Нұсқа
|
Қабылданған уақыты
|
1.1
|
ноябрь 1997[1]
|
1.3
|
март 2000[2]
|
1.4
|
сентябрь 2001[3]
|
1.4.2.
|
июль 2004[2]
|
1.5
|
март 2003[4]
|
2.0
|
июль 2005[5]
|
2.1
|
Заңды түрде қабылданбаған [2]
|
2.1.1
|
август 2007[6]
|
2.1.2
|
ноябрь 2007[7]
|
2.2
|
февраль 2009[8]
|
2.3
|
май 2010[9]
|
2.4 beta 2
|
март 2011[10]
|
Сурет 11 - UML-дың нұсқалары туралы деректер
3. UML –де қолданылатын негізгі диаграммалар
UML 1.4.2 нұсқасы халықаралық ISO/IEC 19501:2005 стандартының негізі болып саналады. UML –де қолданылатын негізгі диаграммаларды келесі топтарға бӛліп қарастырады (3.12- сурет. Википедия бойынша 2011 жылғы мәлімет):
Құрылымдық диаграммалар
|
Structure Diagrams:
(Ағылшын тілінде)
|
Структурные диаграммы: (Орыс тілінде)
|
Кластар диаграммасы
|
Class diagram
|
Диаграмма классов
|
Компоненттер диаграммасы
|
Component diagram
|
Диаграмма компонентов
|
Композит/ құрама құрылымдар: Кооперация диаграммасы (UML2.0) немесе келісімді үйлестіруші диаграмма
|
Composite structure diagram:
Collaboration
(UML2.0)
|
Композитной/составной структуры:
Диаграмма кооперации (UML2.0) или диаграмма сотрудничества
|
Таратылған диаграмма
|
Deployment diagram
|
Диаграмма развѐртывания
|
Объектілер диаграммасы
|
Object diagram
|
Диаграмма объектов
|
Пакеттер диаграммасы
|
Package diagram
|
Диаграмма пакетов
|
Профильдер диаграммасы (UML2.2)
|
Profile diagram(UML2.2)
|
Диаграмма профилей(UML2.2)
|
Ӛзгеру
|
Behavior Diagrams:
|
Диаграммы поведения:
|
диаграммалары
|
|
|
Қызмет диаграммасы
|
Activity diagram
|
Диаграмма деятельности
|
Күй ауысу диаграммасы
|
State Machine diagram
|
Диаграмма состояний
|
Прецеденттер диаграммасы
|
Use case diagram
|
Диаграмма прецедентов(вар-тов)
|
Ӛзара әрекеттесу диаграммасы:
(UML2.0) / кооперация диаграммасы (UML1.x)
әрекеттесуді шолу диаграммасы
(UML2.0) - Реттілік диаграммасы
Синхронизация диаграммасы (UML2.0)
|
Interaction Diagrams:
Communication diagram(UML2.0) /
Collaboration
(UML1.x)
Interaction overview diagram (UML2.0)
Sequence diagram
Timing diagram (UML2.0)
|
Диаграммы взаимодействия:
коммуникации(UML2.0) / Диаграмма кооперации
(UML1.x)
Диаграмма обзора взаимодействия (UML2.0)
Диаграмма
последовательности
синхронизации (UML2.0)
|
Мысалы, UML 2.3 нұсқасында қолданылатын диаграммалар «құрылымын» UML- дегі «класстар диаграммасын» (class diagram) пайдаланып келесі түрде кӛрсетуге болады (3.13 - сурет).
Варианттар диаграммасы – бұл ұғымды Ивар Якобсон енгізген. Бұл варианттар диаграммасы жүйенің қандайда болмасын сыртқы әрекетіне жауап беруі. Әдетте, варианттар диаграммасы жүйе мен қолданушы арасындағы қатынасты сипаттайды. Программалық жабдықты жобалауда варианттар диаграммасы қолданушының қандай функцияларды орындау керектігін анықтау үшін жасалады. Мұнда байланыстың екі түрі қолданылады: USES (қолдану), EXTENDS (кеңейту)
CASE құралдар варианттар диаграммасында детализацияны әр түрлі деңгейде қолданады. Мысалы: Якобсон он адам бір жыл жасайтын жобалардағы варианттар саны 20-дан аспау керек деп есептейді.
Сурет 12 - Диаграммалар құрылымы
4. Класстар диаграммасы
Класстар диаграммасы – жүйедегі класстардың статикалық құрылымын модельдеу үшін және класстар арасындағы байланысты кӛрсету үшін жасалады.
Класстар диаграммасы объектіге бағдарланған ұстанымдағы негізгі диаграмма болып табылады. Класстар диаграммасының қызметі: жүйедегі объектілердің типін анықтау және олардың арасындағы байланысты кӛрсету болып келеді. Байланыстың статикалық екі түрі қолданылады: ассосация және подтиптер (тума типтер).
Бұлардан басқа класстар диаграммасының элементтеріне атрибуттар, операциялар және объектілер арасындағы шектеулер жатады. Класстар диаграммасын жобалаудан бұрын, ол диаграмманың қандай мақсатта қолданылатынын анықтап алу керек.
Класстар диаграммасын жобалаушы үш түрлі мақсатта қолдануы мүмкін:
концептуалдық аспект – мұнда класстар даграммасы зерттелетін пәндік облыстағы негізі ұғымдарды анықтайды. Бұл ұғымдар болашақта құрылатын класстарға сәйкес болу керек, бірақ іс жүзінде ол барлық уақытта бірдей орындалмайды. Сондықтан концептуалдық модель болашақ ақпараттық жүйемен әлсіз байланыста болады және ол программалау тіліне тәуелсіз болады;
спецификациялық аспект – мұнда құрылатын диаграмма ақпараттық жүйенің (программалық жабдықтың) интерфейсі деңгейінде жасалады. Класстың ӛзінің ішкі құрылымы қарасытырылмайды;
жүзеге асыру аспектісі (реализация) – мұнда класстар диаграммасы ақпараттық жүйеге (программалық жабдыққа) қатысатын класстарды ішкі құрылымдарымен қоса анықтайды. Бұл аспекті программистер үшін негізгі диаграмма болып табылады.
Бақылау сұрақтары
UML тілі және объектіге бағытталған талдау?
Диаграммалардың әртүрлілігі?
Кластардың диаграммалары?
Объектілік ұстанымға негізделген программалық жабдықтардың ерекшеліктері және оларға қойылатын талаптар?
Модельдеу тілі?
UML –де қолданылатын негізгі диаграммалар? 7. Класстар диаграммасы?
Ұсынылатын әдебиеттер
Роджерсон Д. Основы СОМ. Microsoft Press. 1997.
Скотт К. UML. Основные концепции. – М. 2002.
Чеппел. Технология ActivX и OLE. Microsoft Press. 1997.
Шилд Г. Самоучитель С++. ВНV – Санкт Петербург. 1996.
Шилд Г. Теория и практика С++. ВНV – Санкт Петербург. 1996
Достарыңызбен бөлісу: | 
