9
16. Кӛз жетерлік болашаққа ғылыми техникалық және әлеуметтік
экономикалық теорияның қызметі:
а) танырлық
б) болжамдық тәжірибелік
г) техникалық
д) әдіснамалық
17. Шаруашылықты ұтымды жүргізу қағидалары мен әдістерін
айқындаудан,мемлекеттердің экономикалық саясатын ғылыми
негіздеуден тұратын экономикалық теорияның қызметі:
а) танырлық
б) болжамдық
в) тәжірибелік
г) техникалық
д) әдіснамалық
18. Қоғамдағы адамның табиғи бостандығын (laisser faire
қағидасын) қолданған:
а) Антуан де Монкретьен
б) Франсуа Кенэ
в) А.Смит
г) К.Маркс
д) А.Маршалл
19. Сауданың жасампаз ролін кӛкке кӛтергендер:
а) меркантилистер
б) физиократтар
в) классиктер
г) неоклассиктер
д) маржиналистер
20. «Шекті пайдалылық» термині келесі теорияда қолданылады
а) меркантилистердің
б) физиократтардың
в) классиктердің
г) либерализмнің
10
21. Экономикалық процестерге субьективті психологиялық кӛз
қарасты пайдаланады:
а) маржиналистер
б) меркантелистер
в) классиктер
г) институцоналистер
д) кейнсиандықтар
22. «Саяси экономия» терминін ғылыми айналымға енгізген:
а) У.Петти
б) А.Монкретьен
в) А.Смит
г) Д.Рикардо
д) Дж.Кейнс
23. Батыс Германияның 40-шы жылдардың аяғында дағдарыс
күйіненшығуына тікелей қатысқан:
а) М.Фридмен
б) Ф.фон Хайек
в) Л.Эрхард
г) Д.Хикс
д) П.Самуэлбсон
24. Шығындар – ӛндіру салааралық баланстардың жүйесін
жасаған экономист:
а) В.Леонтьев
б) С.Кузнецов
в) Н.Кондратьв
г) А.Чаянев
25. Экономикалық теорияның пәні келесі сұрақтарды зерттеу
болып табылады:
а) бухгалтерлік есеп
б) қоғамдағы адамның мінез-құлқы
в) кәсіпорынды басқару
г) шектелген ресурстарды тиімді пайдалану
д) статистика мен қаржы
11
26. Экономикалық теорияның қызметтеріне жатады:
а) танырлық, болжамдық,тәжірибелік
б) ақпараттық, реттегіш, бақылағыш
в) бӛлгіш, тазалағыш, баға құрағыш)
г) ресми, ынталандырғыш, реттегіш
д) ақпараттық, ынталандырғыш, реттегіш
27. Нарықтағы негізгі экономикалық біліктердің әрекет ету ӛрісі
зерттеу пәні:
а) кәсіпорын экономикасының
б) макроэкономиканың
в) микроэкономиканың
г) мезоэкономиканың
д) дүниежүзілік экономиканың
28. Ӛндіріспен және адамдардың барлық шаруашылық
қызметімен байланысты қоғамдық қатынастардың жиынтығы
а) психология
б) экология
в) ӛнеркәсіп
г) экономика
д) саясат
29. Шаруашылық жүйені тұтастай зерттейді:
а) макроэкономика
б) микроэкономика
в) дүниежүзілік экономика
г) аймақтық экономика
д) салалық экономика
30. Адамдар мүддесі - бұл:
а) сұраныс
б) ұсыныс
в) қажеттілік
г) игілік
д) ресурс
12
31. Нақты экономиканың белгілері мен зайдылықтарын
қарастыратын экономикалық теориядағы кӛз қарас:
а) позитивті
б) нормативті
в) тарихи
г) жүйелік
д) логикалық
32. Экономикалық жүйені жетілдіру жолдарын қарастыратын
экономикалық теориядағы кӛз қарас:
а) позитивті
б) нормативті
в) тарихи
г) жүйелік
д) логикалық
33. Егер экономика түтас жүйе ретінде зерттелсе, онда талдау:
а) макроэкономикалық
б) микроэкономикалық
в) позитивті
г) нормативті
д) құрылымдық
34. Теоретикалық экономиканың пәні анықтауға қатысы жоқ
ереже:
а) ресурстарды тиімді пайдалану
б) ӛндірістік ресурстар шексіздігі
в) қажеттіліктерді барынша қанағаттандыру
г) материалдық және рухани қажеттіліктер
д) игіліктің сиректілігі
35. Микроэкономика зерттейді:
а) барлық экономика кӛлеміндегі ӛндірісті
б) шаруашылықта шұғылданғандардың санын
в) бағалардың жалпы деңгейін
г) қанаттың ӛндірісі мен оның бағасының динамикасын
д) дүниежүзілік шаруашылық кӛлеміндегі ӛндірісті
13
Қоғамдық ӛндіріс: факторларды, құрылымы мен
ұйымдасу түрлері
Адамзат қоғамның ӛмір сүру негізгі-ӛндіріс.Экономика екі
іргелі
экономикалық
аксиомаларға
негізделеді:
шексіз
қажеттіліктер мен шектеулі ресурстар. Қажеттіліктер – бұл
адамдардың белгілікті пайдалығы бар игіліктерді сатып алу және
пайдалану ниеті. Экономикалық игіліктерді ӛндіру үшін
қоғамның потенциалдық мүмкіндіктері болып табылатын
ресурстар пайдаланылады. Ӛндіріс процесінде ресурстар ӛндіріс
факторларына түрленеді. Ӛндіріс үш әртекті фактордан
тұрады:капитал, жер, еңбек.
Ресурстардың шектеулігі жағдайында таңдау мәселесі
туындайды. Сондықтан кез-келген қоғам қандайда жолмен
болмасын үш іргелі ӛзара байланысқан экономикалық
мәселедерді шешуі тиіс:
1. Не ӛндірілуі тиіс?
2. Қалай ӛндірілуі тиіс?
3. Кімге ӛндірілуі тиіс?
Ең аз шығындар кезінде барынша кӛп табыс алу қамтамасыз
етілетін шешім дұрыс болады. Қабылдаған шешімдердің негізгі
ӛлшемі – ұтымдылық.
Шаруашылық қызметі процесінде барлық субьектілер
тауарларды ӛндіру және ӛткізумен байланысты белгілікті
шығыстарды – шығындарды артады.
Балама
шығындар, немесе
айырылған
мүмкіндіктер
шығындары-бұл қалаулыны алу үшін бас тартуға тура келетін
бірдеңе.
Ӛндірістік мүмкіндіктер қисығы ресурстарды толық
пайдаланған кездегі балама варианттарды кӛрсетеді. Ол түрлі
тауарлар арасындағы таңдау қажеттілігін кӛрсете отырып,
экономика мәселесінің мәнінбейнелейді. Егер біз бір тауардың
санын ӛндіргіміз келсе,онда әрқашан ӛзге тауар ӛндірісін
құрбандыққа шалу керек. Қисықтың ішінде орналасқан барлық
нүктелер ресурстардың толық пайдаланылмағандығын білдіреді.
Қисықтан тыс жатқан нүкте мүмкін емес ӛндірісті, яғни қажетті
ресурстардың жоқтығын,білдіреді. Қисықтың бойында жатқан
нүкте
бір
тауарлар
ӛзге
тауарлардың
ӛндірісімен
