ҚазаҚстан Республикасының білім және ғылым министРлігі а и. артемьев, с.Қ. мырзалы ғылым таРиХы және ФилОсОФиЯсы

 өтуге тиіс.

Эстетикалық пайыммен қарауға қатысты айтар болсақ, И.Канттың 

артынан  ол  пайымның  риясыз  сипатын  мойындайды,  өйткені  онда 

өз-өзін сүю және қандай да бір пайдакүнемдік жоқ. Өнер адамды өз-

өзін сүюге ұмтылудан пайда болған күйзелістерден азат ете отырып, 

оның  жанына  тыныштық  береді.  Оның  пікірінше,  мүсін  өнері  мен 

көркемсурет кеңістікте өмір сүрсе, ал поэзия мен музыка уақытта өмір 

сүреді.  Өнердің  қай  түрі  болса  да,  Әлемдік  ерікті  өзінше  білдіреді, 

бірақ бәрінен тереңірек музыка ұғындырады, өйткені онда музыканы 

шығарушы,  орындаушы  және  тыңдаушы  арасындағы  айырмашылық 

барынша  азайған.  Өзінің  ең  жоғарғы  көріністерінде  музыка  Әлемдік 

ерікті біздің санамызға дейін жеткізеді, ал оны ұтымды жолмен беру 

мүмкін емес. Шопенгауэрдің бұл көзқарастары Шеллинг көзқарасымен 

225

астасып  жатыр,  өйткені  ол  да  симфониялық  музыка  Даралыққа 

жеткізетін  жол  ашады  деп  санайды.  Шопенгауэр  әлемнің  қасіретін, 

адамның күйзелістерін толық ашып көрсететін қайғылы музыка, атап 

айтқанда, реквием екеніне сендіреді.

Екінші сатыда адам моральдық жетілу жолына түсуге тиіс, бірақ ол 

үшін өзінің өмірге деген ерік-жігерін жоюы керек. Осы мақсатта Шо-

пенгауэр: 

жүктеу 2,22 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: