-стратегиялық бағыт. Жұмыспен қамту саясатын қалыптастыру және еңбек қатынастарын реттеу

• 
  Экономиканың өсіміне байланысты өмір сүру сапасының стандарттарын кезең-кезеңімен сапалы арттыру.
  
• 
  Мемлекет қоғамның әлеуметтік тұрғыдан әлжуаз топтарына – зейнеткерлерге, мүгедектерге, еңбек етуге қабілеті жоқ адамдарға, науқас балаларға және т.б. атаулы көмек көрсетуге толық жауапкершілік алады.
  
• 
  Жұмыс берушілер халықтың әлеуметтік тұрғыдан әл жуаз топтарын жұмысқа белсенді тарта отырып, оларды жалақымен қамтамасыз ететін жағдайлар жасаған маңызды. Ең алдымен, бұл мүмкіндіктері шектеулі адамдарға қатысты. Әлемнің дамыған елдерінде осылай жасайды. Біз олардың толыққанды еңбек етуіне жағдай жасауға тиіспіз.
  
• 
  Мемлекеттік жәрдемақыны шын мәнінде жұмыс істей алмайтындар ғана алуға тиіс. Жұмысқа мүгедектерді қабылдайтын және оларға жағдай жасайтын компаниялар мен корпорацияларды көтермелеу керек.
  
• 
  Біз өз азаматтарымыз үшін экономика мен бюджеттің өсіміне тікелей тәуелді болатын ең төменгі әлеуметтік стандарттар мен кепілдіктерді белгілеуіміз керек.
  
• 
  Еңбекке ақы төлеуге және мұнда бар сәйкессіздіктерді қысқартуға қатысты мүлде жаңа тәсілдер әзірлеу шараларын қабылдау қажет.
  
• 
  Зейнетақы жүйесін жаңғырту азаматтарды зейнетақымен қамсыздандыру үшін мемлекеттің, жұмыс берушілердің және жұмыскерлердің ынтымақты жауапкершілігін одан әрі күшейтуге негізделетін болады.
  
• 
  Зейнетақымен қамсыздандыру жүйесін одан әрі жаңғырту жөніндегі іс-шаралар кешені әзірленетін болады.
  
• 
  Бұған қоса, жинақтаушы зейнетақы жүйесінен, оның ішінде зейнетақы аннуитеттері есебінен зейнетақы төлемдерін жүзеге асырудың жаңа тәсілдері әзірленетін болады.
  
• 
  Базалық зейнетақыны кепілдік берілген ең төменгі зейнетақыға өзгерту мәселесі пысықталып, оны тағайындаудың жаңа критерийлері мен шарттары әзірленеді.
  
• 
  Көмек алушыны жұмыспен қамтуға жәрдемдесу және әлеуметтік бейімдеу бағдарламаларына міндетті түрде белсенді қатысуын көздейтін әлеуметтік келісімшарт тетігі енгізілетін болады. Әлеуметтік келісімшарт мемлекет тарапынан әлеуметтік қолдау шараларының кешенін, оның ішінде еңбек нарығына қайтару жолдарын қамтитын болады. Алушының әлеуметтік келісімшартты орындау жөніндегі міндеттемелерді бұзуы әлеуметтік көмек беруді тоқтатуға әкеледі.
  
• 
  Арнайы әлеуметтік қызметтердің кепілдік берілген көлемі шеңберінде егде адамдар үшін олардың жас шектеулеріне және қайта әлеуметтенуге бейімделуі бойынша қызметтер көрсетілетін болады.
  

• 
  Ашық нарықта үздік шетелдік мамандарды тарту.
  
• 
  Бізде жұмыссыздарды оқыту мен қайта даярлаудың еңбек нарығына бейімделген айқын бағдарламалары болуға тиіс.
  
• 
  Бізге көші-қон мәселелерін кешенді түрде шешу бойынша ел өңірлеріндегі еңбек нарығына ықпал ететін шаралар қабылдауымыз қажет.
  
• 
  Жұмыскерлердің мүдделерін ескере отырып кәсіпкерлікті қолдауды қамтитын еңбек қатынастарының жаңа моделін жасау.
  
• 
  Біз әйелге икемді еңбек түрлерін қалыптастырып, үйде жұмыс істеу үшін жағдайлар жасауымыз керек.
  
• 
  Әйелдерді мемлекеттік және қоғамдық басқару ісіне белсене тартқан жөн, әсіресе, жергілікті деңгейде өңірлерде әйелдердің бизнес ашып, оны жүргізуіне де қолайлы жағдайлар жасаған абзал.
  
• 
  Елде жыныстық белгісі бойынша кемсітушілікке жол бермеу және іс жүзінде гендерлік теңдікті және әйелдерге ерлермен тең мүмкіндіктерді қамтамасыз ету қажет.
  
• 
  Ұзақ мерзімді жұмыссыздық деңгейі экономикалық тұрғыдан белсенді халықтың 2,5%-ынан кемінде 1 %-на төмендейді.
  
• 
  Сондай-ақ өндірістік жарақаттану деңгейін төмендету жөніндегі шаралар қабылданатын болады.
  
• 
  Орта мерзімді перспективада өз бетінше жұмыспен қамтылған халықтың еңбек қатынастарын, оның ішінде оқыту, микрокретиттер беру және экономикалық қолайлы өңірлерге көшуге жәрдемдесу есебінен заңдастыру жөніндегі шаралар қабылданатын болады.
  
• 
  Орта мерзімді перспективада аналарды жұмыспен қамтуға жәрдемдесудің, оның ішінде жұмыспен қамтудың икемді нысандарын (үйде жұмыс істеу, толық емес жұмыс күні) дамыту арқылы жәрдемдесудің арнайы тетіктері әзірленеді.
  
• 
  Еңбек етудің ерекше жағдайларына мұқтаж азаматтар санатын жұмысқа орналастыру шеңберінде кәсіптік бағдарлау жөнінде консультациялар беріледі және арнайы жабдықталған әлеуметтік жұмыс орындары құрылатын болады.
  
• 
  Орта мерзімді перспективада оқытуды бүкіл өмір бойы қаржыландыруға мемлекеттің, жұмыс берушілер мен жұмыскерлердің үшжақты қатысу моделі әрекет ете бастайды. Бүкіл өмір бойы оқу ақысы үшін негізгі жауапкершілік жұмыскерге жүктелетін болады.
  
• 
  Мемлекет және жұмыс берушілер белгілі санаттағы жұмыскерлерді, оның ішінде өз бетінше жұмыспен қамтылғандарды окытуды қаржыландыруға қатысады.
  
• 
  Мүгедектердің жұмыспен қамтылуын қамтамасыз ету жұмыс берушілерге арнайы жұмыс орындарын құруға жәрдемдесуге және мүгедектерге олардың өзін-өзі жетілдіруі үшін мүмкіндік беретін арнайы оқу бағдарламаларына негізделетін болады.
  
• 
  Еңбекті қорғау жүйесі Халықаралық еңбек ұйымының нормаларына сәйкестендіріліп, ал өндірістік жарақаттану көрсеткіштері дамыған елдердің нормативтеріне сәйкес келетін болады.
  
• 
  Жұмыспен қамтуды арттыру жөніндегі бағдарламалар шеңберінде еңбек ресурстарының еңбек қызметінің өнімділігі төмен салаларынан табысы әлдеқайда жоғары және перспективалы салаларына көшуі үшін жағдайлар жасалады.
  
• 
  Ауылдан қалаға ішкі көші-қонның теріс әлеуметтік салдарының алдын алу мақсатында көшіп-қонушыларды шартты жұмысқа тартуға бағытталған шаралар кешені қабылданады.
  
• 
  Жұмысқа орналасуда жәрдем көрсету, көшуге субсидиялар беру және кәсіптік даярлау, қайта даярлау және біліктілікті көтеру курстарында оқыту арқылы халықтың ұтқырлығын арттыру жөніндегі шараларды іске асыру жалғасын табады.
  
• 
  Осы бағыт шеңберінде Қазақстанға еңбек нарығында сұранысқа ие шетелдік білікті жұмыскерлерді тарту, оның ішінде қызметін жүзеге асыру шарттарын жеңілдету жолымен тарту үшін жағдай жасалатын болады.
  

• Ең төменгі күнкөріс деңгейінің мөлшері мен құрылымы мемлекеттің барлық базалық әлеуметтік төлемдерін есептеудің негізі ретінде тұтыну себетінің нақты құнын көрсете отырып, тұрақты негізде қайта қаралады, халыққа, оның ішінде базалық зейнетақы мен базалық жәрдемақы алушыларға қолайлы өмір сүру деңгейіне кепілдік береді.

• Кедейлік шегін айқындау әдістемесі оңтайландырылады: бірінші кезеңде оның деңгейі ең төменгі күнкөріс деңгейінің шамасына қатысты артады, кейіннен кезең-кезеңімен ел бойынша орташа кіріспен байланыстырылады, бұл күнкөрісі төмен халыққа көрсетілетін әлеуметтік көмек мөлшеріне оң әсерін тигізеді.

• Жалақының ең аз мөлшерін кезең-кезеңімен өзгерту мәселесі пысықталады, ол барынша дамыған елдерде елдегі орташа жалақыға қатысты айқындалады және ең төменгі күнкөріс деңгейінің шамасынан асып түседі.

• Зейнетақы жүйесі одан әрі дамиды, бұл ретте нәтижелі және формализацияланған жұмыспен қамтуды ынталандыруға басты назар аударылады.

• Зейнетақы жасына жеткендердің барлығына мемлекеттік бюджеттен төленетін базалық зейнетақы мөлшері еңбек өтіліне және зейнетақы жүйесіне қатысу ұзақтығына байланысты болады. Жұмыс істейтін азаматтар бұрынғы жұмыссыздармен немесе зейнетақы жарналарын төлемегендермен салыстырғанда үлкен мөлшердегі базалық зейнетақы алатын болады.

• Базалық зейнетақыдан басқа жұмыс істеген зейнеткерлер Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорынан зейнетақы төлемдерін алады, онда зейнетақы жүйесінің жаңа шартты-жинақтаушы құрамдауышы шеңберінде жұмыс істеген зейнеткердің 10% зейнетақы жарналарына қосымша оның жұмыс берушісінен 5% зейнетақы аударымдары жинақталады.

• Жұмыс істеген зейнеткер үшін зейнетақы төлемдерінің үшінші көзі оның ерікті зейнетақы жинақтары болуы мүмкін.

• Әлеуметтік сақтандыру нәтижелі және формализацияланған жұмыспен қамтуды ынталандыруға бағытталатын болады.

• Зейнетақы жүйесіне ұқсас, әлеуметтік сақтандыру жүйесінде қатысу өтілі мен төлемдер мөлшері арасындағы өзара байланыс күшейтілетін болады: табысты алмастыру коэффициенттері (жұмысынан айрылу, асыраушысынан айрылу, еңбекке қабілеттілігінен айрылу) ұлғаяды, төлемдердің ұзақтығы (жұмысынан айрылу) ЭЫДҰ елдерінің деңгейіне дейін кезең-кезеңімен ұлғаяды.

• Халықтың күнкөрісі төмен топтарына әлеуметтік көмек көрсету кезінде атаулылық күшейтілетін болады. Еңбекке жарамсыздар үшін көмек шартсыз тәртібінде көрсетіледі.

• Мемлекет тарапынан проактивті тәсілді кезең-кезеңімен енгізу әлеуметтік көмек көрсетудің маңызды аспектісі болады. Қолдау органдары көмекке жүгінген адамдарға қызмет көрсетуден басқа, халықтың күнкөрісі төмен санаттарын ақпараттық жүйелер арқылы анықтау жолымен ауылдық жерлерге баса назар аудара отырып, халықтың мұқтаж санаттарын өздігінен анықтайды.

• Арнаулы әлеуметтік қызметтердің атаулылығын, қолжетімділігі мен сапасын күшейтуді көздейтін әлеуметтік қызмет көрсету жүйесі жаңғыртылады.

• Қолжетімділік мұқтаж және қонаққа қабылдайтын отбасыларда патронатты күтімдегі жұмыспен қамтылмаған отбасы мүшелерін; әлеуметтік қызмет көрсету орталықтарының базасында жеке сектор, қалалар мен ауылдарда МЖӘ қағидаттары негізінде құрылған аз сыйымды көп бейінді үйлер, сондай-ақ шалғай ауылдардағы «мобильді қызметтерді»; мемлекеттік мамандандырылған интернат-үйлерін жұмысқа тарту есебінен күшейтілмек.

• Жеке сектордың сапасын және қатысуын күшейтуге қызмет көрсетудің жаңартылған стандарттары мен экономикалық тұрғыдан ақталған тартымды тарифтер себеп болады.

• Мұқтаж жандар біліктілігі туралы, көрсетілетін қызмет түрлері, жұмыстарының нәтижелері туралы ақпаратты қамтитын Мамандардың бірыңғай тізілімін құру арқылы әлеуметтік қызмет алу түрін таңдау мүмкіндігіне ие болады.

• 
  2025 жылға қарай халықтың неғұрлым аз қамтылған 40%-ының табысының үлесі 27%-ды құрайды
  

• 
  ...Гендерлік аспектіні ескере отырып, еңбек режимі мен еңбекті қорғау бойынша заңнама жетілдіріледі, еңбек жағдайлары жақсартылады, жұмыспен қамтудың икемді нысандарын енгізу мен кеңейту мүмкіндіктері қаралады. Жұмыспен қамтылуға және кәсіпкерлікпен айналысуға жәрдемдесу арқылы, оның ішінде әдетте ер адамдар жұмыс істейтін экономика секторларында әйелдердің экономикалық мүмкіндіктерін кеңейтуге қолдау көрсетіледі...
  
• 
  ...Заңнамалық реттеу шеңберінде кәмелетке толмаған балалары бар ата-аналар үшін жұмыс уақытын қысқарту мәселесі қаралады...
  

• 
  Жергілікті атқарушы органдар кәсіпорындармен бірлесіп, кәсіпорындарды жаңғырту мен цифрландыру нәтижесінде босатылған жұмыскерлерді қолдау бойынша келісілген саясатты әзірлейді. Босатылған жұмыскерлерді жұмыспен қамтуды қамтамасыз ету үшін жаңа жұмыс орындарын құру (оның ішінде ірі бизнестің ұзақ мерзімді тапсырыстар беруі және өңірдің ШОБ кәсіпорындарында талап етілетін өнімдерді игеруге өзге де жәрдемдесу арқылы), қайта оқыту мен жұмысқа орналасуға жәрдемдесудің басқа да шаралары көзделетін, бірлескен Жол карталары іске асырылатын болады.
  

• 
  Жұмыс күшінің еңбек ұтқырлығын қамтамасыз ету, өнімділігі төмен салаларда, экономиканың формальды емес секторында жұмыспен қамтылғандар мен жұмыссыздарды қолдауға бағдар беруді сақтау, еңбек нарығының инфрақұрылымын жақсарту арқылы қазіргі еңбек ресурстары өнімділігінің жылдам өсуіне жәрдемдесу жалғасатын болады
  
• 
  Жергілікті атқарушы органдар кәсіпорындармен бірлесіп кәсіпорындарды жаңғырту мен цифрландыру нәтижесінде босатылатын жұмыскелерді қолдау бойынша келісілген саясатты әзірлейді
  
• 
  Жұмыссыз және өзін-өзі жұмыспен қамтығандарды еңбек нарығында талап етілетін кәсіптік дағдылар мен құзыреттер алу мүмкіндігімен қамтамасыз ету жөніндегі жұмыс жалғастырылады. Халықтың аса мұқтаж топтары: жастар («Баршаға арналған тегін кәсіптік-техникалық білім» жобасы шеңберінде); мүмкіндігі шектеулі адамдар мен егде жастағы адамдар үшін (арнайы оқу бағдарламаларын әзірлеу есебінен) инклюзивтілікке ден қоя отырып, еңбек нарығында сұранысқа ие кәсіптер бойынша қысқа мерзімді курстар актуалдандырылып, іске асырылады.
  
