«Қазіргі қазақ тілінің құрмалас сөйлем синтаксисі» пәнінен тест тапсырмалары

жүктеу 27,59 Kb.

бет	1/3
Дата	23.05.2023
өлшемі	27,59 Kb.
	#42732

1 2 3

«?àç³ðã³ ?àçà? ò³ë³í³? ??ðìàëàñ ñ?éëåì ñèíòàêñèñ³» ï?í³íåí òåñò

1. ҚС-дегі интонациялық кідірістің ерекшелігін негізде

2. Жеке сөздер мен сөз тіркестерінен құрылатын синтаксистік тұлғаны ажырат
3. Мына сөйлемнің сәйкес қосымша мәнін анықтаңыз: «Сүт қатқан қою шай құйылды, бірақ ол ішкен жоқ».
4. Екі немесе одан да көп жай сөйлемдерден құралып, күрделі бір ғана ойды білдіретін, интонациялық жағынан бір бүтін болып тұратын сөйлемдерді анықта
5. Предикаттық қатынасы аналитикалық тәсілмен көрінген ҚС компонентін белгілеп ажырат
6. Бастауыш пен баяндауыш арасындағы байланысты түсіндір
7.Предикаттық қатынасы синтетикалық тәсілмен көрінген құрмалас сөйлемді белгілеп анықтаңыз
8. ҚС-дегі предикаттық орталық саны қанша екенін нақтыла
9. ҚС мен жай сөйлемнің ортақтығын көрсетіңіз
10. ҚС предикативтік бөліктерінің алдыңғысының баяндауыш формасымен байланысуын көрсет
11.Құрмалас сөйлемдерді классификациялаудағы негізгі критерийлерді ажырат
12. Құрмалас сөйлемдерді жіктеу қай еңбектен басталатындығын анықта
13. Аралас құрмаласты үшінші түр етіп қосу қай ғалымның еңбегімен байланысты екенін нақтыла
14. Н.Сауранбаевша, іргелес құрмаластың негізгі белгісі екенін дәлелде
15. «Аралас құрмалас деп жүргеніміз жай сөйлемдер құрмаласуының үшінші түрі емес, алдыңғы екі түрлі байланыстың ең кем болғанда үш компоненттен құралатын бір құрмалас сөйлем ішіне топтасуы ғана» деген пікір авторын тап
16. Негізгі сөйлемдегі оқиға желісінің мазмұнын әр түрлі жақтан айқындай толықтыра жұмсалатын, күрделенген сөйлемнің тәуелді бөлшегі екенін дәлелде
17 . ҚС қатарында танылмайтын полипредикативті бірлікті анықтаңыз
18. Сөйлеушінің не жазушының сөзінде ешқандай өзгеріссіз, бұлжытпай қолданылған басқа біреудің сөзін анықта
19. Қыстырма сөйлемдердің анықтамасын нақтыла
20. Қыстырынды құрылымды сөйлемнің түрлерін көрсетіңіз
21. Салалас құрмалас сөйлемдердің орнына «қиысулы құрмалас» терминін қолданған ғалымды тап
22. Салалас құрмалас сөйлемнің жеке жай сөйлемдерін синтаксистік компоненттер деп атаған ғалымды көрсетіңіз
23. Компоненттері сілтеу есімдіктері арқылы байланысқан сөйлемді көрсетіңіз.
24. Предикатив сыңарларының баяндауыштары тиянақты тұлғада келіп, белгілі бір лексика-грамматикалық тәсілдер арқылы мағыналық-құрылымдық және интонациялық тұтастық құрайтын сөйлем түрін анықта
25. «Қазақ тілі ғылыми синтаксисінің қысқаша курсы» еңбегінің авторы табыңыз
26.Сөйлемдегі ойға сөйлеушінің қатынасын білдіріп, модальдықтың лексика-грамматикалық тәсілі болатын құрылымды ажырат
27. Негізгі сөйлемге қосымша хабарлама беретін бөлшекті тап
28. Негізгі сөйлемді нақтылай түсіп, талдаушы мәнді орындайтын сөйлемді анықта
29. Қ.Жұбанов еңбегінде шартты салалас сөйлем қалай аталғанын нақтыла
30. Әйтпесе жалғаулығымен келген сөйлемдерді «әлі қалыптасып болмаған салалас» деп қарайтын ғалымды табыңыз
31. Қарсылықты салалас сөйлемді табыңыз
32.Талғаулы және кезектес салаластарды өзара ажыратпай , екеуін де бірдей талғаулы салалас ретінде қарастыратын ғалым –
33.А.Байтұрсыновтың «айырыңқы» деп, С.Аманжоловтың «бейтарап» деп атаған салаласы қайсысы?
Айқындауыштық қатынасты білдіретін салалас құрмалас қай атаумен мәндес
34.1-компонентінің баяндауышы есту, көру, сөйлеу процестерін айтатын сөз болып, 2-компонент сол процеске объект болған оқиғаны хабарлайтын сөйлем
35.Арнаулы баяндауыштық формалар, арнаулы конструктивтік компоненттер қатысып құрылған конструкциялар –
35.Жалғаулықсыз салыстырмалы салаласты белгілеңіз
36.«Әділетке қолым бір жетсінші, Түктібаевтармен сонда сөйлесермін» қандай салаласқа жатады?
