Б. К. Копжасаров «Өсімдік коргау жоне карантин» кафедрасынын



жүктеу 16,49 Mb.
Pdf просмотр
бет55/190
Дата01.10.2023
өлшемі16,49 Mb.
#43615
1   ...   51   52   53   54   55   56   57   58   ...   190
2b0936db-98be-4c50-b1dc-5b5d01e6f4e9

арренотокия
деп атайды. Сондықтан партеногенездің 
(ұрықтанбай көбею күбылысы) болу не болмауы (мұның өзі 
аталықтардың болуына байланысты) паразиттің арақатынасын 
анықтайтын негізгі факторлардың бірі болып саналды. Белгілі 
мәліметтерге Караганда, бұл ара қатынас теленоминдер де 
аналықтар жагына қарай басыңқы келеді. Әдетте теленоминдердің 
аталықтары аналықтарынан бір тәулік бұрын шыгады да иесінің 
жұмыртқаларыныц үстінде аналықтардың шығуын күтіп отырады. 
Кейбір 
мәліметтерге 
Караганда, 
триссолкусты 
бір 
аталыгы 
аналыктарының 20 шактысын үрыктандыра алады. Қайталанып 
үрыктану бұларда кездеспейді.
Триссопкус грандиздіц
аналыгы үрықтану кезінде иесінің 
жүмырткасын мүртшаларымен синап байкайды. Егер кандаланың 
жүмырткасы бүдан бүрын сол паразиттің басқа түрімен залалданса, 
онда 
оны 
тастап 
келесі 
жұмыртқага 
көшеді. 
Қандаланың 
жүмырткаларына өздерінің жүмыртқаларын салганда паразиттен 
ешбір кезек тәртібін сақтамайды.
Қандалалардың триссолкустер залалданган жүмырткаларын 
сауларынан жүмыртканың төбе бөліміне салып кеткен белгісі 
арқылы ажыратуга болады (сурет-1). Ол белгілі паразиттер 
өздерінің жүмыртқа салгыш аппаратының көмегімен салып, одан 
соң мүртшаларымен сипап байкайды. Залалданган және белгі 
қойылган жүмырткага қайтадан жаңа белгі қойылмайды.
Сурет-І. Триссолкус грандизбен залалданган жүмырткалар
110


Бір пробиркада паразиттің бір аналыгы болган жағдайда 
залалданган жүмыртқаны қайталап залалдау құбылысы өте сирек 
кездеседі. Қандаланың бір рет салган бір топ жұмыртқаларын 
бірден бірнеше паразитке (7-8) ұсынганда, олардың арасында талас 
туады. Мұндай жағдайда қандаланың бір жұмыртқасы паразиттің 
бір дарагы мен бірнешс рет немесе бір мезетте әр жақтан паразиттің 
екі - үш дарагымен залалдануы мүмкін.
Теленоминдердің аналық жэне аталықтарының тіршілік ету 
үзақтыгы бірдей болмайды. Аталықтары аналықтарынан бүрын 
оледі. Аталықтарының үзақ өмір сүруі аналықтары мен кездесу 
жиілігіне байланысты. Оларды бірдей түрақты жагдайда бірге 
қосып тәрбиелегенде аталықтарының өмірі аналыктарына қоспай. 
бөлек 
тәрбиелегендеріне 
қараганда 
екі 
есе 
қысқа 
болады. 
Теленоминдердің 
аналықтары 
өмірінің 
үзақтыгы 
кейде 
жүмыртқалау қарқынына да байланысты. Жұмыртқалау карқынды 
гүрде тез өтсе, олардың өмірі қысқарады. Мысалы, 
триссолкус
грандиздің
аналықтары қарқынды түрде жүмыртқалаганда 1-1,5 
жеті гана, ал жүмырткалау мерзімі шүбалаңқы болса, онда олар бір 
айдай өмір сүреді. Күн сәулесі тура түсетін орындарда ауаның 
температурасы 30°С және одан асқанда паразиттер жаппай қырыла 
бастайды. Ауа температурасы 20'С-тан төмендей түскен сайын 
олардың дамуы үзара түседі.
Рубцовтың мәліметі бойынша 0-ЗоС-да мұз қоймасында 
жүмыртқа жегіштер бір айдан артық өмір сүреді. Жүмыртқа 
жегіштердің тіршілігінде көмірсулардың қоректі маңызы өте зор. 
Триссолкус 
грандиздің
қант 
ерітіндісімен 
қоректенгендері 
ашыққандарына Караганда 2 есе үзақ өмір сүреді. Жүмыртқа 
жегілер ересектерінің табигатта қоректенуі әлі жеткілікті түрде 
зерттелмеген.
Сцелионидтердіц (олардың ішінде теленоминдердің) өсімдік 
гүлдерінің, әсіресе шатырша гүлді өсімдіктердің, шырынымен 
қоректенетіндері белгілі. Бірақ соңгы кездегі мәліметке Караганда 
сцелионидтердің ересектері өсімдік гүлдерінде, шырындықтары 
аіпық түргандарында өте сирек кездеседі. Кишинев қаласында 
пайдалы жәндіктерді шогырландыру үшін бақтың ішіне 

жүктеу 16,49 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   51   52   53   54   55   56   57   58   ...   190




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау