Қазақстан республикасы білім жəНЕ

 
 
53 
Қазақтан  жағдайында  көптеген  қалалардың  ауа 
бассейіні автокөліктерден шығарылатын зиянды заттармен 
ластанып отыр. Мәселен, автокөліктерден бөлінетін қоқыс 
заттар  қалалар  бойынша:  Қостанайда  119,4  мың  т., 
Оңтүстік  Қазақстанда  87,3  мың  т.,  Алматыда 85,0  мың  т., 
Павлодарда  74,7  мың  т.,  Көкшетауда  53,6  мың  т., 
көрсеткішке  жетіп  отыр.  Автокөліктерден  бөлінетін 
көміртегі  оксиді  барлық  шығарылатын  заттардың  70-80 
пайызын  құрайды.Соңғы  2000 жылдың  мәліметі  бойынша 
Өскемен қаласының ауасында күкірт диоксиді және фенол, 
формальдегид, азот диоксиді қалыпты деңгейден 1-4 РЗШ-
ға  жетіп  отыр.  Сол  сияқты  ауаның  ластануы  Ақтау, 
Теміртау,  Шымкент,  Тараз  қала-ларында  өсе  түсуде. 
Әсіресе,  улы  формальдегидтің  3  есе  көбейгені  Шымкент, 
Тараз  және  Петропавл  қалаларында  байқалып  отыр. 
Ауадағы  аммиак  пен  фенолдың  мөлшері  Теміртауда  2,3 
РЗШ,  Петропавлда  3  РЗШ-ке  жетсе,  ал  Астанада  фторлы 
сутегі  4  РЗШ  мөлшерін  көрсетуде.Қазақстан  жағдайында 
ауа  бассейінінің  ластануы  көбінесе  қатаң  континентальды 
ауа  райына  байланысты.  Жауын-шашын  мөлшері  өте  аз 
болғандықтан, ауаның табиғи тазаруы нашар. Оның үстіне 
үнемі  соғатын  күшті  желдер  біркелкі  емес.  Мәселен, 
Алматы,  Шымкент,  Лениногор,  Зырян  қалаларының  ауа 
бассейінінде  табиғи  ауа  ағыстары  болмайды,  соның 
есебінен  қалалар  үнемі  қалың  зиянды  улы  тұмшамен 
оранып жатады. 

жүктеу 7,08 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: