Қазақ тілін өзге тілде оқытатын мектептің 6- сыныбына арналған

жүктеу 11,41 Mb.

бет	2/46
Дата	07.02.2018
өлшемі	11,41 Mb.
	#8938

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 46

2 – тапсырма. Мәтінді түсініп оқып, аударыңдар және мазмұнын айтып беріңдер. Мәтінге ат қойыңдар.
Менің атам еңсегей бойлы адам. Оның шашы қалың, сақалы аппақ. Мұрыны қоңқақ, көзі қысықтау. Әжем орта бойлы, аққұба адам. Ол ұзын көйлек киіп, ақ орамал байлап жүреді. Әкемнің бойы ұзын, кең иықты. Көзі үлкен, қара. Анам қара торы, келбетті адам. Анам талғаммен киінеді. Әпкем Анар анама тартқан қара торы. Көзі үлкен әрі қара. Шашы ұзын, қалың. Таңқы танауы өзіне жарасып тұрады, еріні жіңішке, алқызыл. Орта бойлы. Ал ағам қыр мұрынды, қалың қара қасты, еріндері томпақ. Шашы бұйра әрі жирен. Өзі орта бойлы.
3 – тапсырма. Қазақ тіліне аударыңдар.

Мой отец высокого роста. Моя мама очень красивая, у нее добрые глаза.

У моего брата волосы русые. У него глаза голубые. У моей сестры волосы длинные и густые. У дедушки борода седая, брови густые, глаза карие. Мой младший брат маленького роста.

Есте сақтаңдар!

Тәуелдік жалғау

Тәуелдік жалғау заттың біреуге немесе бір нәрсеге тәуелді ( меншікті, қатысты) екенін білдіреді.

Сөздер жекеше және көпше түрде тәуелденеді.

жақ	Оңаша тәуелдену		Ортақ тәуелдену
	жіңішке	жуан	жіңішке	жуан
І	Менің әжем	Менің отбасым	Біздің әжеміз	Біздің отбасымыз
ІІ	Сенің әжең Сіздің әжеңіз	Сенің отбасың Сіздің отбасыңыз	Сендердің әжелерің Сіздердің әжелеріңіз	Сендердің отбасыларың Сіздердің отбасыларыңыз
ІІІ	Оның әжесі	Оның отбасы	Олардың әжелері	Олардың отбасы

4 – тапсырма. Сөздерді үлгі бойынша тәуелдеп жазыңдар

Үлгі: Менің шешемнің көзі көкшіл.

Настя... шаш... ұзын. Аға... бой... сұңғақ. Әже... шаш... ақ. Бауыр...көз... үлкен. Айжан... мұрын... қыр. Сен... шаш... қысқа ма? Ол... қас... қандай? Зәуреш... шаш... қап- қара, иығына дейін келеді. Диманың көз... көк, қас... қалың, ерін... қызыл.

5– тапсырма. Төмендегі сөздерді бірінші жақта тәуелдеп жазыңдар.

Үлгі: Менің інім

Іні, қарындас, тіс, қол, шаш, танау, көз, құлақ, ата- ана, бойы, қас, әпке.

6 – тапсырма. 5- тапсырмада берілген сөздерден сөйлем құраңдар.

Үлгі: Менің інімнің қасы қап- қалың.
7– тапсырма. Туысыңның сыртқы келбетін сипаттап жазыңдар.

Менің анамның Менің анам

бойы ____________________, ____________________бойлы

денесі _____________________, ________________________денелі

көзі_______________________, _________________________көзді

мұрыны ___________________, __________________________мұрынды

еріні______________________, _________________________ерінді

маңдайы _________________, ________________________ маңдайлы

шашы _____________________, ___________________________ шашты

қасы___________________, __________________________қасты

2 - сабақ

Кім немен айналысады?

1 – тапсырма. Диалогты аяқтаңдар.

- Сенің атың кім?

- ...

- Отбасыңда неше адам бар?

-...

- Әкең немен айналысады?

-...

- Шешең кім болып жұмыс істейді?

-...

- Атаң немен айналысады ?

-...

- Әжең немен айналысады?

-...

- Ағаң не істейді?

-...

- Сен немен шұғылданасың?

2 - тапсырма. Мәтінді оқып, аударыңдар.

Біздің отбасымыз үлкен: атам, әжем, әкем, шешем, екі ағам, апам, қарындасым және мен. Атам мен әжем зейнеткерлер. Әкем тіс дәрігері. Оның өз емханасы бар. Анам бухгалтер, банкте жұмыс істейді. Екі ағам – студенттер. Екеуі де Қарағанды Мемлекеттік университетінің экономика факультетінде оқиды. Апам мұғалім. Қарындасым он жаста. Ол төртінші сыныпта оқиды. Мен алтыншы сыныпта оқимын. Мен оқу озатымын. Қарындасымның сабағына көмектесемін.Мен спортпен шұғылданамын.

3 – тапсырма.Төмендегі сөйлемдерге сұрақ қойыңдар.

1.Ол ғылыммен шұғылданады. 2.Ағам мәдениет министрлігінде қызметкер. 3.Атам газет оқып отыр. 4.Әжем шұлық тоқумен айналысады. 5.Балалар аулада доп ойнап жүр. 6.Анасы асүйде тамақ әзірлеп жатыр. 6.Шолпан сабағын оқып отыр. 7.Айназ Астана қаласындағы Еуразия университетінде оқиды.

Есте сақтаңдар!

Болымсыз етістік

Іс- әрекеттің болмауын, жүзеге аспауын білдіреді. Негізгі және туынды етістікке –ма,

-ме, -ба, -бе, -па, -пе жұрнақтарының немесе жоқ, емес сөздерінің тіркесуі арқылы жасалады.

Сөздің соңғы дыбысы	Сөздің соңғы буыны	Жұрнақтар
Дауысты немесе үнді дауыссыз й,л,р,у	Жуан Жіңішке	-ма -ме
Ұяң дауыссыз дыбыстар немесе үнді дауыссыз м,н,ң	Жуан Жіңішке	-ба -бе
Қатаң дауыссыз дыбыстар	Жуан Жіңішке	-па -пе

4- тапсырма. Болымсыз етістіктің жұрнағын жалғап жазыңдар (–ма/-ма, -ба/-бе, -па/-пе).

Жаз сыйлас байла

Сез қайт жу

Оз кес тұр

Төз төк бер

Нан тос сөйле

таран күт әкел

сүрті бас көр

5- тапсырма Үлгі бойынша сөйлесіңдер.

- Сіз спортпен шұғылданасыз ба?

-Жоқ мен спортпен шұғылданбаймын, кесте тігумен шұғылданамын.
3-абақ

Менің әкем мен шешем

Есте сақтаңдар!
Септік жалғауы

Қазақ тілінде жеті септік жалғауы бар. Сөздердің септік жалғауларын қабылдауын септелу дейді. Сөздер жекеше және көпше түрде септеледі.

1	Атау септік	Кім? Не?
2	Ілік септік	Кімнің? ненің?	-ның;-нің;-дың;-дің;-тың;- тің
3	Барыс септік	Кімге? Неге?	-ға;ге,-қа;-ке;-на;не
4	Табыс септік	Кімді? Нені?	ді;-ды;ты;ті; ны; ні; н
5	Жатыс септік	Кімде? Неде?	-да;де;-та;-те;нда;- нде
6	Шығыс септік	Кімнен? Неден?	-нан;-нен;-дан;- ден;- тан;-тен
7	Көмектес септік	Кіммен? Немен?	-мен;-бен;-пен

1– тапсырма. Мәтінді оқып, мазмұндаңдар.
Менің әкем мен шешем

Менің әкемнің аты Қайрат. Ол 42 жаста. Әкем – филолог, институтта сабақ береді. Шешемнің аты Раушан. Жасы 40-та. Ол ауруханада дәрігер. Әкем бос уақытында спортпен айналысады. Ол кітапты көп оқиды. Әкем сенбі күндері кешкісін бізбен щахмат ойнайды, әр түрлі тақырыпта әңгімелесеміз. Әкем қатал, тәртіпті жақсы көреді. Анам асүйде дәмді тамақтар дайындайды. Анам ән салғанды ұнатады. Демалыс күндері мен анама үй шаруасына көмектесемін. Анам өте мейірімді, ақылды адам.

жүктеу 11,41 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 46