130
а) Жас мамандардың жұмысқа орналасу кезінде жұмыс орнында, бір
жұмыс орнынан компанияның ішінде басқа жағына бейімделу кезеңін
төмендету;
б) әрбір жұмыс орнына (лауазымдық міндеттемелер) және
жауапкершілік, олармен орындалатын жұмыстың ауырлығы есебімен
мамандарды
ынталандырудың
ашық
жүйесін
әзірлеуге
қажетті
құзіреттіліктерді әлдеқайда нақты анықтау мүмкіндігі бар кәсіпорынның
бизнес-процесстерін оңтайландыру;
в) Жаңадан қабылданған, сондай-ақ жұмыс істеп жатқан персонал
құзіреттілігінің біліктілік деңгейін растау процедурасын жеңілдету;
г) Компания қажеттілігі мен жұмысшылардың жаңа құзіреттіліктерді
игеруге дайындығын ескере отырып, қосымша кәсіби оқытуды ұйымдастыру.
Біліктілікті тәуелсіз бағалау жүйесін енгізу білім беру жүйесіне:
білім беру ұйымдарының оқытудың қорытынды нәтижелеріне
жауапкершілігін арттыруға;
кадрларды дайындау сапасы кепілдігінің әрекетшіл құралының
пайда болуына мүмкіндік береді.
10. Жұмыс істейтін персоналға арналған біліктілікті бағалау – ерікті
шара, алайда біліктілікті растауды алу кез келген жұмыс істейтін персонал
үшін, оның еңбек нарығындағы қорғанысын арттыруда айтарлықтай
артықшылық болып табылуы мүмкін. Тіпті келеңсіз жағдай болған
жағдайдың өзінде ізденуші кәсіби құзіреттіліктердің тапшылығы туралы
маңызды ақпарат, сондай-ақ кәсіби дамудың перспективалары бойынша
ұсыныстар және қосымша кәсби білім бағдарламаларын игеруді ала алады.
Біліктілікті тәуелсіз бағалау, бір тараптан, белгілеуші сипатқа, ал екінші
тараптан, - өзін өзі бағалау мүмкіндіктерін және білім мен мансаптық
траекториялардың негізді құрастырылымын қамтамасыз етеді.
11. Біліктілік туралы куәлік (сертификат) осы немесе басқа адамның
нақты не істей алатындығын түсінуге мүмкіндік береді, жұмысқа орналасуға
және кәсіби мобильдік мүмкіндіктерін арттырады. Болашақта жеке
біліктілікті бағалау туралы ақпарат тізілімінде сақталатын әртүрлі біліктілігі
бар мамандар туралы деректерді персоналды басқару мәселелерін шешу үшін
жұмыс берушілер де, жұмыс берушілер де пайдалана алады.
Білімді қамтамасыз ететін жоғары оқу орындары, колледждер және
басқа ұйымдар, сонымен қатар, қолданбалы білім беру бағдарламаларының
сапасы туралы ақпарат көзі ретінде біліктілікті тәуелсіз бағалауға мүдделі.
Кәсіптік білім беру бағдарламаларын сараптаудан өткізу идеясы мүлдем
жаңа болмайды. 1990 жылдан бастап, ол үнемі талқыланып, кәсіптік білім
беру жүйесінде дағдарыс құбылыстарын ең жақсы құралы ретінде танылды.
Алайда, соңғы уақытқа дейін білім беру бағдарламаларын сәйкестікке
тексеруге болатын, нақты рәсімделген сыртқы бағдарлар болған жоқ. КС
пайда болуы кәсіби білім беру бағдарламаларының сапасын олардың еңбек
нарығына құндылығы жағынан бағалауға арналған, түлекті таңдалған кәсіпте
131
бәсекеге қабілетті ету мүмкіндігі, оған жұмыс берушілер күтетін деңгейге
сәйкес біліктілік алуға кепілдік беруге мақсат қойды.
Біліктілікті тәуелсіз бағалау жүйесін енгізу кәсіби оқытудың
тазалығын, ашықтығын және сапасын қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.
Негізгі міндет – бағалау, білім беру бағдарламасы түлекті КС тіркелген еңбек
функцияларын орындауға дайындайды, және, сәйкесінше, оны қосылуға тура
келетін, бизнес-процесстің өзекті сипаттамасы көрсетіледі. Түлектердің
біліктілікті тәуелсіз бағалау шарасынан сәтті өтуі - білім беру
бағдарламаларын аккредитациялау моделінің негізгі өлшемі болып
табылады.
Біліктілік жүйесінде болып жатқандардың әсерімен процесстер ретімен
біліктілік беруге деген тәсілдеме де қайта қарастырылатын болады: білім
беру бойынша біліктілік қатарында (техник, бакалавр немесе магистр)
мазмұны еңбек нарығында анық және жұмыс берушілерге түсінікті кәсіби
біліктілікті растау мүмкін болады.
Білім беру тіркеуімен жүйесімен біліктілік емтиханы және біліктілікті
тәуелсіз бағалауды жүргізуде орнатылған нәтижелердің даулары да болуы
әбден мүмкін. Мәселен, жақсы немесе тіпті үздік дипломы бар оқу бітіруші
түлек, біліктілік емтиханын тапсырмайды және біліктілігін растамайтын
сюжетті мысалға келтіруге болады.
12. Біліктілікті тәуелсіз бағалау мен білім саласының арасындағы
дауды болдырмас және біліктілікті бағалаудың соңғы жаңа механизмдерін
барынша нәтижелі пайдалану үшін, білім берудегі түлектердің қорытынды
аттестациясы жүйесінің және біліктілік емтихандарының өзара әрекеттестігі
туралы сұрақты шешу қажет – бақылаудың бұл екі түрі кездесетін нақты
сценарийлерді іздестіру бойынша маңызды сараптамалық жұмыс жүргізу
және оны нормтивтік құқықтық рәсімдеу.
13. Әртүрлі модельдерді апробациялауға болады: адам өзінің кәсіби
немесе жеке траекториясының әртүрлі кезеңдерінде жүретін екі балама
жүйені дамыту; жүйелердің ішінара өзара әрекеттесуі, мысалы, біліктілікті
тәуелсіз бағалау рәсімі үшін бағалау қорларының жинақталуы пайда болған
кезде, олардың демонстрациясы жетілдірудің негізгі бағыты ретінде, Білім
беру бағдарламаларын әзірлеудің негізі - КС, сынақ және өлшеу құралдары
және біліктілікті бағалау құралдары.Біліктілікті тәуелсіз бағалау аралық және
(немесе) қорытынды аттестацияны құрайтын, және түлек – білім жөніндегі
және біліктілік туралы екі құжат алатын сценарий де болуы мүмкін.
Нормативтік құқықтық актілерді жетілдіру бойынша
1. Келесілерді енгізу арқылы, ұлттық біліктілік туралы заңды қабылдау
қажет:
а) Қазақстанның біліктілік жөніндегі ұлттық органы, оның мақсаттары,
ұйымдастыру-басқару құрылымы және есеп беру тәртібі, біліктілікті әзірлеу,
аккредиттеу,
тіркеу,
бағалау
және
сертификаттау
саласындағы
жауапкершілік;
Достарыңызбен бөлісу: |