• 
  Формальды емес жұмыспен қамтуды азайту үшін шаралар кешені, оның ішінде жеңілдетілген тіркеу, есепке алу және салық салу жүйесін енгізу, әлеуметтік қамсыздандыру жүйесімен қамту, өзін-өзі жұмыспен қамтығандарға және ауылдық жерлерде жұмыспен қамтылғандарға ерекше назар аудара отырып, еңбек шарттарын «заңдастыру»; «көлеңкелі» жұмыс берушілердің жауапкершілігін күшейту, профилактикалық шараларды кеңейту, «жосықсыз жұмыс берушілердің» тізілімін енгізу; мемлекеттік органдардың ақпараттық жүйелерінде жеке тұлғалардың статустарын актуалдандыру; ақпараттық-түсіндірме жұмыстары іске асырылатын болады.
  
• 
  Нәтижелі жұмыспен қамтуды арттырудың негізгі бағыттарының бірі жаппай кәсіпкерлікті дамыту болып табылады. Ол үшін кәсіпкерлік негіздері бойынша оқытуды, кәсіпкерлік бастамаларды қолдауды қоса алғанда, ауылдық жерлердегі қызмет көрсету мен кооперацияны кеңейтуді ескере отырып, оның ішінде қаладағы және ауылдық жерлердегі микрокредиттеуді дамыту арқылы қолдау шараларының толық спектрі көрсетілетін болады.
  
• 
  Жұмыс күші артық облыстардан кадрлар жетіспеушілігі байқалатын облыстарға ерікті түрде қоныс аудару кезінде еңбек ресурстарының аумақтық ұтқырлығын ынталандыру жалғастырылады.
  
• 
  Тәсіл еңбек ресурстарына сұранысқа сәйкес кейін ішкі мигранттар ағынын саралай отырып, өңірлік квоталар белгіленетін «экономикалық өсу нүктелерінде» (агломерацияларға, ірі және орта қалаларға, ірі жобаларды көшіру, перспективалы шекара маңы аумақтарға) негізделетін болады.
  
• 
  Қоныс аударушыларға тұрғын үй жалдау мен коммуналдық көрсетілетін қызметтерге ақы төлеу бойынша жылдық шығыстарды өтеуге субсидия нысанында қаржылық қолдау көрсетіледі. Бұл ретте аталған қаражатты қайталама нарықтан тұрғын үй сатып алуға пайдалану мүмкіндігі берілетін болады. Сонымен қатар тұрғын үй құрылыс жинақтары жүйесі арқылы тұрғын үй қарыздарын беру мүмкіндігі қарастырылады.
  
• 
  Қоныс аударушыларды жұмысқа орналастыру үшін қосымша ынталандыру шаралары жергілікті атқарушы органдардың субсидиялау құқығымен, сондай-ақ қоныс аударушыларды кәсіпкерлік негіздеріне алдын ала оқытып, оларға жаңа бизнес идеяларды іске асыру үшін мемлекеттік гранттар мен бау-бақша, ауыл шаруашылығын жүргізуге немесе коммерциялық мақсаттарға жер учаскелерін беруді қамтамасыз ете отырып, жұмыс берушілерді тарту болып табылады.
  

• 
  Салалар, елді мекендер мен санаттар арасындағы еңбек ресурстары ағынын тиімді басқару қатарлас жұмыс істейтін арналарды үйлестіретін еңбек нарығының дамыған инфрақұрылымы есебінен қамтамасыз етіледі, олар арқылы мемлекет пен бизнес барлық жүгінген азаматтарға қолдау шараларын көрсететін болады
  

• 
  Онлайн-портал базасында мемлекеттік жұмыспен қамту орталықтарынан, жекеше агенттіктерден берілген, бұқаралық ақпарат құралдарындағы, интернет-алаңдардағы барлық вакансиялар мен жұмыс іздеушілер туралы деректерді шоғырландыру үшін жұмысқа орналастыру бойынша бірыңғай цифрлық алаң енгізілетін болады. Электрондық биржа қаржылық шығындарсыз және қамту географиясының ауқымдылығы арқылы резюмелер мен вакансияларды электрондық форматта іздестіру үшін кең мүмкіндік береді. Азаматтарға арналған ақпараттық пакет вакансиялардың және мемлекеттік қолдаудың қатар көрсетілетін қолжетімді шараларының сипаттамасын, оның ішінде уақытша тұрғын үй алу шарттары мен мүмкіндіктері, көшуге дайындық тәртібі, біліктілік алу мүмкіндіктері мен ұсыным жасалатын оқу орындары туралы ақпаратты қамтитын болады.
  
• 
  Онлайн-портал сервистері онлайн-режимде кәсіптік бағдарлау, азаматтарды сұранысқа ие кәсіптер мен оқыту курстары, сапа болжамдары және еңбек нарығы бойынша талдама туралы хабардар ету сияқты көрсетілетін қызметтердің кең спектрін қамтитын болады.
  
• 
  Сонымен қатар еңбек кітапшаларының электрондық форматы енгізіледі. Бұл азаматтардың формальды жұмыспен қамтылуы туралы ақпарат алуға, жұмыскер профилін онлайн-режимде жүргізуге және оның құзыреттілігін растауға мүмкіндік береді.
  
• 
  Мемлекеттік халықты жұмыспен қамту орталықтарының жұмысына трансформация жүргізіледі. Жүгінген жұмыссыздар мен өзін-өзі нәтижесіз жұмыспен қамтыған азаматтарға, әрбір іздеуші үшін оның дағдыларын диагностикалауға және оны тұрақты және нәтижелі жұмыспен қамтамасыз ету бойынша атаулы шаралар кешенін әзірлеуге негізделген кәсіби дамудың жеке стратегиясын әзірлей отырып, кәсіптік бағдарлау, талап етілетін кәсіптер бойынша оқыту, жұмысқа орналастыру бойынша қызметтер көрсетілетін болады.
  
• 
  Жұмыс берушілерге қатысты мемлекеттік жұмыспен қамту орталықтары өзара іс-қимылдың проактивті және электрондық форматын енгізеді. Вакансияларды, оның ішінде цифрлық арналар есебінен тіркеу рәсімдерін оңайлату жұмыс берушілердің базасын едәуір кеңейтеді, олар үшін халықты жұмыспен қамту орталықтары қазіргі заманғы HR-қызметтер ретінде жұмыс істейтін болады.
  
• 
  Халықты жұмыспен қамту орталықтарының жұмысында барлық рәсімдер барынша автоматтандырылады, ал жұмыс іздеушілермен де, сол сияқты жұмыс берушілермен де байланыстар «бір терезе», атаулылық пен нәтижелерге бағдарлану қағидаттарында жолға қойылатын болады. Бұл ретте еңбекті үйлестірудің көп арналы жүйесінің тиімділігін жұмыспен қамтуға жәрдемдесу қызметтеріне қол жеткізу нүктелерінің көптігі: халыққа қызмет көрсету орталықтары, egov «электрондық үкімет» порталы, ауылдық елді мекендердің әкімдері мен бірыңғай электрондық еңбек биржасы есебінен қамтамасыз ету жоспарлануда.
  
• 
  Жұмыс берушілерге қатысты мемлекеттік жұмыспен қамту орталықтары өзара іс-қимылдың белсенді және электрондық форматын енгізеді.
  
• 
  Азаматтардың жұмысқа орналасу мүмкіндіктерін кеңейту үшін кәсіптік бағдарлау, жұмысқа орналастыру, кадрлар даярлау және қайта даярлау бойынша көрсетілетін қызметтер сияқты жекелеген мемлекеттік көрсетілетін қызметтер аутсорсингі арқылы жұмыспен қамтудың жекеше агенттіктері тартылатын болады. Жеке ұйымдардың көрсететін қызметтеріне ақы төлеу олардың жүгінген азаматтарды жұмысқа орналастыруды қамтамасыз етуі мен тұрақты жұмыспен қамтуы көрсеткіштеріне байланысты болады.
  

• 
  Жоғары білікті мамандарды тарту үшін преференциалдық режим құрылады, біліктілік деңгейі бойынша шетелдік жұмыскерлер үшін визаларды санаттандыру жүзеге асырылатын болады. Жоғары білікті кадрлар үшін квоталар, экономикалық орындылығына тест жүргізу қажеттілігі жойылады, виза алу мерзімі қысқарады, елде болу ұзақтығы ұлғайтылады, құжаттарды тапсыру процесі оңайлатылады.
  
