Қазақстан республикасы «ЕҢбек дағдыларын дамыту және жұмыс орындарын ынталандыру» жобасы

124 
 
2. Жұмыс берушілердің қатысуымен комиссияның бағалауы  – мәселен: 
Франция.  Осыған  балама  түрде  бүгінгі  таңда  ТжКО  қазақстандық 
ұйымдарында  жұмыс  берушілердің  өкілдерінің  қатысуымен  бітіру 
емтихандары өтуде.     
3.  Біліктілікті  бағалауды  тәуелсіз  орталықтармен  бағалау  –  мысалы: 
Оңтүстік  Корея.  Бұл  жағдайда  халықаралық  тәжірибе  біліктілікті  тәуелсіз 
бағалау  процесін  координациялау  және  біліктілікті  растау  және  растау  үшін 
тәуелсіз  орталықтарға  әдістемелік  қолдау  көрсетуді  орталық  мемлекеттік 
органның  қажеттілігін  көрсетеді.  Аталған  мемлекеттік  орталық  органның 
араласу  дәрежесі  әртүрлі:  бағалаудың  оның  мазмұнына  килікпеудегі 
бірыңғай  формалауынан  бастап  (мысалы  –  Ирландия),  бағалаудың  бірыңғай 
стандарттарын  әзірлеу  (мысалы  –  Ұлыбритания,  Office  of  Qualifications  and 
Examinations  Regulator,  Offqual),  бағалаудың  бірығай  әдістерін  әзірлеуге 
дейін  және  тіпті  тестілеу  тапсырмаларының  бірыңғай  ұлттық  базасын 
(мысалы – Чехия) болуы мүмкін.  
Төменде  болашақ  мысалдар  түрінде  біліктілік  аттестаттау  үлгісінің 
слайдтары келтірілген. 
 
Тәуелсіз сертификациялау жүйесінің үлгісі 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
6-сурет. Қазақстандағы тәуелсіз сертификаттау үрдісі 
 
 
 
 
 
Оқу орталықтары, 
ТжКБ оқу 
мекемелері 
(сертификатталған 
білім беру 
бағдарламалары) 
Салалық ассоциациялар  базасындағы 
тәуелсіз сертификаттау орталықтары 
Кәсіптік бірлестіктер (ҚР Кәсіби 
Бухгалтерлер Палатасы) 
Сертификаттаудың 
халықаралық орталықтары 
(City&Guilds, SQA, Edexcel) 
Ұлттық деңгейдегі республикалық орган 
(ауыспалы кезеңде мемлекеттік орган     
жанындағы орталық) 

125 
 
Тәуелсіз сертификациялау жүйесінің мазмұны 
 
Сертификациялау  орталығы 
 
 
7-сурет. Қазақстандағы тәуелсіз сертификациялау жүйесінің мазмұны 
Сертификаттау үрдісі 
 
 
8-сурет. Қазақстандағы сертификациялау үрдісі 
 
•Ұлттық біліктілік шегі
•Кәсіби стандарттар
•Білім беру бағдарламалары 
Мазмұндамалық 
негізі
•Тәуелсіздік, адалдық,  әділдік;
•Құзыретті бағалау
•Бағалау шарасының және критерийлерінің 
ашықтығы;
•Аккредиттелген болуы, тиісті құрылымы 
және ресурстары болуы қажет.  
Ұйымға 
қойылатын 
талаптар 
•Мемлекеттік органдармен бөлінетін қаражаттар;
•МЖК механизмдері; 
•Біліктілікті бағалауға үміткердің қаражаты, 
жұмыс берушінің қаражаты  
Қаржыландыру 
көздері 
Тіркеу
•Ізденушілер: кәсіпті өз бетінше игерген салалық жұмысшылар, 
шетелдік жұмыс күші, ТжәнеКБ және ЖОО түлектері;
•Сертификаттау орталығының сайтына өтінім беріледі;
•Сертификаттау емтиханының өткізу орны және уақыты 
белгіленеді. 
Тәуелсіз 
біліктілік 
комиссияс
ы
•Комиссия мүшелері сертификаттау орталығымен анықталады 
(саладағы жұмыс берушілер, кәсіподақтар, оқытушылар), 
орталық органмен бекітіледі; 
•Саны үш адамнан кем емес, тақ сан;
•Анықтайды: біліктілік емтиханының өткізу орнын және күнін, 
тәртібі мен әдістерін. 
Біліктілік 
емтиханы 
•Бірінші кезең - жазбаша емтихан (тестілеу);
•Екінші кезең - сұхбат (қажеттігіне қарай);
•Үшінші кезең - біліктілік жұмыстарын (тәжірибелік жұмыс) 
орындау. 
Апелляция
•Біліктілік емтиханының әрбір деңгейінен кейін беруге болады;
•Апелляциялық комиссиямен қарастырылады. 
Сертификат
•Біліктілік емтиханының барлық кезеңдеріндегі нәтиже бойынша;
•Сертификат орталық орган тізілімінде тіркеледі;
•Тәуелсіз біліктілік комиссиясының шешімі бойынша біліктілік  
беру ұйғарылады және сертификат беріледі.  
1-қадам 
2-қадам 
3-қадам 
5-қадам 
4-қадам 

126 
 
5-кесте. Біліктілікті сертификаттау Орталықтары жұмысының құны
63
 
№ 
Шығындар бабы 
Саны 
бірлік 
құны, 
теңге 
Жиыны, 
теңге 
1 
2 
3 
4 
5 
1 
Сертификат дизайнін әзірлеу  
 
 
500 000 
2 
Біліктілік 
сертификаттарын 
әзірлеу, сонымен бірге:  
 
 
 
2.1 
кәсіпорын 
жұмысшыларына 
арналған  
10 000 
1000 
10 000 000 
2.2 
Жұмыссыздарға 
2 000 
1000 
2 000 000 
2.3 
Оқу орындарының түлектеріне 
5 000 
1000 
5 000 000 
3 
Тартылатын  сарапшылар  төлемі, 
соның ішінде 
 
 
 
3.1 
 Тәуелсіз 
сарапшылар 
–
бағалаушылар   
(1 адамға ай сайын) 
12 
300 000 
3 600 000 
4 
Тестілеу  өткізуге  арналған  үй-
жай жалға алу   
12 
300 000 
3 600 000 
5 
Орталыққа  арналған  үй-жайды 
жалға алу  (ай сайын) 
12 
500 000 
6 000 000 
6 
Үлгілерді  (макеттерді)  әзірлеуге 
арналған материалдарды алу   
 
 
 
7 
Компьютерлік 
және 
басқа 
техника 
алу 
жиһаздары, 
Орталыққа 
арналған, 
бірақ 
шектеусіз:  
 
 
 
7.1 
компьютерлер    
4 
150000 
600000 
7.2 
проектор  
1 
 
 
7.3 
телефон аппараттары       
4 
45000 
180000 
7.4 
Маркерлік тақта  
1 
 
 
8 
Орталық 
мамандарының 
еңбекақысын 
(ай 
сайын), 
сонымен бірге  
 
 
 
8.1 
басшы 
12 
400000 
4 800000 
8.2 
бухгалтер 
12 
200000 
2 400000 
8.3 
Орталық үйлестірушісі 
12 
200000 
2 400 000 
8.4 
кеңсе 
менеджері 
(Орталық 
жетекшісінің ассистенті)   
12 
100000 
1 000000 
8.5 
IT маманы  
12 
150000 
1 800000 
8.6 
Маман (бос орын)   
12 
150000 
1 800000 
                                                             
63
 Мұнайгаз  және  «KAZENERGY»  энергетикалық  кешені   Қазақстандық  ассоциациясы»  ЗТБ  әзірленген,  орталықтар 
жұмысы құнының үлгісі келтірілген. 2013 ж.