11
2. Дамытушылық ықпал ете отырып, баланың психологиялық
кедергілерін жоюға мүмкіндік беретін тренингтік әдістерді пайдалану. Бұл
ұстаным барысында дарынды оқушының қандай да бір бағыттағы іс-
әрекетінің жетістігі анықталады.
3. Баланың дарындылық белгісін оның психикалық дамуының нақты
деңгейінде ғана емес, сондай-ақ оның болашақтағы даму мүмкіндігін де
есепке ала отырып бағалау.
4. Жұмыс нәтижесін талдау, бақылау, әңгімелеу, мұғалімдер мен ата-
аналардың сипаттамалық бағалары. Бұл ұстаным мектеп психологымен
мұғалімімен және ата-аналармен біріге отырып, баланың қандай бағытта
жетістіктерге жетуге мүмкіндігі бар екені анықталады.
5. Түрлі ақпарат алу көздерін пайдаланып, бала қабілеттерін кең көлемде
қамтуға мүмкіндік беретін баланың мінез-құлқы мен іс-әрекетін жан-жақты
бағалау.
Дарынды оқушы тұлғасын жетілдіруге бағытталған оқытудың дамыту
функциясы оқыту технологиясында. Мұғалімнің оқу-тәрбие үрдісінде жаңа
ақпараттық технологияларды (электрондық оқулық, интернет, компьютерлік
бағдарламаларды) тиімді қолдана білу қажет. Ақпараттық технологияны
пайдаланып интернет арқылы түрлі интеллектуалды сайыстарға, жобаларға,
олимпиадаға қатыса отырып оқушы дарындылығын арттыруға болады.
Сыныптағы талантты және дарынды, көшбасшы оқушыларды анықтап,
қабілеттерін арттыруға 7 модульді ықпалдастығымен өткізілген сабақтардың
ықпалы зор.
1-кесте-сабақта қолданылатын бағдарламаның 7 модулі
№
Бағдарламаның
модульдері
Қолданылатын
әдіс-тәсілдер:
Оқыту нәтижесі
1
Оқыту мен оқудағы
жаңа әдіс -тәсілдер
Даналық
ағашы,
ой
қозғау
сұрақтары,
өрмекші торы
диалогтың
түрлерін,
қалай
оқитынын назарға ала отырып,
сабақты
оқушылардың
өз
12
түсінігі
мен
пікірі
қалыптасатындай етіп өткізу
2
Сыни
тұрғыдан
ойлауға үйрету
Фишбоун
әдісі,
синквейн, insert, ББҮ,
семантикалық карта, “Т”
кестесі, Эдвард де Бано
“ақылдың алты қалпағы”
ештеңеге сенбейтін, идеялар
мен келешекке ашық оқушылар
қалыптасуына ықпал ету
3
Оқыту үшін бағалау
және оқуды бағалау
Өзін-өзін
бағалау,
топтарды
бағалау,
критерий
арқылы
бағалау
критериалды бағалау арқылы
мұғалім және оқушы
мақсатқа жету өлшемін білу
4
Оқыту мен оқуда
ақпараттық-
коммуникациялық
технологияларды
(АКТ) қолдану
Интерактивті тақта,
электронды оқулық,
бейнебаян, Activstudio,
VipTest бағдарламасы
оқытуды жетілдіру мақсатында
сандық
технологияларды
қолдану
5
Талантты
және
дарынды балаларды
оқыту
Жоғары
дәрежедегі
сұрақтар,
шығармашылық
тапсырмалар
(эссе,
досыма хат
кеңейтілген
мектеп,
акселерация моделін қолдану
6
Жас ерекшеліктеріне
сәйкес оқыту
Оқушылардың қабылдау
қабілеті
мен
жас
ерекшелігін
екскере
отырып
тапсырмалар
беру
өзін-өзі реттеу,білім алуына жас
ерекшелігіне сәйкес әдістер
қолдану
7
Оқытуды басқару
және көшбасшылық
Сәйкестендіру, сөйлемді
аяқта,
анаграмма,
логикалық тапсырмалар
Тапсырмаларды орындауда ең
алғаш белсенділік танытқан
оқушыларды
анықтау,
оқушылар
көшбасшылығын
дамыту
Оқыту мен оқудағы жаңа әдіс-тәсілдер түрткі болу, сынақтан өткізу,
қайта бағыттау сұрақтарын қоя отырып, оқушылардың логикалық ойлау
қабілетін
арттыратын,
функциональдық
сауаттылыққа
негізделген
шығармашылық тапсырмалар арқылы оқушыларды сыни ойлауға бағыттау
қажет. Оқушылардың сыни көзқарастарын дамыту мақсатында сабақтарда
«Инсерт», «Т» кестесі, «Семантикалық карта», «Синквейн», «Фишбоун»,
«ББҮ кестесі» Эдвард де Бононың «Ойлаудың алты қалпағы», Эссе, «Досыма
хат», Болжау кестесі стратегиялар әдіс-тәсілдерін қолдану тиімді.
«Фишбоун» бұл әдісінің тиімділігі, оқушыға проблемалық сұрақ қоя отырып,
теориялық білімдерін тиімді қолдана отырып, проблемалық сұрақтың шешу
13
жолдарын ұсынып, оларға дәлелдемелер келтіре отырып, негізгі ой
түйіндейді.
«Маған айтсаң ұмытып қаламын, көрсетсең есте қалар, өзім істесем
үйреніп аламын». Шығыс даналығындағы ұлағатты сөзді назарға алып,
оқушыға бағыт бағдар көрсетіп, оқушыларды өз бетімен жұмыс жасап, білім
алуына күш жұмсау қажет. Сабақтар барысында «
Синквейн
» әдісі, «Эссе»,
«Досыма хат» стратегиялық әдіс-тәсілдері оқушылардың шығармашылық
қабілеттерін арттыруға негіз болады. Әр мұғалім күнделікті ізденіс арқылы
барлық жаңалықтар мен өзгерістерге батыл жол ашарлық қарым-қатынас
жасаулары керек. Оқыту түрлерін, әдістері мен құралдарын одан әрі
жетілдіріп, тиімді тәсілдерді нәтижелі қолданудың жолдарын іздестірулері
арқылы оқушылардың дарындылық қабілеттерін шыңдай түседі.
Мұғалім сабақта оқыту мен оқудағы жаңа әдіс-тәсілдерді қолдана
отырып, оқушыларды сыни ойлауға бағыттауға болады. Сыни ойлай білген
оқушы өзін-өзі бағалай біледі. Жаңа ақпараттық коммуникациялық
технологияны қолданып, жас ерекшелігіне сәйкес оқыту арқылы өзіндік
дәлел-уәждерін нанымды жеткізе білетін, ынталы, талантты және дарынды,
көшбасшы оқушы қалыптастыра алады.
2016-2017 оқу жылында жүйелі жүргізілген жұмыстардың нәтижесінде
оқу жылы соңында оқушылардың білім сапасы 93%-ға жетіп отыр. Мектепті
39 оқушы аяқтаса, ҰБТ қорытындысы бойынша орташа балл:111. Оқу жылы
көлемінде әртүрлі олимпиада, ғылыми жоба қорғау т.б. конкурс,
жарыстардан жеңімпазы оқушылардың 85% құрайды, олай болса, білім бар
жерде нәтиже де болады дегім келеді.
Пайдаланылған әдебиеттер:
1. ҚР «Білім туралы» Заңы (2007 жыл 27 шілдедегі және өзгерістер мен
толықтыруларымен);
2. ҚР білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік
бағдарламасы;
Достарыңызбен бөлісу: |