• 
  Ел үшін басым жобаларды іске асыруға қатысу үшін білікті шетелдік жұмыскерлерге іске асыратын жобаларының сипатына байланысты рұқсаттар бірден үш жыл мерзімге беріледі. Қазақстанда, әсіресе білім беру, денсаулық сақтау және өңдеу өнеркәсібі салаларында дербес және ұзақ мерзімді кәсіби қызметті жоспарлайтын жұмыскерлер үшін біліктілінің сәйкестігі туралы анықтама да үш жыл бойы жарамды болады.
  
• 
  Еңбек нарығы мен білім беру жүйесінің түрлі элементтері арасындағы өзара байланысты қалыптастыру негізі еңбек нарығын диагностикалаудың негізгі құралы ретінде Ұлттық кәсіптер классификаторын (кәсіптердің біртекті топтарының стандартталған тізбесі) үнемі жаңартып отыру арқылы жасалатын болады. Классификатор жұмыс күшінің сапасына қойылатын талаптардың қалыптасуын да қамтамасыз етеді.
  
• 
  Кәсіптердің актуалды классификациясы еңбек нарығының жағдайын уақтылы және толық есепке алуға және оны дамытудың егжей-тегжейлі болжамдарын жасауға мүмкіндік береді. 2025 жылға қарай таяудағы және ұзақ мерзімді перспективаға кадрлық қажеттіліктерді айқындау бойынша еңбек ресурстарын дамытуды болжаудың ұлттық жүйесі жұмыс істейтін болады.
  
• 
  Бизнестің тікелей қатысуымен жаңа кәсіптік стандарттар әзірленеді және қолданыстағы кәсіптік стандарттар актуалдандырылады. Олар бизнестің нақты кәсіптік түрлеріне қоятын талаптарының эталонына, яғни бизнестің мамандар даярлауға арналған техникалық тапсырмасына айналады және барлық мамандықтар бойынша білім, дағдылар мен құзыреттіліктердің толық жиынтығын айқындайды.
  
• 
  Технологиялық өзгерістерді іске қосу үшін қажетті мамандарды қайта даярлау үшін қазіргі жоғары оқу орындары мен ТжКБ ұйымдары жұмыскерлерді қайта оқыту мен біліктілігін арттыру курстарын ашады. Бұл курстар жұмыс пен оқуды біріктіруге ыңғайлы түрлі форматта – кешкі оқыту нысанында, өндірістен қол үзіп және қол үзбей оқыту нысанында ұсынылады.
  
• 
  Жұмыс істеп тұрған кәсіптік білім беру ұйымдарынан басқа оқыту инфрақұрылымы кәсіпорындар жанындағы оқу орталықтарымен және жеке провайдерлермен толықтырылады. Операторлардың бәсекелі нарығын дамыту қайта даярлау бағдарламаларын тезірек ауқымды етуге және еңбек ресурстарына сұраныстың өзгеруіне ден қоюдың жедел тетігін қамтамасыз етуге мүмкіндік береді. Оқытуды бюджеттік қаржыландырумен қатар компаниялар тарапынан бірлесіп қаржыландыру оқыту барысында алынған білімді белсенді қолдануға ынталандырады.
  
• 
  Еңбек өнімділігі төмен өзін-өзі жұмыспен қамтығандардың үлесі 2025 жылы өзін-өзі жұмыспен қамтығандардың жалпы санынан 13,6%-дан 10%-ға дейін төмендейді.
  
• 
  Жоғары білікті шетелдік мамандарды тарту қысқа мерзімді кезеңде еңбек нарығының қажеттілігін қамтамасыз етуге мүмкіндік береді.
  
• 
  Тәуекел-менеджментке негізделген еңбекті қорғауды басқарудың стандартталған инновациялық жүйесі енгізіледі.
  
• 
  Стандарттардың сақталу мониторингін стандарттардың электрондық дерекқоры негізінде іске асыру жоспарланған.
  

Халықты әлеуметтік қорғауды қамтамасыз ету

Жұмыспен қамту саясатын және еңбек қатынастарын реттеу саясатын қалыптастыру, көші-қон процестерін басқару

Әлеуметтік қамсыздандыру қызметтерін ұсыну

Халықтың әлеуметтік тұрғыдан әлжуаз топтарына қызмет көрсету тиімділігіне жәрдемдесу

Жұмыспен қамту шараларының тиімділігін арттыру және көші-қон процестерін басқаруды қамтамасыз ету

№

дерек-тері

да