«Қазақстан Республикасының Конституциясына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» 2007 жылғы 21 мамырдағы

167
«ҚР Конституциясына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы»
2) оған қатысты соттың айыптау үкімі заңды күшіне енген;
3)  Қазақстан  Республикасының  азаматтығын  жоғалтқан 
кезде өз мандатынан айырылады.
Парламент Мәжілісінің депутаты:
1) депутат конституциялық заңға сәйкес өзін сайлаған саяси 
партиядан шыққан немесе шығарылған;
2)  конституциялық  заңға  сәйкес  депутатты  сайлаған 
саяси  партия  қызметін  тоқтатқан  кезде  өз  мандатынан 
айырылады.
Парламент  Сенатының  тағайындалған  депутаттарының 
өкілеттігі Республика Президентінің шешімі бойынша мер-
зімінен бұрын тоқтатылуы мүмкін.
Парламент  және  Парламент  Мәжілісі  депутаттарының 
өкілеттігі тиісінше Парламент немесе Парламент Мәжілісі 
таратылған жағдайларда тоқтатылады.».
түзету-
лер №
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ КоНСТИТУцИяСЫНЫҢ
52-БАБЫ
15.
Алдыңғы редакция
Қолданыстағы редакция
52-бап
1.  Парламент  депутаты 
қандай  да  болсын  аманатты 
мандатпен байланысты емес.
2.  Парламент  депутаттары 
оның жұмысына қатысуға мiн-
деттi. Парламентте депутаттың 
жеке  өзi  ғана  дауыс  бередi. 
Депутаттың  Палаталар  мен 
олардың  органдарының  оты-
рыстарына дәлелдi себептерсiз 
үш  реттен  артық  қатыспауы, 
сол сияқты дауыс беру құқығын 
басқа  бiреуге  беруi  депутатқа 
заңда белгiленген жазалау шара-
ларын қолдануға әкеп соғады. 
52-бап
1. алып тасталды
2.  Парламент  депутатта-
ры оның жұмысына қатысуға 
мiндеттi.  Парламентте 
депутаттың  жеке  өзi  ғана 
дауыс  бередi.  Депутаттың 
Палаталар  мен  олардың 
органдарының отырыстары-
на  дәлелдi  себептерсiз  үш 
реттен артық қатыспауы, сол 
сияқты дауыс беру құқығын 
басқа бiреуге беруi депутатқа 
заңда  белгiленген  жазалау 
шараларын  қолдануға  әкеп 
соғады.

168
Қазақстан Республикасының Заңына түсініктеме
3.  Парламент  депутатының 
басқа өкiлдi органның депутаты 
болуға, оқытушылық, ғылыми 
және  өзге  де  шығармашылық 
қызметтен басқа, ақы төленетiн 
өзге  де  жұмыс  атқаруға, 
кәсiпкерлiкпен  шұғылдануға, 
коммерциялық ұйымның басшы 
органының  немесе  байқаушы 
кеңесiнiң  құрамына  кiруге 
құқығы  жоқ.  Осы  ереженiң 
бұзылуы депутаттың өкiлеттiгiн 
тоқтатуға әкеп соғады. 
4.  Парламент  депутатын 
оның өкiлеттiк мерзiмi iшiнде 
тұтқынға алуға, күштеп әкелуге, 
сот  тәртiбiмен  белгiленетiн 
әкiмшiлiк жазалау шараларын 
қолдануға,  қылмыс  үстiнде 
ұсталған немесе ауыр қылмыс 
жасаған  реттердi  қоспағанда, 
тиiстi  Палатаның  келiсiмiнсiз 
қылмыстық  жауапқа  тартуға 
болмайды.
5. Парламент депутатының 
өкiлеттiгi ол орнынан түскен, 
депутат iс-əрекетке қабiлетсiз 
деп  танылған,  Парламент 
таратылған  жағдайда  жəне 
Конституцияда көзделген өзге 
де  реттерде  тоқтатылады. 
Парламент  депутаты  оған 
қатысты  соттың  айыптау 
үкiмi  күшiне  енгiзiлген, 
Қазақстан Республикасынан 
тысқары  жерлерге  тұрақты 
қоныс аударған кезде өз ман-
датынан айырылады. 
3. Парламент депутатының 
басқа өкiлдi органның депутаты 
болуға, оқытушылық, ғылыми 
және өзге де шығармашылық 
қызметтен басқа, ақы төленетiн 
өзге  де  жұмыс  атқаруға, 
кәсiпкерлiкпен шұғылдануға, 
коммерциялық  ұйымның 
басшы  органының  немесе 
байқаушы кеңесiнiң құрамына 
кiруге  құқығы  жоқ.  Осы 
ереженiң бұзылуы депутаттың 
өкiлеттiгiн  тоқтатуға  әкеп 
соғады.
4.  Парламент  депутатын 
оның  өкiлеттiк  мерзiмi  iшiн-
де  тұтқынға  алуға,  күштеп 
әкелуге, сот тәртiбiмен белгi-
ленетiн әкiмшiлiк жазалау ша-
раларын  қолдануға,  қылмыс 
үстiнде ұсталған немесе ауыр 
қылмыс  жасаған  реттердi 
қоспағанда, тиiстi Палатаның 
келiсiмiнсiз  қылмыстық 
жауапқа тартуға болмайды.
5.  Парламент  депутаты-
ның  өкілеттігі  орнынан 
түскен,  ол  қайтыс  болған, 
соттың  заңды  күшіне  ен-
ген шешімі бойынша депу-
тат  іс-əрекетке  қабілетсіз, 
қайтыс  болған  немесе  ха-
барсыз кеткен деп танылған 
жағдайларда жəне Консти-
туция мен конституциялық 
з а ң д а   к ө з д е л г е н 
ө з г е   д е   ж а ғ д а й л а р д а 
тоқтатылады.

1
«ҚР Конституциясына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы»
6. Депутаттарға жазалау 
шараларын  қолдануға, 
олардың  о сы  баптың 
3-тармағының  талапта-
рын,  депутаттық  әдеп 
ережелерiн  сақтауына, 
сондай-ақ  депутаттардың 
өкiлеттiгiн  тоқтатуға 
және  өкiлеттігiнен  әрi 
д е п у т ат қ а   е ш к i м н i ң 
т и i с п е у i   ж ө н i н д е г i 
құқығынан  айыруға  бай-
ланысты  мәселелердi 
ә з i р л е у   Қ а з а қ с т а н 
Республикасының Орталық 
сайлау  комиссиясына 
жүктеледi.
Парламент депутаты:
1) ол Қазақстаннан тысқары жер-
ге тұрақты тұруға кеткен;
2) оған қатысты соттың айыптау 
үкімі заңды күшіне енген;
3) Қазақстан Республикасының 
азаматтығын  жоғалтқан  кезде  өз 
мандатынан айырылады.
Парламент мəжілісінің депутаты:
1)  депутат  конституциялық 
заңға  сəйкес  өзін  сайлаған  са-
яси  партиядан  шыққан  немесе 
шығарылған;
2) конституциялық заңға сəйкес 
депутатты сайлаған саяси партия 
қызметін тоқтатқан кезде өз ман-
датынан айырылады.
П а р л а м е н т   С е н а т ы н ы ң 
тағайындалған  депутаттарының 
өкілеттігі Республика Президентінің 
шешімі бойынша мерзімінен бұрын 
тоқтатылуы мүмкін.
Парламент  жəне  Парламент 
мəжілісі депутаттарының өкілеттігі 
тиісінше  Парламент  немесе  Пар-
ламент  мəжілісі  таратылған 
жағдайларда тоқтатылады. 
6. Депутаттарға жазалау шараларын 
қолдануға,  олардың  осы  баптың  3-
тармағының талаптарын, депутаттық 
әдеп  ережелерiн  сақтауына,  сон-
дай-ақ  депутаттардың  өкiлеттiгiн 
тоқтатуға  және  өкiлеттігiнен 
әрi  депутатқа  ешкiмнiң  тиiспеуi 
жөнiндегi құқығынан айыруға байла-
нысты мәселелердi әзiрлеу Қазақстан 
Республикасының  Орталық  сайлау 
комиссиясына жүктеледi.