5
Отандық тағам кəсіпорындарында өнім сапасына байланысты
сұрақтарға, жекелеп алғанда сапа жүйесін əзірлеуге қажетінше на-
зар аударылмауда.
Қазіргі уақытта сапасыз тауар өндіретін кəсіпорындар шы-
ғындарының əсерінен өнім сапасына жаңа қатынас қалыптасуда жəне
кəсіпорынның экономикалық көрсеткіштеріне сапаның əсері өсуде.
Сырттан əкелінген сапалы тауарлар отандық өнімдерге бəсекелестік
тудыруда. Халықаралық стандарттардың талаптарына бағытталған
сапаны қамтамасыз етудің қазіргі заманғы жүйелерін əзірлеген жəне
қолданатын кəсіпорындар құрылуда.
Жоғары сапалы тағам өнімдеріне қажеттілікті қанағаттандыру
қазіргі күннің негізгі əлеуметтік-экономикалық
проблемалардың
бірі. Осы өнімдердің қауіпсіздігі бойынша түзілген сұрақтарды
жылдамдатып шешу қажеттілігі бойынша туындаған проблема-
лар бірнеше ондаған жылдар бойы бақылаусыз қолданылған ми-
нералды тыңайтқыштар, өсімдікті қорғайтын химиялық құралдар,
жануарларға арналған жемдік қоспаларға байланысты ушығуда.
Экологиялық ахуал, бақылаушы органдар мен ұйымдардың жұмысы,
стандарттау жəне сертификаттауға
қатысты кейбір сұрақтар
шешімдерінің жетілмеуі, отандық нормативтік құжаттардың
халықаралық жəне еуропалық стандарттарға сəйкес келмеуі тағам
өнімдерінің сапасына ерекше əсер етеді. Болашақ тұтынушы
нарығынан тыс қалмас үшін сапа жүйесін құру жəне оны жетілдіру
бағытында белсенді жұмыс жүргізу қажет. Осындай бағыттардың
біріне əлемнің экономикасы дамыған
мемлекеттеріндегі тағам
өнімдерінің сапасын бақылау жүйесінде кеңінен мақұлданған «сапа
ілмегі» бойынша қызмет жатқызылады.
ИСО*9000 жəне 10000 стандарттары əлемнің шаруашылық
жүйесінің нарықтық экономиканың бірыңғай қағидасына ауыса-
тын ұзақ үдірісін бейнелейтін əлемдік тəжірибені жинақтайды.
Бұл стандарттар əлемнің 70-тен астам мемлекеттерінде əрекет ете-
ді. Қазіргі уақытта 50 мыңнан астам кəсіпорындардың сапа жүйесі
тіркелген, ай сайын 2 мыңға жуық сапа жүйесі сертификатталады,
бұл жаңа мыңжылдықтың басында сапа саласындағы халықаралық
жəне ұлттық ұйымдардың ғаламдық саясатын көрсетеді.
Азық-түлік шикізаты мен тағам өнімдерінің сапасын жəне
қауіпсіздігін бақылауды қамтамасыз ету жұмыстары өндірістік,
мекемелік, мемлекеттік жəне қоғамдық деңгейлерде жүзеге асыры-
лады.
6
Сапаны бақылауды қамтамасыз етудің
маңызды құралына өнімді
таңбалау жатады, бұл тұрғыда оны Еуропа жəне халықаралық
стандарттар талаптарына сəйкес өзгерту қажеттілігін атап кеткен
жөн.
Қарастырылып отырған проблеманы шешуде, басыңқы
(приоритетті) ластағыштармен олардың түсу деңгейін анықтау
мақсатында, азық-түлік шикізаты мен тағам өнімдерінің химиялық
жəне биологиялық текті ксенобиотиктермен ластануына байланы-
сты тұрақты тексеріс жүргізу қызметі үлкен мəнге ие болып отыр.
Толығымен алғанда жоғарыда көрсетілген іс-шаралар –
олардың орындалу жəне бақылау тиімділігін
қамтамасыз ететін
мақсатқа бағытталған мемлекеттік бағдарламалар жəне жобаларға
біріктірілуі тиіс. Мемлекеттік жобалар шеңберінде жекелеген
аймақтардың ерекшеліктерімен мүмкіндіктерін ескере отырып,
тиісті бағдарламаларды əзірлеу қажет.
Достарыңызбен бөлісу: