Механикалық тербелістер мен толқындарды оқыту әдістемесі

Механикалық тербелістер мен толқындарды оқыту әдістемесі

Механикалық тербелістер мен толқындарды меңгерумен «Механика» бөлімі аяқталады. Алғашқыда әртүрлі тербелістер мен толқындарды біріктіріп оқытудың қажет емес екендігі әдістемелік тұрғыдан дәлелденді. Табиғаты әртүрлі тербелістер мен толқындарды алғашында біріктіріп емес, механика бөлімін меңгеруде – механикалық тербелістер мен толқындар, ал электродинамика бөлімін меңгеруде – электромагниттік тербелістер мен толқындар оқытылу дәлелденді.

Еркін механикалық тербелістер

Тербелістері меңгеру осы тқырыптағы негізгі ұғымдардың бірі болып табылатын тербелмелі қозғалыс жайындағы ұғымды енгізумен басталады. Оқушылар периодты, яғни бірдей уақыт аралығында қайталанатын қозғалыстармен (мысалы, шеңбер бойымен бір қалыпты қозғалыс) таныс. Периодты қозғалыстың әртүрлілігі – тербелмелілік, яғни дене өзінің тепе-теңдік қалпынан біресе бір жаққа, бірсе екінші жаққа қозғалады. Тербелмелі қозғалысқа мысалдар келтіреді және анықталған белгілі бір жағдайларда тербеліс жасай алатын денелер жүйесін (вериткаль және горизонталь серіппелі маятниктер, жіпке ілінген жүк, және т.б.) демонстарциялайды. Осы тербелмелі жүйелер мысалында олардың кез келгеніне ортақ сипатты ерекшеліктерін: тепе-теңдіктің тұрақты қалыптың бар болуы (наличие устойчивого поло­жения равновесия), инертілік факторы және т.б. көрсетеді. Содан кейін оқушыларға төмендегі суретте көрсетілген жүйелерде тербеліс бола алама деген сұраққа жауап берулерін және өз жауаптарын эксперимент жүзінде тексерулерін талап етуге болады.