Орнықтылыққа есептеу негіздері

Өмірде кейбір машина бөліктерінің құрылыс конструкцияларының ұзындық өлшемі қима ауданының өлшемдерінен әлдеқайда жоғары, ұзын болады. Мысалы, біліктер, ұзын винттер, колонна ж.т.б. Осыларға күш әсер еткен жағдайда, толқып орнықтылық қалпын жоғалтып алуы ықтимал. Ол әрине түскен күштің шамасы мен конструкция элементінің өлшемдеріне байланысты (15.24-сурет) болады.

=

Сығылған ұзын конструкция элементтерін толқытатын қауіпті күштің шамасы олардың қатаңдығына (EI_min) тура, ал ұзындығының квадратына кері пропорционал болады. Мұндағы l_экв =μl – келтірілген ұзындық; μ- конструкция элементі мен бөлшектердің ұштарының бекітілу жағдайына байланысты қабылданатын пропорционалдық коэффициенті (15.25-сурет); I_min – қима ауданының осьтік инерция моментінің ең кіші шамасы; Е – материалдардың серпімділік модулі.

мұндағы n – орнықтылық қор коэффициенті.

Сонымен, егер конструкция элементіне түсетін сығу күші осы мүмкіндік күшінен кіші болса, онда оларда ешқандай толқу болмайды да, олар орнықтылығын жоғалтпай қызметін сенімді атқаратын болады.

Тақырыпқа байланысты алынған сұрақтар.

1. Орнықтылық .Эйлер формуласы.

2. Пуассон коэффициенті.

3.Қауіпті күшті анықтау.

Қолданылатын оқулықтар.

Тәжібаев С.Д. Қолданбалы механика; 134-136 бет