘кв.теңдеу коэффициенттерін енгіз:’); readln (a,b,c);

If d<0 then writeln (‘түбірі жоқ ’)

else begin x1:=(-b+sqrt(D))/(2*a); x2:=(-b-sqrt(D))/(2*a);

Writeln (‘x1=’, x1, ‘x2=’, x2); end;

end.

Мысал 8. Екі бүтін санның үлкені мен кішісін табыңдар.

Var a,b, max, min: integer;

begin

read (a,b);

else begin max:=b; min:=a end;

Writeln (‘max=’, max, ‘min=’, min)

end.

0

Мысал9. Жазықтықта берілген нүкте центрі координалар басындағы, ішкі радиусы 2-ге, сыртқы радиусы 3-ке тең сақинаға тиісті бола ма?

Program m4;

const r1 2; r2 3;

var x,y:real;

begin

Write ('нүкте координасын енгіз ); read(х, у);

Writeln ( нүкте сақинаға тиісті ) else writeln ( тиісті емес )

end.

Мысал10. Функцияны есептеу прогрммасын жазыңдар:

y if a>b then begin max:=a; min:=b end

var x,у: real;

begin

if х 1 then y: sqrt (х)

else if x 0 then y: sin(х)/cos(х)

else y: cos(х);

writeln (y)

end.

Var a,b, max, min: integer;

begin

read (a,b);

else begin max:=b; min:=a end;

Writeln (‘max=’, max, ‘min=’, min)

end.

Program m3;

const r11; r22;

var x,y:real;

begin

Write ('нүкте координаларын енгіз); read(х, у);

Writeln (нүкте сақинаға тиісті) else writeln (тиісті емес)

end.