Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі семей қаласының ШӘКӘрім атындағы мемлекеттік



жүктеу 399,23 Kb.
Pdf просмотр
бет10/13
Дата25.12.2017
өлшемі399,23 Kb.
#6097
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   13

ПОӘК 042-18-12.1.89/03-2013 

№ 1 басылым 

18.09.2013ж. 

40 беттің 24-сі   

 

деректердің  сақталуын,  қандай  деректер  қажеттігін,  олардың  қайда  орналасқанын 



және қалай алу жолдарын білу талапді  етеді. 

Қарастырылып  отырған  SQL  тілі  логикалық  байланысқан  кесте-қатынастар 

жиынтығы  түрінде  берілген  деректермен  операциялар  жүргізуге  бағытталған.  Осы 

тілдің  құрылымының  ерекшелігі  өңдеу  процедурасына  емес,  деректерді  өңдеудің 

соңғы  нәтижесіне  бағытталуында.  SQL  деректердің,  индекстердің    қайда 

орналасқанын,  және  нәтиже  алу  үшін  қандай  операциялар  тізбегін  пайдалану 

керектігін  өзі  анықтайды,  сондықтан  бұларды  МҚ-на  сұранымдарда  көрсетудің 

қажеті жоқ.  

Реляциялы  МҚ  теориясының  пайда  болуы  екі  кластарға  бөлуге  болатын, 

сұранымдар тілінің қатарын өндіруге түрткі болды: 

  Қатынастарға  қолданылатын,  сұранымдарды  арнайы  операторлармен 

бейнелеуге мүмкіндік беретін алгебралық тілдер; 

  Предикаттарды  санау  тілдері,  берілген  қатынастар  жиынтығынан  жаңа 

қатынасты  анықтайтын,  ережелер  жиынтығы.  Яғни,  МҚ-ғы  сұранымға  жауап 

ретінде алынатын қатынастарды анықтау әдісі. 

SQL  –  тілі  кестелрмен  және  кестелердегі  деректермен  әрекет  үшін  арналған. 

Бұнда есептек процесін басқару операторлары жоқ (ауысу, бұтақталу, циклдар). SQL  

тілінде жазылған программаны SQL – сұраныс деп аталады. 

  SQL  –  тілі  Delphi  жүйесіне  ендірілген.    SQL    операторларымен  жұмыс  үшін 

ADOQuery  компоненті  қолданылады.  SQL    тілінің  сұранысының  екі  түрі  бар: 

статистикалық  және  динамикалық.  Статистикалық  сұраныс  қосымшаны  жасау 

барысында құрылады және де оны орындау кезінде өзгермейді. 

  Динамикалық    SQL  –  сұраныстың  мәтіні  қосымшаны  орындау  барысында 

құрылады немесеөзгертіледі, сонымен қатар сұраныс парамертлері көмегімен.  

  SQL – тілінің өзінің көптеген диалектері және бірнеше стандарттары бар. SQL 

–92  стандарты  Американдық  стандарттар  институтымен  бекіиілген.  (ANSI  – 

American  National  Standarts  Organization),  сондықтан  оны  ANSI  стандарты  немесе 

ANSI/ISO дейді. 

  SQL  –  де  келесі  негізгі  оператолар  жиынтығын  ерекшелеуге  болады: 

деректерді  анықтау,  деректерді  өңдеу,  деректерге  жол  ашуды  басқару  және 

транзакцияларды  басқару. 

  SQL   тіліне басқа операторлармен қоса мыналар да кіреді: 

  SELECT – іріктеудің берілген критериі бойынша іріктеу үшін; 

  CREATE TABLE– жаңа кесте құру; 

  DROPTABLE – бар кестені жою; 

  ALTER TABLE – кесте модификациясы; 

  CREATE INDEX – жаңа индекс құру; 

  DROP INDEX – индексті жою; 

  UPDATE 

– 

берілген 



критериді 

қанағаттандыратын 

жазуларды 

модификациялау; 

  INSERT – берілген критериді қанағаттандыратын жазуды қосу; 

  DELETE  – берілген критерий бойынша жазуларды өшіру. 

Delphi – де  SQL – сұраныс мәтіні оның SQL  қасиетінің мәні болып табылады. 

Ол  қосымшаны  жасау  немесе  орындау  кезінде  құрылады.  ADOQuery  компоненті 




ПОӘК 042-18-12.1.89/03-2013 

№ 1 басылым 

18.09.2013ж. 

40 беттің 25-сі   

 

SQL    орындалуын  және  қажетті  деректер  жинағын  алуды  қамтамасыз  етеді. 



Деректер 

жинағын 


құру 

ADOQuery 

компонентін 

Open 


әдісімен 

активацияландырғанда  және  оның  Active=True    қасиетін  орнатқанда  орындалады. 

Кейде  SQL    -  сұранысты  орындағанда  деректер  жиынтығын  алу  қажеттігі 

туындамайды (мысалы, жазуды өшіру, қою немесе модификациялау кезінде). [3] 

SQL  тілінде  өріс  массивтерімен  жұмыс  үшін  төмендегі  функциялар 

қолданылады: 

  AVG ( ) – орта мән; 

  MAX ( ) – максимальді мән; 

  MIN ( ) – минимальді мән; 

  SUM ( ) –барлық элементтер қосындысы; 

  COUNT ( ) –мәндер саны; 

COUNT (*) – нөлдік емес мәндер саны; 

Жолдармен жұмыс функциялары: 

UPPER (str) – Str символдарын жоғары регистрге түрлендіру. 

  LOWER( ) – Str символдарын төменгі регистрге түрлендіру. 

TRIM ( ) – Str жолдың басындағы және соңындағы бос орынды жою. 

SUBSTRING  (Str  FROM  n1  TO  n2)  –  n1  ден  n2  нөмерге  дейінгі  символдан 

бастап Str-ден жолшаны (подстрока) бөлу. 



 

1. Кестенің жеке өрістеріне деректер енгізу 

Кестеге деректер қосқанда барлық өрістерін емес, кейбіреулерін ғана толтыруға 

болады.  Бұл  жағдайда  INSERT  операторының  келесі  синтаксистік  формасы 

пайдаланылады: 

INSERT INTO имя_таблицы (имя_поля_1.имя_поля_2…имя_поля_N) 

VALUES (значение_1.значение_2…значение_ N) 

Мысалы,  СТУДЕНТЫ  кестесіне  жаңа  студент  туралы  ақпарат  қосқанда, 

студенттің  толық  аты  туралы  ақпаратты  көрсетсе  болғаны.  Бұл  жағдайда  келесі 

операторды пайдалануға болады: 

 INSERT INTO Студенты (Номер_зач_книжки.Имя. Фамилия.Отчество) 

 VALUES (234.’Абылгазина’.’Айнур’.’Кадыровна’) 

Бұл  оператор  орындалғанда  басқа  барлық  өрістерге  NULL    мәні  енгізіледі. 

Кесте  атынан  кейін  жақша  ішінде  көрсетілмейтін  өрістердің  NOT  NULL  шектеуі 

болмайды, әйтпесе INSERT  операторын орындау талабы табыссыз аяқталады.  



 

2. Басқа кестедегі деректерді кестеге енгізу 

Кейде  бір  кестедегі  ақпаратты  екінші  кестеге  тасымалдау  қажет  болады.  Бұл 

типтегі  операцияларды  INSERT  опареторымен  SELECT  деректерді  таңдау 

операторының комбинациясының көмегімен орындауға болады. 

INSERT  және  SELECT  операторын  біріктіріп,  басқа  кестеге  сұраныс 

орындалуы нәтижесінде алынатын деректерді кестеге қогсуға болады. Бұл жағдайда 

INSERT операторының синтаксисі келесі түрде болады: 

 INSERT INTOимя_таблицы(имя_поля_1.имя_поля_2…имя_поля_N) 

 FROM имя_таблицы  

 WHERE условие. 




жүктеу 399,23 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   13




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау