Екінші  кіші тобында бейнелеу өнеріне баулу әдістемесі

11 

 

Екінші тоқсанда балалар алған білім дағдыларын жетілдіре, жалғастыра отырып бояумен 

жұмыс  істеудің  әдіс-тәсілдеріне  машықтана  бастайды.  Бояуды  алмастырып  қолдану, 

қылқаламмен  дұрыс,  ұқыпты  жұмыс  істеуге  үйренеді.  Қарапайым  заттарды, 

құбылыстарды  бейнелі  түрде  салуға  үйренеді.  Жағу  тәсілдерін  бекітіп,  қылқаламмен 

жұмыс  істеуде  батыл,  еркін  қозғалыс  жасауға  бейімделеді.  Тік  төртбұрышты  заттарды 

салу, сызықтарды тік және көлбеу бағытта үйлестіре орналастыру, дөңгелек сызықтарды 

біріктіре үлкен-кіші көлемде салуға жаттығады. Суретті 

қағаз бетін толық пайдалана отырып салуға үйренеді. 

Үшінші  тоқсанда  меңгерген  дағдыларын  пайдаланып  дөңгелек  пен  төртбұрышты 

байланыстырып құрылым жасау, әртүрлі бағыттағы сызықтардың үйлесім табуына көңіл 

бөледі. Үшбұрышты заттарды салу кезіндегі қолдың қозғалысына жаттығады. Бірінші оқу 

іс-әрекетінде  бояуды  пайдаланғанда  бір  түспен  салады,  бірнеше  ҰОҚ-нен  кейін  ғана  екі 

түс беріледі. 

Қылқаламды  пайдалануда  бояуды  қалай  қағазға  жағу,  бояуды  сімірте  батырып  алып 

ыдыстың  шетіне  сүйкеп  түсіру,  үзіліссіз  қозғалыс  жасауды  көрсетіп,  пайдаланып  болған 

соң қылқаламды сумен жуып, кептіру қажеттілігі түсіндіріледі. 

Кез келген заттың пішінін беру екі кезеңнен тұрады: 

а) затты эстетикалық қабылдауы; 

 ә) затты талдау (негізгі бөліктері, пішіні, орындалуы, көлемі, бөлшектері, түсі). 

Дөңгелек  пішіндерді  қарындашпен  боямай  салады  (сақиналар,  көпіршік,  шаңырақ  т.б.). 

Бояумен  дөңгелек  ішін  бояуды  үйрету  үшін  доп,  алма,  шар  салғызуға  болады.  Дөңгелек 

пішіндерден  соң  төртбұрышты  салуда  үйренгенде  тірек  сызықтары  арқылы  бейнелеу 

тиімді.  Мысалы:  жіпке  ілінген  жалауша  салған  соң  кітап,  шашылған  текшелер,  содан 

кейін арба, вагон т.б. 

Қарындашпен  сурет  салғанда  альбом  бетінің  жартысы  беріледі,  бояумен  салғызғанда 

тұтас  беріледі.  Осы  топпен  жұмыс  істеуде  педагог  алдындағы  күрделі  міндет:  мәнерлеу 

(әсерлеу)  құралдарын,  ырғақты,  түсті,  сызықты  дұрыс  беру.  Мысалы,  балалар  күнді  әлі 

салып көрген жоқ. Дөңгелек пен қысқа сызықтарды үйлестіріп салуды педагог бірден өзі 

салып  көрсеткеннен  гөрі  балалардың  өзі  ойланып,  әрекет  етуіне  бағыттау  керек.  Сол 

сияқты  бақ-бақ  салу  үшін  де  қылқаламның  ұшын  тік  бағыттау  арқылы  үлпілдек  басын 

салуды  үйретеді.  Балаларға  ойланыңдар,  өздерің  көргенде  қандай  еді»  деген  сөздермен 

нұсқау  береді.  Талдау  кезеңінде    көркем  сөз  қолдану  өте  тиімді.  Қар  жамылған 

ағаштардың  суретін  салған  кезде  бояумен  жұмыс  істеудің  тиімді  жолдары 

қарастырылады.  Алдын  ала  серуенде  ағаштардың  құрылысына,  діңі,  бұтақтары  қалай 

орналасқанын қарап, қолды жоғары көтеріп, бұтақтарды салуды көрсетеді. Жерде, қардың 

бетінде  таяқпен  салып  жаттығады  немесе  бормен  тақтаға  салып  көрсетеді.  Одан  кейін 

ретін түсіндіреді. 

Алдымен  жерді  көлденең  сызып  алады,  одан  кейін  діңі,  содан  соң  көлбеу  бұтағы 

салынады. Ақ  бояуды  пайдаланып, сүйкей жағу тәсілімен қар салады.  «Теледидардан не 

көрдік?»  деген  тақырыпта  ойыншық  теледидар  экраны  жасалады.Балаларға  теледидар 

көретіндіктері  хабарланады  да,  бәрі  жиналып  назар  аударған  кезде  экран  бетіндегі 

көгілдір  қағаз  ақырын  сырғытып  алынып  тасталады,  оның  астында  ертегі  мазмұны 

бойынша сурет, балалардан не көріп отырғандары сұралады. Мысалы, «Бауырсақ» ертегісі 

бойынша  салынған  сурет  болса,  балалар  бірден  қай  ертегі  екенін  айтып,  қысқаша  шолу 

жасалады  да,  педагог  «Онда  бауырсақтың  суретін  салайық»,  –  деп,  дөңгелек  форманы 

салуға  кіріседі,  егер  төртбұрышты  форма  салу  керек  болса  кітапты  немесе  терезе  т.б. 

көрсетуге болады. Көбінесе балалар экраннан нені  көрсе, соны салуды ұсынады. «Келесі 

УОҚ-де  не  көргілерің  келеді?»  –  деп  сұрап,  педагог  балалардың  өтінішін  бос 

уақыттарында  орындайды.  Жұмыс  барысында  балалардың  сурет  салуға  икемділіктері, 

қабілеттіліктері бақыланып, жеке жұмыстар жүргізуді тұрақты ұйымдастыру қажет. 

Жоспарда  көрсетілген  тақырыптардан  басқа  педагогтің  қалауы  бойынша  таңдауға, 

ығармашылық  шеберлікті  жетілдіруге  ұсынылатын  тақырыптар  беруге  болады.  Мұнда 

12 

 

педагог  жергілікті  жер  жағдайын  (ауылдық,  қалалық),  өлкелік,  аймақтық  ерекшеліктерді 

ескеруі керек. 

Педагог көрнекіліктерді баланың қабылдауына, ұғымына қарай тиімді пайдалануы қажет. 

Баланың  сөздік  қорына  бейнелеу  өнері  арқылы  қосылатын  кейбір  сөздерді  талдап 

түсіндіру  талап  етіледі.  Ол  ортаңғы  топта  қайталанып  тиянақталады.  Мысалы:  наркөз, 

шаңырақ, шығыршық т.б. 

Балалардың  білім  деңгейі,  іскерлік  дағдылары  «Қандай  түс?»,  «Кім  тез  жинайды?», 

«Моншақтар  тіземіз»,  «Біздің  ыдыстарымыз»,  «Бейнені  құрастыр»,  «Әдемі  гүлдер»  т.б. 

дидактикалық  ойындар  арқылы  тиянақталады.  Дербес  көркемөнер  бұрышында  баланың 

бейнелеу іс-әрекетімен айналысуына толық мүмкіндік жасау қажет. Педагогке әдістемелік 

бағыт-бағдар алу үшін бірқатар күнтізбелік және ҰОҚ-нің жоспарларын ұсынамыз. 

 «Сурет салу» бойынша осы әдістемелік нұсқау балалардың жан-жақты дамуына және оқу 

қызметін  ұйымдастыру  кезінде  педагогтерде  туындаған    көптеген  сұрақтардың    шешуін 

табуға  көмектеседі деп сенеміз. Жұмыстарыңызға сәттілік тілейміз.  

 

жүктеу 0,75 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: