Шумақ
Ақынның ойы
Оқушының ойы
І
YIII
Біреу сені мақтаса, қуанасың,
Жамандаса, жабырқап, суаласың.
Мақтаған кім, сөккен кім – онда
ісің жоқ,
Бәрібір, сен де елірме дуанасың.
Түйіп айтқан талассыз мақтау,
боқтау,
Жақсы іске – ындын, зиянға салар
тоқтау.
Көп наданның сөзімен
құйқылжысаң,
Сен де жынды боласың есі жоқтау
Мақтағанға қуанып,
даттағанға суалғанша,
осылардан өзіңнің
артықшылығың мен
кемшілігіңді көре біліп,
қорытынды шығарған жөн.
Біреудің сөзіне ерсең,
өздігіңнен айырыласың.
Өз пікірі, ойы жоқ,
Мәңгүртпен тең боласың
Ақынның лирикаларын түйсініп, идеялық көркемдік ерекшелігін
таныған оқушылар конструкциялық жобалау технологиясына арқа сүйеп,
мынадай қорытынды кесте-модель жасайды. Ең бастысы – тиянақты алған
білімдерін жеке, жұптық, топтық жұмыстар негізінде белгілі бір мақсатқа
жүйелейді, бағыттайды әрі зерттеу еңбектерімен жұмыс жасауға, ғылыми
сипаттағы мақала жазуға деген ұмтылыс пайда болады. Нәтижесінде білім
алушының жазу мәдениеті қалыптасады.
Шәкәрімнің лирикалары – бір халық, бір адам емес бүкіл адамзатқа ой
тастар, ортақ асыл қазына. Соны түйсінген, ұғынған әрбір білім алушы ақын
шығармашылығы туралы қанатты ойларды негізге алып, өзбетіндік талдау-
жинақтау, баға беру дәрежесіне жетеді әрі бұл іс-әрекеттер білім
алушылардың таным белсенділігін арттырады.
Қанатты ойлар
Оқушы ой-пікірі
Абай шәкірттерінің ішінде көп
жасаған да, көп оқыған да, көп
жазған да – Шәкәрім. Ол терең
ойшыл әрі бармағынан мөр тамған
сегіз қырлы өнерпаз, үлкен
қайраткер.
Қ.Мұхаметханов.
Иә, расында да, Шәкәрім Абай
ақынның дәстүрлі рухани мұрасын
жалғастырушы, сөз өнерін асқан
бедермен дәріптеуші.
Қай ғасыр өтсе де, өз мәнін
жоймайтын шығармалары
құндылығымен әдеби мұра ретінде
мәңгі есімізде сақталады
Өзіндік ой-пікір айта білуге, сындарлы ойлауға жетелейтін әдебиет
сабақтарында жоғарыда өзіміз сөз еткен жазу әдісінің, жобалау
технологиясының өзіндік артықшылығы бар. Ол білім алушының ойын
айқын, ашық жазып, тереңірек пайымдауға, көркем туындыны өнер
41
туындысы деп қабылдап, әдеби шығармаларды талдау жолдарын меңгеруге
бейімдейді.
Педагог-жазушы Жүсіпбек Аймауытов «Сабақ беру – үйреншікті жай
ғана шеберлік емес, ол – жаңадан жаңаны табатын өнер» дегендей, сабақты
өткізуде әр пән мұғалімі сабақтың мақсаты мен күтілетін нәтиже анық болу
керек; тілдік төрт дағдыны (оқылым, тыңдалым, жазылым, айтылым)
дамытды; белсенді оқыту түрлерін қолдану арқылы оқушы уәжін арттыруды;
мұғалім мен білім алушы арасындағы кері байланыс орнатуды; оқу жетістігін
критериалды жүйе арқылы бағалауды да ескеруі қажет. Нәтижесінде білім
алушылар өзара ынтымақтастықта жұппен, топпен жұмыс істеуге; өз
ойларын еркін жеткізуге; өзін-өзі және серіктестерін бағалауды жүзеге
асыруға;
бір-бірін
тыңдауға,
талдауға,
салыстыруға,
сабақты
қорытындылауға, қорғауға; оқытудың белсенді әдістерінің пән мазмұнына
еніп, алынған білімнің негізінде еркін бағдарлай білуге дағдыланады.
Қорыта келе, «Сусыз егін не шықсын, суғар, шыда азапқа, Дәмін алып,
ел ұқсын, сонда ұмтылар тамаққа» – деп, Шәкәрім Құдайбердіұлы өзі
айтқандай, шығармаларын осындай тірек талдау сызбалары арқылы
ұғындыру оқушыларды ақынға рухани жақындатып, көркем сөздің құдіретін
түсінуге баулиды [6]. Ұлттық құндылықтарымызды игере отырып, бағалай
білуге жетелейді.
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:
1.
Акманова Г.Р. Орта мектепте Шәкәрім Құдайбердіұлы шығармаларын
оқыту әдістемесі (автореферат). Қазақстан Республикасы. – Алматы, 2010.
2.
Әбдіғазиев Б. Абай дәстүрі және Шәкәрім. «Асыл арна». – Алматы,
1992.
3.
Бітібаева Қ. Әдебиетті тереңдетіп оқыту. – Алматы. «Мектеп», 2003.
4.
Елеукенов Ш. «Жаңа жолдан». – Алматы, «Жазушы», 1989.
5.
Сатбаева Ш. «Ш.Құдайбердиев». – Алматы, 1993.
6.
Шәкәрім. Қазақ айнасы. Өлеңдер мен поэмалар. – Алматы. «Ата мұра»,
2003.
КАК ПОВЫШЕНИЕ КВАЛИФИКАЦИИ УЧИТЕЛЕЙ НА ОСНОВЕ
ОБНОВЛЕННОЙ ПРОГРАММЫ СОДЕЙСТВУЕТ
ПРОФЕССИОНАЛЬНОЙ ГОТОВНОСТИ К РАБОТЕ НАД
РАЗВИТИЕМ КУЛЬТУРЫ ЯЗЫКА УЧАЩИХСЯ?
Мурзекенова Жанар Шынасыловна
ФАО «НЦПК» «Өрлеу» Республиканский институт повышения
квалификации руководящих и научно-педагогических работников системы
образования РК,
старший преподаватель кафедры «Менеджмента и информационных
технологий» г.Алматы
Тусупова Бакыт Азатовна
42
Учитель русского языка и литературы
средней школы имени Шестакова
Алматинская область, Ескельдинский район, п.Карабулак
Борьба за чистоту, за смысловую точность, за остроту
языка есть борьба за орудие культуры.
М.Горький
Одним из важных выводов сравнительного анализа инновационной
среды обучения, подготовленный ОЭСР является то, что учителям
необходимо непрерывно рефлексировать в ходе своей практики для
того, чтобы учиться на своем опыте, то есть способность учиться на
протяжении жизни в качестве основы непрерывного обучения в
контексте как личной профессиональной, так и социальной жизни.
Сегодня в примерном перечне компетенций, на формирование которых
должно быть направлено современное мировое школьное обучение есть
компетенции, относящиеся к владению устной и письменной
коммуникацией, владение более, чем одним языком.
Языковая грамотность – самый первый компонент функциональной
грамотности, который является основой, базой для успешного формирования
грамотности человека в современном мире. В решении вопросов права, быта,
социального взаимодействия крайне необходимо владеть грамотностью
языка.
При подготовке учителей важно познакомить их с индикаторами
компонента «Языковая грамотность» :
1.
Владение языками, используемыми в профессиональной деятельности.
2.
Умение грамотного построения речи в соответствии с ситуациями
жизни и профессиональной деятельности.
3.
Владение основами перевода с использованием словарей.
4.
Владение основами ораторского искусства.
5.
Умение различать и критически оценивать, корректировать языковое
звучание собственной и услышанной речи.
Какова же необходимость владения правильной речью?
Этот вопрос рассматривается как базовый навык для построения
диалогов в классе, для взаимодействия учеников в группе, как один из
критериев при формативном оценивании презентаций групп. Также это один
из инструментов самостоятельного поиска информации работы над
развитием критического мышления.
Важным фактором грамотности речи является способность учащихся
правильно читать, вдумываясь в смысл прочитанного, обсуждать,
интерпретировать, критически осмысливая.
Работа каждого учителя на каждом уроке сегодня – создать атмосферу
интереса к изучению языка, а самое главное на основе Послания Президента
Республики Казахстан Н.Назарбаева народу Казахстана «Казахстанский
путь- 2050: Единая цель, единые интересы, единое будущее» от 17 января
43
Достарыңызбен бөлісу: |
