18
Денсаулық жағдайына байланысты арнайы оқу бөліміне бекітілген
студенттермен өткізілетін дене шынықтыру сабақтары біртұтас дене тәрбиесі
жүйесінің негізгі бөлімі ретінде қарастырылуы қажет.
Арнайы оқу бөліміндегі оқу сабақтарының негізгі міндеттері:
- Аурудан қалған белгілерді жою;
- дені сау және физикалық даму жағдайындағы функциональді ауытқуларды
жою;
- организимді сауықтыру және шынықтыра отырып, денсаулықты
қалыптастыру және шынықтыру;
- студенттердің физикалық еңбекке қабілеттілігін арттыру;
- студенттерде таңдап алынған мамандығына қажетті кәсіби-қолданбалы
біліктілік пен дағдыны қалыптастыру.
Арнайы
оқу
бөлімі
ауру
реабилитациядан
кейінгі
немесе
денсаулығының нашарлығына байланысты арнайы медициналық топтағы
студенттерге арналған. Студенттердің жынысына, диагнозына, дене және
функционалдық жағдайының деңгейіне байланысты арнайы бөлімде оқу
топтарына топтастырылады. Торптар келесі нозрлогиялык (ауру топтарымен)
өлшеммен топтастырылады:
- «А» тобына жүрек қан-тамырларынын жүйесі, қан нерв және
эндокринді
жіүйелерінің
фуңкцияларының
бұзылуы,
көру
органы,
хирургиялық аурулар, ас қорыту, тыныс алу және несеп шығару жолдары
жуйесіндегі кейбір аурулар: асқазандағы жара ауруы; ұлтабардағы жара
ауруы; бронх демікпесі нефроптоз.
- «Б» тобына - асқазан және демалу органдары, зәр шығару жүйелерінің
және инпотонинлык ауруларымен ауыратын студенттер жатады.
- «В» тобына - қимыл-қозғалысы бұзылған және қозғалыс функциясы
төмендеген студенттер жатады
Топтарды
жалпы
көрсетілімдері
мен
қарсы
көрсетілімдерін
қалыптастыру мүмкіндігі болмаса, топтарды дене дамуымен немесе
функционалды дайындығымен қалыптастырады. Арнайы оқу бөлімінің оқу
процесі келесіге бағытталған:
- студенттің ауруының көрсетілімі мен қарсы көрсетілімін ескере отырып,
құралдарды талдау (жаттығуларды таңдау және мөлшерлеу);
- студенттер дене жаттығуларын күнделікті обьектйвті қолдануы және
белсендіру, қызығушылығы мен еріктік компонентерін қалыптастыру;
- студенттермен аурудың алдын алуда дене шынықтыру және спорт құрал
дарын қолдану әдісі бойынша, организмнін дене және функционаллы
жағдайын бақылау бойынша білімдерді қабылдау және меңгеру;
- қоршаған ортаның жағымсыз әсеріне организмнін төтеп беруі,
функционаллық мүмкіншіліктерді жоғарылату, дене бітімі мен мүсінді
коррекциялау және денсаулықты нығайту.
Құзыреттілікке қойылатын талаптар:
білу керек:
- денсаулықтың жағдайын бағалау критерийлерін;
19
- дене жүктемелерінің жалпы заңдылықтарынын адам ағзасына жалпы, бөлек.
органдарға және органдар жүйесіне әсер етуін;
- дене жүктемелеріне ағзаның адаптациялық механизмдерін, ағзасының
компенсаторлық және құрылғылық реакцияларын;
- дене реабилитацясынын негізгі құралдарын;
- қарастырылған ауруға сай көрсетілім мен қарсы көрсетілімді есептей
отырып, дене жаттыуларының өзіндік жұмыстарының әдістік негізін;
- бұқаралык спорт түрлерінің жарысы және олардың төрешілік бойынша
ұйымдастыру негіздерін;
жасай білу керек:
- өз өміріне денсаулық сақтау технологияларын қолдну;
- денсаулықты жақсарту және аурудын алдын алуды дене шыныктыру
кұралдарын қолдану;
- дене дамуының деңгейін дене және функционалдық дайындыкты , дене
саулығын бағалау;
- кәсіби-қолданбалы бағытындағы дене жаттығулардың комплексін орындау;
- тәжірибе немесе жұмыс орны бойынша спортық-сауыктыру іс-шараларын
ұйымдастыру;
- жарысты ұйымдастыру және төрешілік етуге көмек көрсету.
5.5 Спорттық оқу бөлімі
Спорттық оқу бөлімі
Спорттық жіктелу
Оқу
топтарының
тыгыздығы
Оқу
бағаттарының
бір аптадағы
саны
Оқу
сағаттарының
бір жылдағы
саны
1.Спорттық
жетілдендірілген топтар
(СШ, СШҮ)
6-8
8-12
480(16 кредит)
2.Спорттық
мамандандырылған топтар
(1 жәнс 2 дәреже)
10-12
8-10
320(12 кредит)
З.Спорттық
мамандандырылған топтар
(жанадан үйренушілер мен
3 дәрежедегілер)
12-14
6-8
240 (8 кредит)
4. Ойындық спорт түрлері
Ойындық екі
кұрам
6-12
Спорттық
біліктілігіне
сәйкес
Ескерту:- Спорттық оқу бөліміндегі жоспарлы студенттердің спорттық
жіктелуімен және спорт түрлерімен орындалады. Спортық бөлімдегі топтарға
бір уақытта әр түрлі курстағы және факультеттегі студенттер қатыса алады.
20
Спорттық оқу бөліміне жақсы дене дайындығы бар. Таңдап алынған
спорт түрнен қарсы көрсетілімдері жоқ студенттер алынады. Студенттерді
спорттық бөлімге спорттық разряды немесе дәрежесі бойынша бөледі,
сонымен қатар студенттердің нақты бір спорт түрімен айналысқысы
келетіндігін және өзінің спорттық шеберлігін жетілдіруін қарастырады.
Спорттық бөлімінің оқу бөлімінің саны спорт түрінің ерекшелігімен,
спорттық жіктелуі және жоғарғы оқу орнында оқу-жаттықтыру процесін
өткіізуге арналған жағдай жасаумен анықталады. Спорттык жетілдіру
топтарының жоғары спорттык шеберлігі бар студенттері бакылау
нормативінен босатылады.
Спорттық бөлімінің оқу процесі келесіге бағытталған:
- спорттык жаттықтырудың қағидаларын сақтау (циклдығын толқындығын,
жекелендірун, мамандықты тереңдетуін, жаттықтыру процесінің үздіксіздгін,
жалпы және арнайы дайындықты біріктіру):
- спорттык шеберлік деңгейін жоғаралату;
- студенттің жаттықтыру және жарысу іс-әрекетін жақсартуға арналған
теориялык әдістемелік білімі және практикалық тәжірибені пайдалану;
- спортшы-студеніңің спорттық жарыстарға және жарыстық іс-әрекетке
дайындау.
Құзыреттілікке қойылатын талаптар:
білу керек:
- «Спорт жоғары жетістіктері», «рекреагивті спорт», «кәсіби қолданбалы
спорт», «адаптивті спорт», «спорттық жарыс», «спорттық жетістік»,
«студенттік спорт», «бұқаралық спорт» критерийлерінің мәнін;
- таңдап алынған спорт түрінің ережесін;
- халықаралық аренада берілген спорт түрінен Қазақстандық спортшылардың
жетістіктерін;
- Fаіr Plaу және олимпизм қағидаларын, спорттык этикасын;
- спорт түрі бойынша өзіндік жұмыс әдісі және оқу-жаттыктыру процесін
үйымдастыру негіздерін;
- жарысты ұйымдастыру және оны төрешілік етудің негіздерін;
жасай білу керек:
- таңдап алынған спорт түрі бойынша техника және тактиканы меңгеру;
- жарысты ұйымдастыруда және төрешілік етуде көмек көрсету;
- жарыстық ритуалдарды сактау, жарыс кезінде, оку-жаттықтыру сабағында
өзін-өзі ұстау:
- денсаулық сақтау дағдысын меңгеру;
- жоғары оқу орнынын атағын әр түрлі жарыс деңгейінде корғау.
