132
б) СБ және біліктілікті әзірлеуге жауапты ұйымдар ретінде танылған
ұлттық кәсіби органдар;
в) біліктілікті бағалау және біліктілік иеленуді жүргізу үшін жауапты
ұйымдар ретінде танылған, біліктілік беру жөніндегі органдар.
2. «Қазақстан Республикасының ҰБШ» атауымен құжатқа ҰБШ
бойынша заңнамалық және нормативтік актілер, әдістемелік нұсқаулар
кешенін алмастыру, онда мыналар сипатталады:
ҰБШ (оқу нәтижелері) Деңгейінің дескрипторлары;
ҰБШ біліктілік түрлері және олардың ерекшеліктері;
біліктілікті әзірлеу және оларды тіркеу саласындағы саясат;
біліктілік беру саясаты, жолдары және әдістері;
ҰБШ жүзеге асыру механизмдері, ҰБШ басқару және мониторингі;
Қазақстанның
ҰБШ
басқа
елдердің
ҰБШ-мен
үйлестіру қағидаттары және тәсілдері.
3. БСШ бойынша әдістемелік ұсыныстар, заңнамалар және ережелер
кешенін және оларды тіркеуді болдырмау қажетү
4. СБ негізінде біліктілікті әзірлеуге арналған шараларды белгілеу
үшін, «Біліктілікті дамытудың ұлттық жетекші қағидаттарын» ҰБШ ұлттық
біліктілік типіне және ҰБШ деңгей дискрипторына бағдарлана
отырып енгізу керек. Жетекші қағидаттар мыналарды енгізуі тиіс:
а) мамандық орнына, міндеттерге негізделген, стандарт бірліктеріне
негізделетін біліктілікке арналған үлгілер мен тұжырымдар;
б) біліктілік санындағы қажеттілік;
в) топтардағы (салалық, секторлық) біліктілік мәліметтері ережесі;
г) ҰБШ деңгейімен біліктіліктерді үйлестіру шаралары.
5. «Біліктіліктің салалық шектері» ұғымын «Салалық біліктілік (жүйе)»
ұғымымен алмастыру қажет, ол ҰБШ қағидаттарына және ұлттық біліктілік
типтеріне толықтай негізделген болуы тиіс.
6. СБ әзірлеу, бекіту және тіркеудің әдістемелік ұсыныстары,
заңнамалары мен ережелері кешені мынаған алмастырылуы қажет:
а) СБ әзірлеу үшін танылған, кәсіби ұйымдардың міндеттерін
айқындайтын, ұсынылған «Ұлттық біліктілік туралы заңының» тиісті
баптарына;
б) Ұлттық біліктілік Органымен әзірленген және бекітілген, «СБ
әзірлеудің ұлттық жетекші қағидаттары», ол: СБ үлгілері мен қағидаттарын
қарастырады, стандарт әдіснамасын «мамандыққа арналған стандарттан»
жұмыс орнындағы міндеттерге негізделген стандарт бірлігінен тұратын
стандартқа өзгертуді қарастырады;
в) ЖОО, ТжКБ бағдарламаның міндетті бөлігі болған, Қазақстанда
қолданылатын
білім
беру
стандарттарын
кәсіби
білім
мен
біліктілік/дағдылар үшін біршама арнайы академиялық білім мен біліктілік
арасында байланыс жасау қайтадан қарастырылуы қажет;
133
г) Жалпы құзыреттер/жұмысқа орналасу құзыреттерін, олар жұмыс пен
біліктіліктер арасында адамдардың ептілігін жақсартуға мүмкіндік
беретін, СБ әрбір бірлігінің міндетті элементі болуы үшін әзірлеу.
7. Біліктіліктердің ұлттық біліктілігі және тарифтік мөлшерлемелер
ҰБШ біліктіліктер типіне сәйкес келтірілуі қажет.
8. Кеңестік типтегі біліктілік санатынан ҰБШ белгіленген біліктілік
деңгейіне көшу іске асырылуы қажет.
9. Біліктілікті дамытудың ұлттық жетекші қағидаттары ҚР БҒМ-мен
әзірленуі тиіс, ол мыналарды сипаттайды:
а)
нәтижелерге
негізделген,
ТжКБ және
жоғары
білім оқу
бағдарламасының маңызы;
б) ТжКБ оқу бағдарламаларына арналған үлгі;
в) нәтижелер негізіндегі СБ және біліктіліктер негізінде ТжКБ және
жоғары білім бағдарламаларын әзірлеуге арналған шаралар;
d) ТжКБ және жоғары білім берудің ұлттық бағдарламаларын әзірлеу
мақсатында танылатын ұлттық органдар.
134
Қосымшалар
1-қосымша
1-кесте. ЭЫДҰ елдерінің біліктілікті сертификаттау жүйесінің салыстырмалы сипаттамасы
№
Өлшем
Ел
Австралия
Ұлыбритания
Ирландия
Норвегия
1
Сертификаттау
жүйесі туралы НҚА
атауы
Австралия
Үкіметінің
реттеу
жөніндегі
басшылығы,
ASQA
тәуекелінің құрылымдық
шектері,
AQF
біліктіліктерді
беру
саясаты, AQF біліктілігі
түрін қосу және алып
тастау
саясаты,
AQF
біліктіліктерін
тіркеу
саясаты,
AQF
біліктіліктерін
тіркеу
саясаты,AQF
71
біліктілігіне
қатысты
саясат
Британия
Үкіметінің
«Оқу, дағдылар, балалар
және
оқыту
туралы»
қаулысы
72
«Біліктіліктер (білім және
оқу) туралы» Заң
73
«Кәсіптік
дайындық
туралы» Заң
74
,
Ересектерге білім беру
туралы Заң, Қолөнерші-
шеберлердің
сертификатына қатысты
Заң, Университеттер мен
университет
колледждеріне қатысты
Заң, 1998 жылғы 17
шілдедегі № 61 Заң
2
Сертификаттау
жүйесін
реттейтін
органның атауы
Австралия Үкіметінің
Білім беру және оқыту
департаменті
75
Мамандандырылған
мемлекеттік департамент
– Біліктілік және емтихан
Білім
және
ғылым
министрлігінің
жанындағы
екі
Кәсіптік оқыту жөніндегі
кеңес
78
71
Австралия Үкіметінің Австралиялық дағдылардың сапасын басқару веб порталы [онлайн]. Сілтеме:
https://www.asqa.gov.au/about/how-does-asqa-regulate
72
Лумберг Е. Жұмысшыларды кәсіптік дайындау: Ұлыбританияның тәжірибесі [онлайн]. Құрылыс кешінінің хабаршысы. Сілтеме:
http://www.vestnik.info/archive/87/article1280.html
73
Коваленко Т. Өз біліміңіді Ирландияда қалай растау қажет [онлайн]. Сілтеме:
http://www.russianireland.com/index.php/ru/counceling/familylow/454-kak-podtverdit-svoe-obrazovanie-v-irlandii
74
Краснова Г.А., Полушкина Е.А. Норвегияда үздіксіз білім жүйесін дамыту: қазіргі жағдайы мен келешегі [онлайн]. Сілтеме:
http://profil.ranepa.ru/docs/pubs/p722/54d5c390d45a8.pdf
75
Біліктіліктің сапасы жөніндегі австралиялық органның веб-порталы. Сілтеме:
https://www.asqa.gov.au/
Достарыңызбен бөлісу: |
