Интернеттегі қауіпсіздік пен құпиялылық

Жеке пайдаланушы үшін бұл факт ерекше рөл атқармайды, бірақ аумағында Интернет серверлері орналасқан елдердің заң-намаларын бұзатын іс-қимылдарды болдырмау үшін ол жайлы білген жөн. Мұндай іс-қимылдарға компьютерлік жүйенің жұмысқа қабілеттігін ерікті немесе еріксіз түрде бұзу әрекеттері, қорғалған жүйелерді бұзуға әрекет жасау, компьютерлік жүйенің жұмысқа қабілеттігін бұзатын бағдарламаны пайдалану мен тарату (көбінесе, компьютерлік вирустар) жатады.

Бүкіләлемдік жүйеде жұмыс істегенде барлық іс-қимылдар толықтай белгіленетінін және арнайы программалық құралдармен хатталатынын, заңды, заңсыз іс-әрекеттер туралы ақпарат міндетті түрде бір жерлерде жинақталатынын есте сақтаған жөн.

Осылайша Интернетте ақпарат алмасуға почта маркаларын қолданатын кәдімгі хат жазысу сияқты қараған жөн. Ақпарат екі жаққа да еркін жайылып, таралады, бірақ ол жалпы жағдайда ақпараттық процестің барлық қатысушылары қол жетерліктей. Бұл көпшіліктің жаппай қолдануға ашық Интернеттің барлық қызметтеріне қатысты.

Алайда әдеттегі почталық байланыста да ашық хаттармен қатар почталық конверттер болады ғой. Хат жазысқанда почталық конверттерді қолдану серіктестердің жасырары бар дегенді білдірмейді. Оларды қолдану бұрыннан қалыптасқан тарихи дәстүр мен моральдік-этникалық қатынас нормаларына сай келеді. Осындай “конверттердің” қажеттілігі ақпаратты қорғау үшін Интернетте де бар. Бүгінде Интернет тек қатынас құралы және әмбебап анықтамалық жүйе ғана болып қоймай, келісімшарттық және қаржылық міндеттемелер жойылып, таралады, қарап шығудан да, бұрмалаудан да қорғау қажеттілігі айдан анық. 1999 жылдан бастап Интернет бөлшектік сауда айналымын қамтамасыз етудің қуатты құралына айналды, ал бұл несиелік карталар мен басқа электронды төлем құралдарын қорғауды талап етеді.

Интернеттегі ақпаратты қорғау принциптері мынадай анықтамаға сүйенеді: ақпарат – мәліметтер мен оларға барабар тәсілдердің өзара іс-қимылының туындысы. Егер коммуникациялық процесс барысында мәліметтер жүйе арқылы берілсе (ал Интернет нақ осындайға жатады), онда оларға бөгде адамдардың кіруін, тіпті, теориялық жағынан болдырмау мүмкін емес. Соған сәйкес қорғау жүйелері ақпараттың екінші компонентінде әдістерде шоғырланған. Олардың іс-әрекеттерінің принциптері, тым болмаса мәліметтердің ақпаратқа айналуы үшін барабар әдісті таңдау мүмкіндігін қиындатып, тіпті болдырмауға негізделген. Мұндай қорғау тәсілдерінің бірі – мәліметтерді шифрлеу.