13
Оқушылармен жұмыстың мазмұнын, тәрбие әдістерін, түрлерін, құралдарын,
педагогикалық міндеттерін ескере отырып, жоспар талданады. Семинарда
жоспардың әртүрлі түрлері, формалары, оның құрылымы талқыланады. Жеке
ұжымдық шығармашылық істердің тақырыптық жоспарына назар
аударылады.
Студенттер практика кезінде белгілі жастағы оқушылармен жеке
тәрбие жұмысының жоспарын құрады. Жоспарлаудың негізгі принциптері
ескеріледі: ғылымилығы, тиімділігі, болашағы, нақтылығы, ақиқаттығы,
сабақтастығы, басқарушылығы т.б. Жоспарлаудың көздері және олармен
жұмыс істеудің кейбір түрлері зерттеледі (материалдар мен құжаттарды,
сынып мінездемесін, Ресейдегі және шетелдегі ағымдағы оқиғалар, алдыңғы
қатарлы педагогикалық тәжірбиелерді талдау жасау).
Студенттер тәрбие жұмысының жоспарын құруға оқушыларды
тартады, сынып жұмыс жоспарында ең жақсы ұсыныстарға конкурстар,
әңгімелер өткізу. Жоспарлауда жеке тұлғаның үйлесімді дамуының барлық
бағыттары ескріледі: ақыл-ой, дене, еңбек, адамгершілік, эстетикалық т.б. –
жоспардың бір нұсқасы. Оқушылар қызметінің түрлері бойынша
жоспарлаудың басқа нұсқасы: оқу, еңбек, спорттық, қоғамдық, көркем-
шығармашылық, ойын және т.б. Үшінші нұсқасы – жетекші тәрбие
міндеттері. Төртінші нұсқасы – жұмыстың болашақ (перспективті) жоспары.
Жоспарды құруда студенттер белгілі құрылымға сүйенеді: сынып
мінездемесі, оқушылардың тәрбиелік деңгейі және жас ерекшеліктеріне сай,
педагогикалық міндеттері, іс-әрекетті дамытушылық негізгі түрлерінің
күнтізбегі, апталық сынып жетекшісінің жоспары (күнделікті шаруалары),
күнделікті жазу, сынып жетекшісінің жеке шығармашылық жоспары.
Сонымен бірге, практикада және тәрбие шараларының тақырыптық
жоспарлардың алгоритмі жасалады: тақырыпты қысқа, әрі дәл жазу,
міндеттерді жазу, міндеттерді қою, сабақты өткізудің уақыты және орнын
белгілеу, тәрбие шараларының тәртібі және дайындау жоспарын құру, өткізу
түрлерін таңдау, құралдарын ойлану рәсімделуі және мазмұнын анықтауға
қажетті әдебиеттер, өткізілген тәрбие шараларының нәтижесін есепке алу
түрлерін таңдау.
Мұқият
ойластырылған
жоспарлау
әдістемесі
студенттерге
педагогикалық қызметті жүзеге асырудағы формализмді жеңуге мүмкіндік
береді.
Оқушылармен тәрбие жұмысын ұйымдастыру.
Педпрактика
үрдісінде
студенттер
оқушылар
қызметінің
дамытушылық технологиясын игереді. Жұмыс мазмұны мыналарға
байланысты:
-
жұмыстың дара жоспарын құру негізінде оқушылармен тәрбие
шараларының сипатын талқылау;
-
сынып ұжымының дамуы, сынып жетекшілерінің бағытына
байланыстылығын анықтау (оқушылардың сыртқы регламентациясының
артықтығы,
оқушылардың
қызығушылығымен
тәрбие
мақсатының
сәйкестілігі немесе сәйкес еместігі, сынып жетекшісінің бағыты
14
тәрбиеленушілердің өзін-өзі реттеушілігімен қосарлануы, практиканың басты
кезеңінде пайда болған қайшылықтарды шешу жолдарын тәрбиешінің
түсінуі);
-
дамытушылық қызметтің типтік (моделік) үлгісі негізінде тәрбиелік
шараларды дайындауға оқушыларды жұмылдыру. Ол тәрбиенің жалпы
әдістерін жүзеге асыруға көмектеседі, осындай ұйымдастырушылық
амалдармен іс-әрекеттерді көп рет орындауға барлық қатысушыларды
кірістіру, ақыр соңында келешек үлкен қызметке қажетті тәжірбиені
қалыптастырады.
Негізгі іс-әрекетке кіретін: шығармашылық топтарды құру, алға
қойылған шаралардың жоспарын жасау, бағдарламаларды жүзеге асыру үшін
қажетті материалдар заттардың шараларын, дайындық құралдарының тізімін
құру, барлық оқушыларға міндеттерді бөлу. Тәрбие сағаттарын дайындауға,
оны өткізуге және кейін талдау жасауға, қызметтің әртүрлі түрлеріне
оқушыларды тарту.
Пән бойынша оқу және сыныптан тыс жұмыстар.
Оқу үрдісі барысында тәрбиелік міндеттер қойылды және шешіледі,
сабақтың әртүрлі тақырыптары адамгершілік және этикалық талғамға сай
мазмұны мен рәсімделуіне сай, дидактикалық материалдарды дайындалады,
тәрбие міндеттерін шешу және ойды тұжырымдау іскерлігін анықтай
отырып, курстастарының сабақтарын талдайды, әртүрлі тәрбиелік деңгейдегі
оқушылармен қарым-қатынасты, жасына қарамай орната алады. Мамандыққа
сәйкес пән бойынша сыныптан тыс тәрбиелік шараларды дайындау және
өткізу (конференция, кеш, экскурсия т.б.) іскерлігін қалыптастыру.
Бөлмелерді рәсімдеу және құралдарды дайындау шығармашылық
қызметтерді пайдалану.
Ата-аналармен жұмыс
Оқушылардың ата-аналарымен жұмыс олардың педагогикалық мәдениетін
арттырудың негізгі принциптерін ескере отырып құрылады: балаларды
тәрбиелеудегі мақсатқа бағыттылық, қоғамдық және балаларды отбасында
тәрбиелеу
бірлігі,
қоршаған
өмірмен
байланысты
ата-аналардың
педагогикадан өзіндік білім алуы жетекшілік пен педагогикалық ағартудың
үйлесімділігі және оларды оқушыларды тәрбиелеу қызметіне тарту, сараптау
тұрғысынан келу және т.б.
Студенттердің әдістемелік және зерттеушілік қызметі
Студенттер мұғалімдердің және сынып жетекшісінің әдістемелік семинар
жұмыстарына қатысады, әдістемелік бірлестік отырыстарында әртүрлі
проблемалар талқыланады: оқушылардың дара ерекшіліктерін ескере отырып
педагогикалық міндеттерді шешу тәсілдері, сыныппен психологиялық және
дара жұмыс істеу әдістернің мазмұны, дамудағы ауытқулары бар
оқушылармен жұмыста тәрбиелік міндеттерді қысқа әрі дәл жасау.
Практиканттар оқытушылардың жалпы жеке тапсырмаларын орындайды,
оларға шығармашылық шешім табуға ұмтылады: жаңа нұсқаны жасайды,
нәтижеге жетудегі дәстүрлі жолдарды өзгертеді, тапсырманы орындаудың
жаңа түрлері мен құралдарын пайдаланады.
