110
сертификаттау сызбасына сәйкес, бағалаудың нақты әдістері мен
тетіктерін қолдану;
құжаттау және қосымша бағалауды талап ететін сертификаттау
схемасына өзгерістер енгізген кезде сертификатталған қызметкерлердің
өзгертілген талаптарға сәйкестігін тексеру үшін қажетті нақты әдістер мен
тетіктерді жалпыға қолжетімді ету;
үміткерлердің құзыреттілігін растау үшін құжатталған дәлелдермен
бірге сызбаны объективті және жүйелі тексеруге кепілдік беретіндей етіп
бағалауды жоспарлау және құру;
бағалаудың әділ және дұрыс өткізілуін қамтамасыз ету бойынша
кандидаттарды бағалау әдістерін тексеру;
ақылға қонымды шектерде және бағалаудың тұтастығын бұзбастан,
мемлекеттік талаптарды ескере отырып арнайы қажеттіліктерді тексеру және
қанағаттандыру;
өзге органмен орындалған жұмыстарды ескере отырып нәтижелердің
балама және сертификаттау сызбасына, сертификаттауға талаптарына
сәйкестігін растау үшін сәйкес келетін есептердің, дерктердің және
жазбалардың қолда болуы;
сертификаттау бойынша шешімге қатысты сертификаттау және
апелляция (арыз) бойынша шешім қабылдайтын емтиханды жүргізу;
сертификатты тоқтату, жою немесе оның қызмтерінің аясын тарылту; екінші
рет сертификаттау өткізу; сертификаттарды, логотипті және таңбаларды
қолдану бойынша процедураларға қолдау көрсету.
Жоғарыда көрсетілген талаптармен қатар, сертификаттау жөніндегі
органда:
тиісті ұйымдасырушылық құрылым мен персоналдың;
сертификаттау процесінің қызеті үшін қажетті қаржылық және өзге
де ресурстардың және онымен байланысты міндеттемелерді өтеу үшін
механизмдердің (мысалы, сақтандыру немесе қорлар) болуы;
бейтараптық басқару бойынша саясатты жүргізуі;
сертификаттау процесінің аясында қызметтерді ұсынатын әрбір
тартылатын тараппен шарттардың және номенклатуралық құжаттаманың
болуы тиіс.
ТжКБ жүйесінде міндетті сертификаттау және мамандықты өз
еркімен меңгерген тұлғаларға ерікті сертификаттау
«Білім туралы» Заңға сәйкес республикада келесі ұғымдар
пайдаланылады:
біліктілікті беру – нақты мамандық бойынша тиісті кәсіптік қызмет
түрінің шеңберінде жұмысты орындау үшін қажетті жеке қабілеттілік,
кәсіптік білім, шеберлік пен дағдылар жиынтығын растау рәсімі;
кәсіптік даярлықты бағалау – техникалық және кәсіптік, орта білімнен
кейінгі білім берудің білім беретін оқу бағдарламаларын іске асыратын білім
111
беру ұйымдары түлегінің біліктілік (қабілеті) деңгейінің тиісті кәсіптік
қызмет түрі шеңберінде жұмысты орындауға сәйкестігі дәрежесін айқындау;
Жоғарыда аталған заңның 28 бабының 10 бөлімін жүзеге асыру
шеңберінде техникалық және кәсiптiк, орта бiлiмнен кейiнгi білімнің білім
беру бағдарламаларын іске асыратын бiлiм беру ұйымдарында бiлiм
алушыларды қорытынды аттестаттаумен қатар білім беру ұйымдарында
кәсiптiк даярлығының деңгейiн бағалауды және бiлiктiлiктi берудi қамтиды
(КДДБ және ББ).
КДДБ және ББ ТжКБ түлектері үшін міндетті сертификаттау болып
табылады. Мамандықты өз бетімен меңгерген тұлғалар үшін ерікті
сертификаттау қарастырылған.
КДДБ және ББ бүкіл Қазақстан аумағында негізін қалаған техникалық
және қызмет көрсету мамандарының даярлық сапасын көтеру мақсатында
2005 жылы құрылған РГП «Республикалық біліктілікті беру және растау
орталығы» РМК болып табылды, Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008
жылғы 15 қаңтардағы № 15 қаулысына сәйкес ол «Ұлттық ғылыми-
әдістемелік техникалық және кәсіптік білім беру орталығы және біліктілігі»
ШЖҚ РМК, кейінірек «Техникалық және кәсіптік білімді дамытатын және
біліктілікті
тағаайынджайтын
Республикалық
ғылыми-әдістемелік
орталығы» АҚ (бұдан әрі - «РҒӘО» АҚ) болып өзгертілді.
«РҒӘО» АҚ КДДБ және ББ рәсімін өткізу бойынша қызметін
жалғастыруда (2017 жылдың қорытындысы бойынша сертификатталған
ТжКБ беру түлектері саны 146 мамандық бойынша 70 794 адамды құрады)
және мамандықты өз бетімен меңгерген тұлғалар үшін ерікті сертификаттау.
«РҒӘО» АҚ-ның облыс орталықтары және Астана, Алматы ққ.
16 өңірлік филиалдары бар.
КДДБ және ББ төмендегідей енгізу және жүзеге асыру кезеңдері бар:
1 кезең – 2005-2006 жж. – бастапқы және кәсіптік білім беру
ұйымдарындағы (бұдан әрі - БКББ) білім алушылардың қорытынды
мемлекеттік аттестациялау процесінде біліктілікті тәуелсіз бағалауды (бұдан
әрі - БТБ) жүргізу технологиясын әзірлеу
Нормативтік құқытық базаны дамыту.
БКББ ұйымдарында БТБ өткізуді анықтау.
2 кезең – 2006-2007 жж. – техникалық және қызмет көрсету еңбегінің
мамандықтары мен кәсіптерінің тізімін анықтау.
Нормативтік құқытық базаны дамыту.
БКББ оқу орындарындағы БТБ өткізу.
Отандық жұмысшалар үшін БТБ өткізу.
3 кезең – 2007-2008 жж.
Кәсіпті өздігінен меңгерге шетелді жұмысшалар мен тұлғалар үшін
БТБ өткізу.
БКББ оқу орындарының мемлекеттік аттесттаттауына қатысу.
Нормативтік құқытық базаны жетілдіру.
4 кезең – 2008-2010 жж.
112
Барлық мақсатты топтар үшін техникалық және қызмет көрсету
еңбегінің барлық мамандықтар (кәсіптер) бойынша БТБ-ты өткізу.
5 кезең – 2011-қазіргі уақытқа дейін.
ТжКБ берудің барлық мамандықтары бойынша КДДБ және ББ
жүргізіледі.
КДДБ және ББ ағымдағы моделі және ерікті сертификаттау арнайы
пәндер бойынша біліктілік емтихандарын (жазбаша тестілеу) және біліктілік
(сынақ) жұмысын (практикалық тест) орындауды қарастырады.
5-сурет. КДДБ және ББ ағымдағы моделі және ерікті сертификаттау
КДДБ және ББ рәсімін және ерікті сертификаттау өткізу сонымен қатар
жұмыс беруші өкілдеріменде жүзеге асырылады Осылайша, 2015 жылы
Шығыс Қазақстан облысының (бұдан әрі – ШҚО) Кәсіпкерлер Палатасы
ШҚО Білім басқармасымен бірлесе отырып және өңірдегі ірі кәсіпорындарды
тарта отырып эксперимент режимінде Өскемен құрылыс колледжінің
түлектеріне
тәуелсізсертификаттау
өткізді.
Тәуелсіз
сертификаттау
«Дәнекерлеу ісі» және «Электргазбен дәнекерлеуші» мамандықтары
бойынша қауымдастық құрамына кіретін ШҚО құрылысшылары мен
АО «РНМЦ»
Біліктілік емтиханы
(БЕ)
Біліктілік жұмысы (БЖ)
Тест тапсырмаларын әзірлеу
бойынша жұмыстарды
ұйымдастыру
БЕ өткізу бойынша келісім
шарттар жасау
БЕ өткізу кестесін құру
БЕ өткізу
Біліктілік комиссиясы
құрамын бекіту
Практикалық
тапсырмаларды әзірлеу
бойынша жұмыстарды
БЖ өткізу кестесін құру
БЖ өткізу
«РҒӘО» АҚ
СЕРТИФИКАТ БЕРУ
Достарыңызбен бөлісу: |
