234
- білім мекемелерінде ақпараттық ресурстардың дамуы (мектеп
ішілік сайттар, газеттер, стендтер, медиатекалардың жəне т.б.
жүргізілуі);
- Ақпараттық-қатынастық технологиялар құралдарының əлеу-
меттік-тəрбиелік жұмысқа енгізілуі;
- мектеп ішілік жұмыста даралау мен саралауды іске асыру;
- еркін мəдениетті əңгімелесі мүмкіндіктерінің дамуы;
- өзара іс-əрекет пен өзара түсінушілікке үйрету;
- баланың тұлғалылығының жан-жақты дамуы;
- балалар мен жастардың мазмұндық бос уақыттарының
ұйымдастырылуы;
Оқушылардың оқудан жəне сабақтан тыс ақпараттандыру
мақсаттарына жету үшін ұйымдастырылуы керек:
- жобалық əрекеттің өтуі мен құрастырылуы;
- Ақпараттық-қатынастық технологиялар құралдарына, басқа
да ресурстарға қолжетімділік жəне оларды оқушылар,
оқытушылар мен мектеп серіктестерінің қолдануына көмек
көрсету (оқушылардың танымдық жəне дамытушылық
əрекеттері);
- Ақпараттық-қатынастық технологиялар құралдарын колда-
нумен сабақтан тыс əрекеттер (кружоктар, пəндік зертха-
налар, байқауларды жəне олимпиадаларды ұйымдастыру,
оқушылардың жеке əлеуметтенуінің тəрбие жұмысы мен
əрекетінің басқа да формалары дəне т.б. );
- Ақпараттық-қатынастық технологиялар құралдарын қолда-
нумен көптеген ақпараттардың мектеп құралдарының жұмысы
(Интернет желісінде жаңаланған мектеп беттері, газеттер, жур-
налдар, бейне, кабинеттердің жабдықталуы);
- мектептегі компьютерлік клубтағы балалардың уақыты (мы-
салы, программистер клубы, Инернет-клуб, «кіші сыныптағы
оқушыларға арналған компьютер», компьютерлік таныстыру
клубы, компьютерлік шахмат клубы жəне т.б.)
Оқушылардың оқудан жəне сабақтан тыс əрекеттерінде
балаларға арналған қосымша оқытуды ақпараттындыру құралдарына
қойылатын талаптарға жауап беретін Ақпараттық-қатынастық
технологиялардың арнайы құралдары қолданылуы керек.
1. Ақпараттық-қатынастық технологиялардың құралдары
материалдарды оңай жаңалау мен олардың ұйымдастурылу
формаларының үздіксіз жəне қатысты принциптері бойынша жаса-
235
луы керек. Ақпараттық-қатынастық технологиялар құралдарының
мазмұны толтырылу материалы оқушылардың жеке əрекетінің да-
муына бағытталған.
2. Ақпараттық-қатынастық технологиялар құралдың мазмұны
мен формасына байланысты оқушылардың қосымшы білім
жүйесінде, оқудан жəне сабақтан тыс əрекеттерінің саралануын
қажет ету есебінде жасалуы керек.
3. Мұндай Ақпараттық-қатынастық технологиялардың құрал-
дарының жұмыс істеуі оқушылардың тəжірибесі мен білімі негізінде
құрастырылуы керек.
4. Ақпараттық-қатынастық технологиялар құралдары əрекеттің
жылдамдығы мен траекториясының жеке мүмкіндігін көрсету керек
5. Ақпараттық-қатынастық технологиялар құралдарымен жұмыс
жасау аяқталысымен мəнді практикалық нəтиже алынуы керек,
мүмкіндігінше оқушылардың жеке мақсаттары да дамытылуы керек.
Ақпараттық-қатынастық технологиялар құралдары кішкене уақыт
аралығында барынша жақсы нəтижелерге жетуге мүмкіндік беруі
керек.
6. Ақпараттық-қатынастық технологиялар құралдары оқушы-
лардың қосымша байланыс пен өзара байланыстарына қолжеткізу
мүмкіндіктерін жасау керек.
Ақпараттық-қатынастық технологиялардың құралдарында
оқудан тыс əрекеттерді ақпарттандыру үшін жоғары дəрежедегі
қатынастық мүмкіндіктер қарастырылуы қажет. Мұндай құралдар
білім беру жүйесіндегі барлық субъектілері арасындағы коммуни-
кациялар жүйесіне сүйене отырып, түрлі қатынастық аймақтарға
шығудың қарапайым жəне белсенді құралдарын игеруі керек.
Ақпараттық-қатынастық технологиялар құралдарының осындай
мүмкіндіктерінің арқасында оқушылардың оқудан жəне сабақтан
тыс əрекеттері аясында қарым-қатынас жасаудың түрлі формаларын
жасау мен дамытуға, үлкен аумақтағы географиялық аумақтардағы
жұмыстарға қабілетті болу, шетелдік оқу əрекеттеріндегі қарым-
қатынасты негіздей алуға жағдай жасайды.
Оқушылардың сабақтан тыс жұмыс уақытын ақпараттандыру
үшін ақпараттық-қатынастық технологиялар құралдарын жобалау-
да оқушылардың түрлі дараланған мүмкіндіктерін қанағаттандыру
үшін ақпараттық-қатынастық технологияладыңр құралдарында
техникалық, мазмұндық жəне методикалық мүмкіндіктерін оқудың
даралану əрекетіне ерекше назар аудару керек.
236
Мұндайақпараттық-қатынастық технологиялар құралдарының
құрамына практикалық оқудың негізгі кезеңін тұрғызатын
дұрыс жауапты талап етуші тапсырмалар, дамушы тəжірибесіне
негізделген тапсырмалар кіреді. ИКТ құралдары жұмысының
сценариі оқушылар жылдамдығы мен траекториясының дараланған
мүмкіндігін таңдауды қарастыруы қажет.
Оқушылардың уақыты мен сабақтан тыс жұмысын
ақпараттандыру үшін ақпараттық-қатынастық технологиялардың
құралдары ИКТ құралдарымен жұмыстың сыртқы мінездемесін
қарапайым жəне үздіксіз түрде өзгертуге мүмкіндік беретін құрал-
саймандар жинағын күйге келтіру ұсынылады.
7.4 Ғылыми-əдістемелік іс-əрекеттерді
ақпараттандыру
Жалпы орта білім беру жүйесіндегі əрекет түрлерінің ажырамас
бір түрі – ереже бойынша оқу мекемелеріндегі оқытушылар мен
қызметкерлерге жүктелген ғылыми жəне əдістемелік зерттеу. Ереже
бойынша мұндай зерттеулер оқушыларды оқытудың жаңа əдістері
мен құралдарын жасауға, жастармен бірге тəрбиелік жұмысты
ұйымдастырудың жаңа жолдарын іздеуге бағытталған.
Оқытушылар қазіргі заманғы жетістіктерге педагогикалық
үдерісті өздерінің танымдарын жүйелі түрде кеңейткенде, жекелен-
ген айғақтарды жүйеге келтіргенде, өз мамандығының əлеуметтік
əдебиетімен танысқанда, ғылыми-зерттеу жəне ғылыми-əдістемелік
жұмысқа белсенді түрде ат салысқанда ғана барынша жақындата
алады. Зерттеу жұмысын қажетті деңгейде жүргізбейтін қазіргі
заманғы оқытушы ғылыммен жəне ғылыми-негізделген тəжірибелік
əрекетпен айналысуға мүмкіндігі бар мамандарды дайындай алмай-
тыны жалпыға мəлім.
Оқытушылардың ақпараттық ғылыми-зерттеу əрекеттері жай-
лы айтатын болсақ, олар жасаған жүйелі баяндамалар, реферат-
тар мен есептер, олардың ғылыми жəне əдістемелік əрекетінің
нəтижелерін бақылау мен жүйелеумен тоқтап қалмау керек. Осындай
жобалардың орындалуы барысында ғылыми жетістіктердің белсенді
бекітілу үдерісі жүргізіледі, ғылыми əдебиеттер мен анықтамалық
құралдарды оқу кезінде алынған білім жүйеленеді, оқушылардың
Достарыңызбен бөлісу: | 
