Ќазаќстан Республикасы білім жєне ѓылым министрлігі

ЕСЕПТЕУ НӘТИЖЕЛЕРІН ТАЛДАУ

жүктеу 0,89 Mb.

Pdf просмотр

бет	30/37
Дата	24.10.2022
өлшемі	0,89 Mb.
	#39816

1 ... 26 27 28 29 30 31 32 33 ... 37

ФХ АТ лекция

ЕСЕПТЕУ НӘТИЖЕЛЕРІН ТАЛДАУ

Дәріс жоспары:
Сутегі молекуласы
НNC және HCO
Аммиак, хлорлы сутегі және аммоний хлориді
Н3+
Метилкарбен
Метанол және метоксидтер
Көпшілік тұрақты химиялық бөлшектер үшін негізгі күйдегі молекулалық
құрылым есептеулерге қарағанда эксперимент арқылы оңай анықталынады.
Бірақ тұрақтылығы әлсіз (метастабильды, метатұрақты) бөлшектер немесе
реакциялық қабилеттілігі жоғары бөлшектер үшін жағдай басқаша
болады.Осындай жүйелерге есептеулер жүргізу олардың құрылымын
анықтау үшін де, сонымен бірге, химиялық реакциялардың жүру жолдарын
айқындау үшін де өте маңызды болып табылады.
Сутегі молекуласы барлық бейтарап молекулалардың түп түлғасы
(прототипі) болып табылады. Ол үшін әртүрлі типтегі көптеген есептеулер
жүргізілген. Молекулалық есептеулерде қабылданғандай олардың барлығы
дерлік Борн
-
Оппенгеймер жуықтауы (адиабаттық жуықтау) шеңберінде
орындалынған. Адиабаттық есептеулер нәтижелеріне әдетте есептеу арқылы
табылған диссоциациялану энергиясынан De дәл есептеу арқылы табылған
диссоциациялану энергиясын D0 алуға мүмкіндік беретін түзетулер
енгізіледі. Осындай есептеулердің көпшілігінің дәлдігі дегенмен де онша
емес, сондықтан олар бойынша осы жуықтау әдісінің қолданылуы туралы
нақты пікір айту қиын.
Тәуелсіз бөлшектерге жуықтау арқылы есептеп табылатын молекула
энергиясының нәтижелерін жақсарту үшін толқындық функцияға қандай да
болмасын бір жолмен электронаралық арақашықтықты r12 енгізу керек
болады.
Джеймс пен Кулидж 1933 ж. сондай толқындық функцияны ұсынып, сутегі
молекуласының диссоциациялану энергиясы үшін эксперименттік мәннен
бар
-
жоғы 7*10
-
4 ат. бірлікке (1,838 кДж/моль) ғана айырмашылығы бар
нәтижелі мән алды.
Осы уақытқа дейін сутегі молекуласын ең жоғарғы дәлдікпен есептеуді
1964
-
1965 жж. Колос пен Вольниевич орындады. Олар адиабаттық жуықтау
әдісін қолданып та, қолданбай да есептеулер жүргізді және бұл үшін Джеймс
пен Кулиджтің толқындық функциясын қолданды, бірақ Борн
-
Оппенгеймер
жуықтауын қолданудан бас тартты. Адиабаттық жуықтау шеңберінде
толқындық функцияны жіктеу үшін 60 мүше енгізілді, ал оны қолданбағанда
жіктеуде 147 мүше болған. Сонымен бірге Борн
-
Оппенгеймер жуықтауын
қолданбағанда 90 мүшелік толқындық функция қарастырылған.

48
Есептеулерде релятивистік (салыстырмалық) түзетулер ескерілді.
Эксперименттік нәтижелер дәлдігімен салыстырғанда есептеу дәлдігі жоғары
болып шыққан. Осындай есептеулер нәтижесінде олар тапқан толық энергия
мәні, диссоциациялану энергиясы қабылданған эксперименттік мәндерден
өте алшақ еді.

Көпшілік тұрақты химиялық бөлшектер үшін негізгі күйдегі
молекулалық құрылым есептеулерге қарағанда эксперимент арқылы оңай
анықталынады. Бірақ тұрақтылығы әлсіз (метастабильды, метатұрақты)
бөлшектер немесе реакциялық қабилеттілігі жоғары бөлшектер үшін жағдай
басқаша болады.Осындай жүйелерге есептеулер жүргізу олардың
құрылымын анықтау үшін де, сонымен бірге, химиялық реакциялардың жүру
жолдарын айқындау үшін де өте маңызды болып табылады. Енді бір тұрақты
бөлшекті
–
сутегі молекуласын, сонымен бірге, бірнеше метастабильды
бөлшектерді қарастырамыз.

жүктеу 0,89 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 26 27 28 29 30 31 32 33 ... 37