Қарапайым Кэррол диаграммасы

29 
Анағұрлым күрделі Кэррол диаграммасы
 
 
 
Математикалық 
сауаттылықты 
қалыптастыру 
мақсатында 
мектеп оқулық тапсырмалары: 
Санды және әріпті өрнектер. Өрнектерді ықшамдау 
Өрнектерді ықшамдау үшін арифметикалық амалдардың қасиеттері 
қолданылады. Мысалы , 44 · x + 16 · x өрнегіне көбейтудің үлестірімділік 
қасиетін қолданып ықшамдауға болады:
44 · x + 16 · х = ( 44 + 16 ) · х = 60 · х. 
Демек , 44 · х + 16 · х өрнегінің орнына ықшамдалған 60 · x өрнегін 
алдық . Әр қосылғышында бірдей x көбейткіші бар 44 · x + 16 · x өрнегін 
ықшамдау барысында ортақ x көбейткішін жақшаның сыртына шығарып, (44 
+ 16 )·x өрнегін алдық. Мұндай жағдайда х 
ортақ көбейткіші жақшаның 
сыртына шығарылды
дейді.
Екінші жағынан , 44· x + 16 · х өрнегі қосындыны берсе, оны 
ықшамдағаннан кейін ( 44 + 16 )·x көбейтіндісі шықты. Сондықтан қосынды 
көбейтінді түрінде жазылды деп те айтылады.
 
 
Мәтінді есептерді шығар
1-есеп. 
Ауданы 50 
м
2
гүлзарды суару үшін 600 л су қажет . Егер суды жұмсау 
мөлшері бірдей болса , онда ауданы 70 
м
2
? гүлзарды суаруға қанша литр су 
керек?
Шешуі. Есепті шешу үшін мына сұрақтардың төңірегінде ойлануымыз керек: 
1 ) есептің негізгі сұрағы қандай?
2 ) х әрпімен нені белгілеу керек?
Ауданы 70 
м
2
гүлзарды суару үшін х литр су қажет болсын. Кесте құрайық
Судың көлемі 
Гүлзардың ауданы 
Су жұмсау мөлшері 
600 л 
50 
м
2
бірдей 
Х л 
70 
м
2

жүктеу 1,61 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: