Ќазаќстан республикасыныњ білім жєне ѓылым министірлігі

диалектикасы.

1.Тарихи үрдістегі обьект және субьект мәселесі.

2. Аталған мәселелер төңірегіндегі түрлі көзқрастар.

Өзін өзі бақылаудың сұрақтары

1.Тарихи «объект» және «субъект» ұғымдары?.

2. Зерттеу обьектісі дегеніміз не?

Барг М.А. Категории и методы исторической науки. М., 1984.

Иванов В.В. Методология исторической науки. М., 1985.

Могильницкий Б.Г. Введение в методологию истории. М., 1989.

Әлемдік философиялық мұра. Жиырма томдық., 16том. Алматы, 2007.
Тақырып 5. Тарихи оқиғалар мен құбылыстар.

1. «Тарихи оқиға» ұғымы.

2. «Тарихи құбылыстар»ұғымына түсінік.

3.Осы ұғымдар төңірегіендегі түрлі көзқарастар.

1 Тарихи танымда оқиғалар мен құбылыстардың анықтамасы?

2.Тарихи білімдегі ұғымдардың маңызы неде?

Ұсынылатын әдебиет

Барг М.А. Категории и методы исторической науки. М., 1984.

Иванов В.В. Методология исторической науки. М., 1985.

Могильницкий Б.Г. Введение в методологию истории. М., 1989.

Әлемдік философия лық мұра.Жиырма томдық., 16том.Алматы,2007.
Тақырып 6. Тарихи уақыт категориясы.

1.Тарихи үрдістің толқындық сипаты.

2.Тарихи уақыт өлшемдері.

3.Тарихи циклдар,олардың арасындағы өтпелі кезеңдер.

1.Тарихи уақыт категориясының маңызы?

2.Кезеңдестіру мәселесі туралы көзқарастардың сипаты?

3. «Тарихи цикл» ұғымының мәні?

1 Жуков Е.В.Очерки методологии истории. М.,1980.

2Барг М.А.Категории и методы исторической науки. М.,1984.

3 Тарих.Адамзат ақыл-ойының қазынасы.Астана,2006.6-7том.

1.Тарихилық принципінің негізгі идеялары.

2.Тарихи таным төңірегіндегі неопозитивистік көзқарастар.

Өзін өзі бақылайтын сұрақтар

1. Позитивистік көзқарастардың мәні қандай?

2. Тарихилық принципінсіз тарихи зерттеу жасай аламыз ба?

1.Ясперс К. Смысл и назначение истории. М., 1995.

2.Карр Э.Г. Что такое история? Алматы, 1997.

3.Петров Ю.В. Практика и историческая наука. Томск, 1981.

4.Гулыга А.В. Эстетика истории. М., 1974.

5Говорков А.А. М.Н. Покровский о предмете исторической науки.

Томск, 1976.

6.16том. Әлемдік философия лық мұра. Жиырма томдық.,

Алматы,2007.

Тақырып 8. Пәнаралық әдістер

1Тарихи таным әдістеріне жалпы шолу.

2.Пәнаралық әдістің мәні,қолдану аясы.

Өзін өзі бақылаудың сұрақтары

1.Осы әдісті кеңінен қолданған кімдер?

2.Тарихи танымдағы әдістің маңызы?

Ұсынылатын әдебиет

1.Барг М.А. Категории и методы исторической науки. М., 1984.

2.Смоленский А.В. Теория и методология истории. М., 2003.

3.Ракитов А.И. Историческое познание. М., 1989.

4.Миронов Б.Н. История в цифрах. Математика в исторических

исследованиях.

5.Математические методы в историческом исслдеовании. М., 1991.
Тақырып 9. Тарихи зерттеудің сандық әдістері.

1. Дәстүрлі емес тарихи әдістерге сипаттама.

1. Сандық әдіс дегеніміз не?

2. Дәстүрлі әдістің ерекшелігі неде?

Ұсынылатын әдебиет

1.Барг М.А. Категории и методы исторической науки. М., 1984.

2.Смоленский А.В. Теория и методология истории. М., 2003.

3.Ракитов А.И. Историческое познание. М., 1989.

4.Миронов Б.Н. История в цифрах. Математика в исторических

исследованиях. М., 1991.

5.Математические методы в историческом исслдеовании. М., 1991.
Тақырып 10. Тарихи деректердің позитивистік теориясы.

1.Позитивизм және ғылыми тарих.

2.Осы бағыт өкілдерінің негізгі концепциясына баға беру.

Өзін өзі бақылаудың сұрақтары

1.Позитивизмға сипаттама беріңіз

2.Тарихи деректің шынайы мәні қандай?

Ұсынылатын әдебиет

1.Барг М.А. Категории и методы исторической науки. М., 1984.

2.Смоленский А.В. Теория и методология истории. М., 2003.

3.Ракитов А.И. Историческое познание. М., 1989.

1.Тарихи теорияның негізгі белгілері.

2.Тарихи теорияның құрылымы мен функциялары

3.Тарихи теория туралы түрлі көзқарастар

1.Тарихи теорияның қажеттілігі неде?

2.Теорияның қызметтерін атаңыз

Ұсынылатын әдебиет

1. Жуков Е.В.Очерки методологии истории. М.,1980.

2. Барг М.А.Категории и методы исторической науки. М.,1984.

3. Тарих.Адамзат ақыл-ойының қазынасы.Астана,2006.6-7том.

1.Тарихи заңдар тарих ғылымының элементі ретінде.

2.Әлеуметтік заңдар

3.Тарихи заңдар.

1.Тарихи заңдардың түсінігі?

2.Әлеуметтік заң мен тарихи заңның өзара байланысы қалай көрінеді?

Ұсынылатын әдебиет

1. Репина Л.П., Зверева В.В. История исторического знания. М.,2004.

2. Ирмуханов Б.Б. Исторические воззрения мыслителей ХХ века.

А., 1999.

3. Әлемдік философиялық мұра. ХХ ғасырдағы тарих философиясы.

А., 2007.

1.О.Шпенглердің өмірбаяны.

2.Концепцияның негізгі тұжырымдары

Өзін өзі бақылаудың сұрақтары

1.Шпенглер концепциясының теориялық негізі неде?

2.Шпенглер түсіндіруіндегі өркениеттің мәні?

Ұсынылатын әдебиет

1. Репина Л.П.,Зверева В.В. История исторического знания. М.,2004.

2. Ирмуханов Б.Б. Исторические воззрения мыслителей ХХ века.

А., 1999.

3. Әлемдік философиялық мұра. ХХ ғасырдағы тарих философиясы.

А., 2007.

1.А.Дж.Тойнбидің өмірбаяны

2Теорияның негізгі тұжырымдары.

Өзін өзі бақылаудың сұрақтары

1.Локальды- өркениеттік теорияның негізгі белгісін атаңыз?

2.Теорияның тарихи үрдісті түсіндіру жолы?

Ұсынылатын әдебиет

1. Репина Л.П.,Зверева В.В. История исторического знания. М.,2004.

2. Ирмуханов Б.Б. Исторические воззрения мыслителей ХХ века.

А.,1999.

А.,2007.
Тақырып 15. К.Ясперстің өзекті уақыт теориясы

1.К.Ясперстің ғылыми ортасы.

2Теорияның негізгі тұжырымдары

1. 
   «Өзекті уақыт» ұғымының мәні неде?
   
2. 
   Теорияның ұтымды жағы неден көрінеді?
   

1.Репина Л.П.,Зверева В.В. История исторического знания. М., 2004.

2. Ирмуханов Б.Б. Исторические воззрения мыслителей ХХ века.

А.,1999.

А., 2007.

Өздік жұмысының кең таралған және маңызды түрлерінің бірі – ол тәжірибелік сабақтарға және ғылыми конференцияларға студенттермен әзірленетін рефераттар болып саналады. Бұл өздік жұмыстың түрі өте қызықты және маңызды, өйткені ол студентті ғылыми зерттеулерге баулиды. Рефератты дайындау студенттердің ғылыми-ізденіс жұмыстарының элементі ретінде оларды аудиторияның алдында сөйлеуге мүмкіндік береді. Осының бәрі, студенттердің рефераттық жұмыстарын басқаруын ұйымдастыруға үлкен жауапкершілік артады.

Рефераттың тақырыбын таңдап алу өте маңызды орын алады, өйткені студенттің өздік жұмысқа деген қызығушылығы, алынған тақырыпқа байланысты болады. Сондықтан, оқытушыға студенттің тақырыпты дұрыс таңдап алуына көмек жасап, рефератты әзірлеу барысында оған жалпы басқаруды қамтамасыз ету қажет.

Рефератты әзірлеуінің бірінші кезеңі - әдебиетті дұрыс таңдау, ол үшін кітапханадағы каталогтарды және басқада библиографиялық нұсқауларды қолданған жөн. Студентті анықтамалық әдебиеттермен, термин – аудармалармен, әдістемелік нұсқаулармен, ғылыми журналдармен қолдануға үйрету қажет.

Екінші кезең – танысу, мәліметті топтастыру және талдау. Ең алдымен тақырып бойынша негізгі құжаттарды оқып, оларды зерттеуден бастау керек. Осы жұмыс барысында тақырыптың негізгі сұрақтары біліне бастайды, олардың реттілігі және бастапқы жоспары. Сонан кейін, жоспардың сұрақтары арқылы барлық зерттелген әдебиет бойынша мәліметті топтастыру қажет.

Барлық мәлімет жиналғаннан кейін, жоспарды ретке келтіріп, рефератты құрастыруға және жазуға кірісуге болады. Бұл реферат әзірлеуінің үшінші соңғы кезеңі болмақ. Ақырында пайдаланған әдебиет тізімін келтіру қажет.

Оқытушыға студенттерді қатал бақылауының қажеті жоқ, керісінше олардың ынтасын марапаттау қажет.

Реферат толығымен әзірленбей тұрып, оқытушы студенттің дайындаған жоспарын қарап шығу қажет.

Рефератты ресімдеу сұрақтары бойынша арнайы кеңес берген жөн.

