Б. Д. Жумакаева к азак эдебиетш окыту эдктемеа Окулыц «Кыздар универси тет!»



жүктеу 11,29 Mb.
Pdf просмотр
бет72/148
Дата04.10.2023
өлшемі11,29 Mb.
#43647
1   ...   68   69   70   71   72   73   74   75   ...   148
Kazak adebietin okytu adistemesi 2015 Zhumakatva

(тацырыбы,
идеяльщ мазмуны, кешпкерлерг, сюжетг мен композициясы, тгл ерекгие-
лгктерг, табигат, зат, жагдай, турмыс-салт бейнелерг т.б.)
саралай келш, 
мецгерту жолдарын эдю-тэсълдерш керсетедк1 Эдебиетп окыту эдютемесшде 
калыптаскан 
эцпм е 
адюшщ 
журпзу 
тэсшдерше 
токталган 
эд!скер 
шыгарманы оки отырып талдау жасауды усынады. Колем! жагынан шагын 
шыгармаларды мугал!мнщ ез1 тусш д!рт, тш сп жершде мэтшнен мысал оки 
отырып талдайтынын айтады. Эрине, еткен уакыт удесше жараган бул 
эдютер б у п н п талап децгешнде окушыны дамыту ер^сшщ шектеути, 
окушыныц белеенд] ойлауына ьщпал етпейтшш байкатады.
Ш ыгарманьщ идеялык багыты мен образдарын талдауда А.Кецнмбаев 
дара, салыстырмалы жэне кешпкерлерд! топтау туршде мшездеме беру 
тэсш н щ т ш м д ш п н айтады. Эдюкер образдык талдауда б1рнеше элементтщ 
мацыздылыгына токтала отырып, езш дж белплерш саралайды:
Ыршип белпс! - кешпкердщ элеуметпк теп, когамдык ортасындагы
орны.
Екшип белпс! - когамдык, уй-шплж турмысы, дуниеге кезкарасы, эдет- 
гурпы.
Уш!нш! косымша белп с1 ретшде - кешпкердщ келбеп', тулга-турпаты, 
мусЫ , 
сез сейлес1, 
ю-эрекетше байланысты бершген табигат суреттерк 
тшшшж жагдайлары.
Тертшип б елп с1 - кеййжердш ем1р шындыгынан жинактап, тушндеп 
керсеткен бейнес). жазушыныц идеялык кезкарасы.
Бесшшщен, мшездеме мен сипаттаулардьщ езара байланыстылыгы деп 
керсетшедь 
М .Эуезовтщ «Буркппш» эцпмесш деп Бекболга бершген 
мшездемеде эдюкер кешпкердщ б1рнеше ерекшелгпн санамалап керсетед!.
1 Кенпмбаев А. Казак эдебиетш окыту методикасы. А., Мектеп, 1969. -96 б.
111


Олар: ш ш ш 1, кшм1, тулгасы, кэс^б), кырагылыгы, мшез1, з е р е к т т , сактыгы, 
байкагыштыгы, тапкырлыгы, ж уректш п , айлакерлгп, сабырлылыгы, устам- 
дылыгы, кайсарльны. турмыс калпы, патриоттыгы, сауаттылыгы, 
саяси
бШ1М1.
0 д 1сксрд! к талдау багытында жазушы колданган образ сомдаудын 
керкемдж тэсщдер! араласып кеткен. Эдюкер атап отырган кешпкердщ 
тулгалык касиеггершщ деш (кырагылыгы, мшезк зеректпл, сактыгы, 
байкагыштыгы, тапкьфлыгы, 
ж уректш п , айлакерлМ, сабырлылыгы, 
устамдылыгы, 
кайсарлыгы, 
патриоттыгы, 
сауаттылыгы, 
саяси бшм1) 
жазушыныц мшездеу т э с ш аркылы берьтедд. Кешпкердщ ю-эрекет1 мен 
портрет! аркылы аныкталатын белгшер1 де бар. Талдау багытындагы 
жазушыньщ образ сомдаудагы эдю-тэсшдерш багдарга алмау, окушыны 
жалпылама баяндауга, м э т т окигасын тусшдгрш айтып шыгуга соктыратыны 
тэж1рибеден байкалып жур. ОрI бул жалпылама сипаттау багыты мотш 
талдауда жуйес1зд1кке алып келедг
Од1скер 
шыгармадагы 
пейзаждьщ 
кызметшщ 
эралуандыгын, 
шыгарманыц сюжеттж, композициялык талдауларыныц мацыздылыгын айта 
отырып, композициялык талдаудыц улп жоспарын усынады. Эдюкер 
мектепте шыгарманыц композициялык тутастыгын таныту, жекелеген 
о 1рл1ктер!н таныту мектеп практикасына еркш енпзшмей келе жаткандыгын 
орынды ескертедь Шыгарманыц сюжетпк, композициялык талдаулары 
жоспар куру аркылы шыгарма жеке белктерге белумен шектелш келе 
жаткандыгы рас. Бул багытта эдюкердщ шыгарма композициясын талдауга 
усынган у л п жоспары куаттарлык. Шыгарманыц т ш д к ерекш елктерш
танытуда эдюкер шыгарма тш н щ образ жасаушылык. жэне туйшдеп 
керсетуш ш к, кейш жасаушылык, идеялык, эмоциялык куатын ерекшелейдг 
Эдюкер шыгарма т ш н талдау багытында сездерге тусш ктем е беру, 
мазмундау, мэнерлеп оку жумыстарын атайды. Бул аталган жумыс турлер! 
мэтш нщ тш д к ерекш елктерш еркш аша алмайтыны белгш .
Эдебиетпк окудагы талдау жумысы жеке шыгарманыц мазмунын 
тануга багытталады. Ал 
тарихи курста автор мен жанр, тарихи жет( т.б 
мэселелерге катысты журпзшедь 
Непзшен талдауга нысан болатын шыгар­
маныц 1шю-сырткы етекш елктерк
1.Такырыбы мен идеясы.
2. Басты образдары, характер, тип, оларды сомдаудагы композициялык 
курылым.
3. Ш ыгармадагы уксас образдар табигаты, олардыц бас кешпкермен 
карым-катынасы.
4.Образдар жуйес! аркылы шыгармадагы тартыстыц корщук айкын- 
далуы.
5. Ш ыгарманыц композициялык курылымы, олардыц формалары

жүктеу 11,29 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   68   69   70   71   72   73   74   75   ...   148




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау