тергеу
органдары мен әскери полицияда, Қазақстан Республикасы Президентінің Күзет
қызметінде, Қазақстан Республикасының төтенше жағдайлар жөніндегі орталық атқарушы
органының азаматтық қорғанысты басқару органдары мен бөлімдерінде және әскери
прокуратура органдарында әскери қызмет өткеріп жүрген адамдар жатады.
2. Құқық қорғау органдарының қызметкерлеріне Қазақстан Республикасының ішкі
істер, қылмыстық-атқару жүйесі органдарында, қаржы полициясында, мемлекеттік өртке
қарсы қызметте,
кеден органдарында, прокуратура органдарында қызметте тұрған,
Қазақстан
Республикасының заңдарына сәйкес құқық қорғау қызметін жүзеге асыратын адамдар
жатады.
257-бап. Әскери қызметтегі адамдардың және құқық қорғау
органдары қызметкерлерінің еңбегін реттеу
Әскери қызметтегі адамдардың және құқық қорғау органдары қызметкерлерінің
еңбегі
қызметке кірудің, оны өткеру мен тоқтатудың ерекше жағдайлары мен тәртібін,
ерекше еңбек жағдайларын, еңбекке ақы төлеу жағдайларын, сондай-ақ қосымша
жеңілдіктерді, артықшылықтар мен шектеулерді белгілейтін Қазақстан Республикасының
арнаулы заңдарында және Қазақстан Республикасының
өзге де нормативтік құқықтық
актілерінде көзделген ерекшеліктермен бірге осы Кодекспен реттеледі.
4-БӨЛІМ. ЕҢБЕК САЛАСЫНДАҒЫ ӘЛЕУМЕТТІК ӘРІПТЕСТІК ЖӘНЕ
ҰЖЫМДЫҚ ҚАТЫНАСТАР
29-тарау. ЕҢБЕК САЛАСЫНДАҒЫ ӘЛЕУМЕТТІК ӘРІПТЕСТІК
258-бап. Әлеуметтік әріптестіктің міндеттері
Қазақстан Республикасындағы әлеуметтік әріптестік:
1) әлеуметтік, еңбек және осылармен байланысты экономикалық қатынастарды
реттеудің тиімді тетігін жасау;
2) қоғамның барлық жіктерінің мүдделерін объективті ескеру негізінде
әлеуметтік тұрақтылық пен қоғамдық келісімді қамтамасыз етуге жәрдемдесу;
3) қызметкерлердің еңбек саласындағы құқықтарының кепілдіктерін қамтамасыз
етуге жәрдемдесу, оларды әлеуметтік қорғауды жүзеге асыру;
4) барлық деңгейдегі әлеуметтік әріптестік тараптары арасындағы
консультациялар мен келіссөздер процесіне жәрдемдесу;
5) ұжымдық еңбек дауларын шешуге жәрдемдесу;
6) әлеуметтік-еңбек қатынастары саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру
жөніндегі ұсыныстарды талдап-тұжырымдау міндеттерін шешуге бағытталған.
259-бап. Әлеуметтік әріптестіктің негізгі принциптері
Әлеуметтік әріптестіктің негізгі принциптері мыналар:
1) тараптар өкілдерінің өкілеттілігі;
2) тараптардың тең құқықтылығы;
3) талқыланатын мәселелерді таңдау еркіндігі;
4) міндеттемелер қабылдау еріктілігі;
5) тараптар мүдделерін құрметтеу;
6) ұжымдық шарттарды, келісімдерді орындау міндеттілігі;
7) келісім бойынша қабылданған міндеттемелерді өз кінәсі бойынша орындамағаны
үшін тараптардың, олардың
өкілдерінің жауаптылығы;
8) әлеуметтік әріптестікті нығайту мен дамытуға мемлекеттің жәрдемдесуі;
9) қабылданатын шешімдердің жариялылығы.
260-бап. Әлеуметтік әріптестік органдары
Әлеуметтік әріптестік әлеуметтік әріптестік органдары:
1) республикалық деңгейде - әлеуметтік әріптестік пен әлеуметтік және еңбек
қатынастарын реттеу жөніндегі республикалық үшжақты комиссия (бұдан әрі -
республикалық комиссия);
2) салалық деңгейде - әлеуметтік әріптестік пен әлеуметтік және еңбек
қатынастарын реттеу жөніндегі салалық комиссиялар (бұдан әрі - салалық комиссия);
3) өңірлік (облыстық, қалалық, аудандық) деңгейде - әлеуметтік әріптестік пен
әлеуметтік және еңбек қатынастарын реттеу жөніндегі облыстық, қалалық, аудандық
комиссиялар (бұдан әрі - өңірлік комиссия) арқылы тараптардың өзара іс-қимыл
жасасуы нысанында;
4) ұйымдар деңгейінде - қызметкерлердің өкілдері мен жұмыс берушінің арасында
еңбек саласындағы өзара нақты міндеттемелерді белгілейтін келісімдер немесе ұжымдық
шарттар нысанында қамтамасыз етіледі, ал шет ел қатысатын ұйымдарда
оны Қазақстан
Республикасының резиденттері халықаралық шарттардың (келісімдердің) және Қазақстан
Республикасы заңнамасының негізінде қамтамасыз етеді.
261-бап. Әлеуметтік әріптестік нысандары
Әлеуметтік әріптестік:
ұжымдық шарттардың, келісімдердің жобаларын әзірлеу және оларды жасасу
жөніндегі ұжымдық келіссөздер;
еңбек қатынастарын және олармен тікелей байланысты өзге де қатынастарды
реттеу, қызметкерлердің еңбек саласындағы құқықтарының кепілдіктерін қамтамасыз ету
және Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасын жетілдіру мәселелері бойынша өзара
консультациялар (келіссөздер);
қызметкерлер мен жұмыс берушілер өкілдерінің еңбек дауларын сотқа дейін
шешуге қатысуы нысандарында жүзеге асырылады.
262-бап. Әлеуметтік әріптестік тараптары
Тиісті атқарушы органдар атынан мемлекет, белгіленген тәртіппен уәкілеттік
берілген өз өкілдері атынан қызметкерлер мен жұмыс берушілер
әлеуметтік әріптестік
тараптары болып табылады.
263-бап. Әлеуметтік әріптестікті республикалық деңгейде
ұйымдастыру
1. Республикалық комиссия тиісті шешімдермен ресімделетін консультациялар мен
келіссөздер жүргізу арқылы әлеуметтік әріптестік тараптарының мүдделерін келісуді
қамтамасыз ететін тұрақты жұмыс істейтін орган болып табылады.
2. Қазақстан Республикасы Үкіметінің, қызметкерлердің республикалық
бірлестіктері мен жұмыс берушілердің республикалық бірлестіктерінің өкілетті
өкілдері республикалық комиссияның қатысушылары болып табылады.
3. Қазақстан Республикасы облыстарының, республикалық маңызы бар қалалардың
жартысынан астамының аумағында құрылымдық бөлімшелері (филиалдары мен өкілдіктері)
бар бірлестіктер қызметкерлердің республикалық бірлестіктерінің өкілетті
өкілдері
болып табылады.
4. Жеке кәсіпкерлік субъектілері бірлестіктерінің республикалық одағының
(қауымдастығының), шағын кәсіпкерлік жөніндегі республикалық бірлестіктің, жеке
кәсіпкерлік субъектілерінің республикалық салалық бірлестіктерінің өкілдері жұмыс
берушілердің республикалық бірлестіктерінің өкілетті өкілдері болып табылады.
Аталған одақтардан (қауымдастықтардан) өкілдік ету олардың құрамына кіретін
республикалық қоғамдық бірлестіктердің санына қарай пропорциялық негізде жүзеге
асырылады.
264-бап. Әлеуметтік әріптестікті салалық деңгейде
ұйымдастыру
1. Салалық комиссия тиісті шешімдермен ресімделетін консультациялар мен
келіссөздер жүргізу арқылы әлеуметтік әріптестердің мүдделерін келісуді қамтамасыз
ету жөніндегі тұрақты жұмыс істейтін орган болып табылады.
Осы Кодекстің мақсаттары
үшін салалар тізбесін республикалық комиссия белгілейді.
2. Тиісті қызмет саласындағы уәкілетті мемлекеттік органдардың өкілетті