37. Үлестес сабақтас құрмалас сөйлемді белгілеңіз
38. Мезгіл бағыныңқылы сабақтас құрмалас сөйлемді табыңыз:
39. Бағыныңқы компоненті басыңқыдағы хабарланған белгілі бір ойдың қай мезгілде орындалғаны немесе орындалатыны жайындағы уақыт мөлшерін білдіретін сабақтас түрі
40. Сыңарлары бір-біріне қайшы, қарсы келетін әрекеттерді, оқиғаларды баяндайтын сабақтас құрмалас түрі
41. Бағыныңқы сыңардың баяндауыштары міндетті түрде өз бастауыштарымен қиысып тұруы шарт деп есептейтін ғалымдар – .
42. Жатыс жалғаулы есімшемен байланысқан сөйлемді көрсетіңіз.
43.Компоненттері есімше арқылы байланысып, іс-әрекетті мезгілдік жағынан айқындап тұрған сөйлемді табыңыз.
44.Гипотаксис дегеніміз не?
45. Паратаксис дегеніміз?
46.Компоненттері салыстырмалық қатынастағы сабақтасты көрсетіңіз.
47. Компоненттерінің арасындағы мағыналық қатынас қандай? Ол жұмысқа шыққаннан бері, қалтасынан дәрі арылмайтын.
48.Өткен шақтық есімше формасы мезгіл мәнді сөздермен тіркескен сабақтасты табыңыз.
49.Бағыныңқы компоненті іс-әрекеттің мезгілдік шегін білдіретін сабақтас құрмалас сөйлемді көрсетіңіз.
50. Сабақтас құрмаластың бағыныңқы сыңары есімше формасынан жасалған сөйлемді көрсетіңіз.
51. Жай сөйлемдерді құрмаластыру қызметінде жиі қолданылатын есімше формалары
52. Шартты рай тұлғасымен байланысқан шартты бағыныңқылы сабақтас құрмалас сөйлемді табыңыз:
53. Бағыныңқы мен басыңқы сыңарлары мағыналық жағынан бір-біріне тәуелсіз, өз беттерімен орындалып жататын сөйлем түрі.
54. Шартқа негізделген оқиғаның нәтижесі іс жүзінде жүзеге аспайтын шарт бағыныңқы түрі
55.Ирреалды қарсылықты бағыныңқы сөйлемді табыңыз
56.Үлестес сабақтас құрмалас сөйлемді белгілеңіз:
57. Көне түркі тілдерінде кездесетін көсемше жұрнақтары
58. Көсемшенің жұрнақтарын көрсетіңіз.
59. Төмендегі сөйлемге сипаттама беріңіз. Өзі бір бидайға қол созып, сындыра жаздап барып, Асанға қарап, қолын қайта тартып алды.
60.Бағыныңқы сөйлемнің баяндауышын жасауда белсенді тұлғаны көрсетіңіз.
61. Тұлғалық және мағыналық жағынан тиянақсыз бағыныңқы сыңар жасайтын көсемше формасы
62. -ып, -іп көсемше тұлғасымен салыстырғанда белсенділігі төмен көсемше формасын көрсетіңіз.
63. Көсемшенің жұрнақтарын көрсетіңіз.
64. Төмендегі сөйлемге сипаттама беріңіз. Құлағындағы үлкен күміс сырғасы сілкіне түсіп, үстел басы тола отырған жұртқа жіті қозғалып шай құйып отыр.
65. Бағыныңқы сөйлемнің бяндауышын жасауда жиі қолданылатын көсемше тұлғасы.
66. Төмендегі сөйлемге сипаттама беріңіз.Тұла бойы дірілдеп, екі шекеге ыстық қан шапқылағандай болды.
67. Бірыңғай баяндауыштық , бірыңғай пысықтауыштық қызметте кездеспейтін көсемше тұлғасы -
68. Шартты бағыныңқылы сабақтас құрмалас сөйлемді табыңыз:
69. Бағыныңқы компоненті басыңқы компоненттегі іс-әрекеттің, оқиғаның болу я болмауының мақсатын білдіретін сабақтас
70. Бағыныңқы компоненті көмектес жалғаулы есімшемен келген сөйлемді белгілеңіз:
71. Себеп бағыныңқылы сабақтас құрмалас сөйлемді табыңыз:
72. Көне жазба нұсқаларында –ғалы, -гелі формасы қандай қызметте жұмсалған?
73. Сабақтас құрмаластың мағыналық түрін анықтаңыз. Жәнібек хан сарбаздарымен аттанып кеткелі, бүгін төртінші күн болды.
74. Көсемше етістіктердің мағыналары мен функциялары барлық жағдайда бірдей болып отырмайды. Ол бір жағдайда екінші бір етістік арқылы білінетін іс-әрекеттің қалай болғанын сипаттап, үстеулік қызмет атқарып тұрса, екінші бір жағдайда көмекші сөздерге тіркесіп, іс-әрекетті білдіруші негізгі тұлға болып тұрады.
75. –ғалы, -гелі формасы арқылы мезгіл, мақсат СабҚС жасалады деген пікірді айтқан ғалымдар?

76. Көсемшенің анықтамасын көрсетіңіз.

77. Компоненттерінің арасындағы мағыналық қатынас қандай?

жүктеу 27,59 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3