Рефераттың титулды бетіне университеттің және факультеттің атауын, мамандығын, тақырыбын, өзінің аты – жөнін, жазылған жылын көрсету қажет.

Келесі бетте, цифрлармен белгіленген рефераттың жоспары көрсетіледі.

Жоспардағы сұрақтардың жауабын жаңа беттен бастаған жөн. Рефератты жазу барысында беттерді нөмірлеп, сол жақтан (3 см) жолдарды қалтыру керек.

Ақырғы бетте пайдаланған әдебиеттің тізімі көрсетіледі, олардың жазылуын алдын ала оқытушы студенттерді таныстырады.

Реферат жұмысы аяқталғаннан кейін, оны студент тексеруге оқытушыға тапсырады, сонан кейін барып ол жұмысқа: «сыналды», «сыналған жоқ» немесе «қанағаттандырылған», «жақсы», «өте жақсы» деген баға беріледі.

Рефераттық жұмыстардың есепке алуының жеке журналы болғаны немесе рефераттарды болашақ оқу жұмыстарында пайдалану үшін оқу залында сақтаған жөн.
4.2.Студенттердің өздік жұмыстарының тақырыптары

1.Тарихи танымдағы «субъект және объект» түсініктері.

2.Тарихи қажеттілік және кездейсоқтық.. Тарихтағы кездейсоқтылық

рөлі.

4.Тарихтың ғылыми – танымдық қызметі.

5.Тарихи теорияның принциптері.

6.Дәстүрлі арнайы тарихи әдістер.

7.Тарих ғылымындағы танымның эмпирикалық деңгейі.

8.Тарихи зерттеудегі танымның теориялық деңгейі.

9.Жалпы ғылыми әдістер және олардығ тарихи зерттеудегі орны.

10.Тарихи зерттеудегі психологиялық талдау әдістері.

11.Тарихи информатика.

12.Тарих философиясы – қазіргі философияның құрамдас бөлігі.

13.Генрих Риккерт. Тарих философиясы.

14.Георг Зиммель. Тарих уақыт мәселесі.

15.Эрнест Трельч. Тарихшылдық және оның мәселелері.

16.Николай Бердяев. Тарихтың мәні.

17.Раймонд Арон. Тарих философиясына кіріспе.

18.Раймонд Арон. Тарих санының өлшемдері.

19.Б. Кроче. Тарих теориясы.

20.К. Ясперс. Тарихтың қайнарлары және оның мақсаты.

21.Фукуяма. Тарихтың аяқталғаны ма?

4.4 Аралық аттестацияға (емтихан) дайындық сұрақтары

1.Г.Гегель және философия тарихы

2.Тарихи үрдіс дамуы туралы марксистік теория

3.Тарихты зерттеудің формациялық және өркениеттік жолдары,

олардың қазіргі таңдағы өзарақатынасы

4.Тарихи үрдіс және тарихи таным теориясының ғылым ретінде даму

тарихы.

5.Тарихи үрдістегі субъективтілік пен объективтіліктің диалектикасы

тарих, әлеутеттану ғылымдарын-дағы қызметі.

7.Тарихи оқиғалар мен тарихи құбылыстар.

8.Тарихи уақыт.

9.Тарихи факт.

10.Тарихи циклдар.

11.Тарихи заңдылық пен баламалылық (альтернативность).

12.Қажеттілік пен кездейсоқтық.

13.Тарихи танымдағы объект пен субъектің диалектикасы.

13.Дүниежүзілік дамудың біртұтастығы идеясына

көзқарастар.Моноцентризм және полицентризм.

14.Тарихи эпистомология.

15.Эмпирикалық таным.

16.Теориялық таным.

17.Тарихи танымның негізгі принциптері.

19.Тарихи танымдағы факт пен теорияның диалектикасы.

20.Тарихи танымдағы объективтілік принципі.

21.Тарихи танымның тарихилық принципі.

22.Тарихи танымның ментальдық және идеологиялық деңгейлері.

23.Тарихи танымның сандық әдістері.

24.Пәнаралылық әдістер.

25.Арнайы- тарихи әдістер.

26.Психоталдау әдісі.

27.Дәстүрлі тарихи әдістер.

28.Дәстүрлі емес әдістер.

29.Жүйелілік әдісі. Құрылымдық- функционалдық талдау.

30.Ғылыми тарихи фактілердің түрлері.

31.Тарих ғылымы пәні.

32.Тарихи сана және тарихи жад.

33.Тарихи тәжірибе мен қазіргі заман.

34.Тарих ғылымының саяси қызметі мен әлеуметтік статусы.

35.Тарих философиясының немістік мектебі.

36.Тарих ғылымындағы теорияның қызметі.

37.Социологиялық және тарихи заңдар.

38. «Анналдар» мектебінің ментальдық методологиясы.

39.Тарихи түпдерек.

40.О.Шпенглердің историософиясы.

41А.Тойнбидің жекелеген өркениеттер теориясы.

42.Тарих методологиясындағы хаос теориясы мен синергетика

концепциясы.

43.К.Ясперстің «осьтік» уақыт теориясы.

44.Гендарлік тарих.