Б. К. Копжасаров «Өсімдік коргау жоне карантин» кафедрасынын

жүктеу 16,49 Mb.

Pdf просмотр

бет	41/190
Дата	01.10.2023
өлшемі	16,49 Mb.
	#43615

1 ... 37 38 39 40 41 42 43 44 ... 190

2b0936db-98be-4c50-b1dc-5b5d01e6f4e9

( Trichogramma evanescens
Westw.,
T. pinloi
Vog.,)
Тэулікте орташа температура жоғары немесе төмен болганда,
сонымен қатар көктемде және күзде 13°С тұрган жагдайда аналық
трихограмманың ересектерінің әрекеттері бәсеңдейді. Олардың
белсенділігі 14°С-тан басталып. 17(ІС-тан артқанда күшейе түседі.
Трихограмма жарық сүйгіш, бірақ тура түсетін күн сәулелерінен
қашады. Таңертеңгі кезде жапырақтыц түсетін жагына жиналады
да. күн ысыган кезде оның астыңгы бетіне көшеді. Температура
36°С-ка жеткенде ол көлеңке жерге тығылады. Ересектерінің табиғи
жагдайларда өздері үшін қолайлы температурасы, дымқылдылыгы
және жарығы бар мөлтектерде белсенді түрде таңдап алу
қабілеттілігі де бүл түрдің тез икемге келгіштігінің негізгі корінісі
болып табылады.
Кэдімгі трихограмма жердің үстіңгі бетіне жақын орындарда
тіршілік ететін жерлеріне байланысты. Оның үшу қабілеттілігі
нашар жетілген, кейде өте қыска аралыққа гана, ягни бір өсімдіктен
екінші өсімдікке немесе бір топырақ кесегінен екіншісіне үшып
ба£>у арқылы орын ауыстырады. Бір ^рпағының даму кезеңінде 17-
19(ІС-да не бары 15 метрлік, ал 25-ЗОпС-да белсенділігі көтеріліп 30
метрлік радиуста, ондагы кобелек жүмыртқаларын залалдайды.
Кэдімгі трихограмманың пайдалы касиеттері мыналар: ол тез
дамиды жэне ересектерінен гөрі аналықтарының саны көп болады.
Бүл касиеттер олардың өсіп-өну карқынының жоғаргы болуын
камтамасыз етеді. Кәдімгі трихограмма популяцияларының әдетте
75-90% аналықтарының үлесіне түседі. Барлык түр аралык
формаларының дамуының орташа көрсеткіштері мынадай:30°С-да
сегіз күн; 28пС-та тогыз күн; 25°С-11 күн; 22°С-14 күн; 20°С-16 күн;
81

18°С-21 күн; 16°С-27 күн; 13°С-40 күн; 11,5°С-54 күн. Дамудың
төменгі
көрсеткіші
10°С-қа
тең.
Осы
температурада
трихограмманың
үшінші
жастагы
тамақтануын
тоқтатып,
диапаузаға кетіп, әртүрлі иелерінің жұмыртқаларының ішінде
қыстап шығады. Мысалы,
эмбриофагум
мен
кацецея
алма жапырақ
ширатқышының, жібек күрты кобелегінің жұмыртқасында, ал
эупроктиде
далалы жерде гамма - күздік көбелегінің,
ипсилонның
жүмыртқасында
кыстайды.
Өте
карқынды
түрде
өсіп-өну
трмхограммаға ие-бөжектердің жұмыртқалары жеткілікті болып
түрған жағдайда бір маусым ішінде тез көбеюіне мүмкіндік береді.
Трихограммның дамуындагы тағы бір қиын-қыстау кезең негізгі
иелерінің бірінші үргіағының жүмыртқа салу мерзімі аяқталуы мен
екінші үрпагының жүмыртқалау аралығы 1 ай.
Трихограмма күзде күздік көбелек пен қырыққабат қоңыр
көбелегінің жүмыртқа салу мерзімі аяқталған соң қиын болады.
Ондай кезде трихограммаларга аралық иелерінің (лепті көбелек,
жоңышқа жэне шырмауық көбелектер) жүмыртқаларын табу өте
киынга согады. Себебі.олардың кейбіреулері өте сирек кездеседі.
екіншілерін паразит онша үнатпайды. ал үшіншілері басқа жерлерді
мекендейді де, нашар үшатын трихограммаларга таптырмайды. Осы
айтылгандарга байланысты егіс далаларында кеміргіш қоңыр
көбелектердің
жүмыртқалары
табиғатта
кездесетін
трихограммалармен орта есеппен 5-10%, кейде 30%-га дейін гана
залалданады.
Біздің елде биологиялық күресу тәсілінің ең негізі бір жетістігі
аса қауіпті зиянкестердің кейбіреуіне, солардьщ ішінде
кеміргіш
қоңыр
көбелектерге
қарсы
трихограмманы
қолдану
болып
саналады.
Трихограмманы
зертханаларда
қойма зи я нкесі-<);?«
күйесінің
жүмыртқаларын да өсіріп кобейеді. Ситотроганы жыл
бойы үздіксіз

жүктеу 16,49 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 37 38 39 40 41 42 43 44 ... 190