54
55
З.ЖОЛМАНОВА,
Комсомол орта мектебінің
қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі
Ақтөбе облысы,
Әйтеке ауданы
ЖАЗҒЫ САЯХАТ. ҮСТЕУ
Сабақтың мақсаты: үстеу туралы мағлұмат
беру, үстеудің мағыналық топтарына тоқталу,
грамматикалық тақырып пен лексикалық тақырыпты
байланыстыра отырып мезгіл үстеуге тоқталу. Жазғы
орман, табиғаттың ерекшелігін әңгімелеп айтуға
үйрету. Үстеудің жасалу жолдарын ұғындыру.
Міндеттері: білімділік-оқушылардың сөздік қорын
молайту, өткенді пысықтау, білімдерін тиянақтау,
кеңейту. Сөйлемнен сұрақ қою арқылы үстеуді дұрыс
таба білуге үйрету. Балаларға жазғы саяхат туралы
түсінік беріп, жаз туралы үғымдарын жетілдіру,
әр мезгілдің ерекшеліктерін салыстырып айтып
беруге жаттықтыру. Сөз тіркестері мен сөйлем құрау
шеберліктерін арттыру. Сурет бойынша әңгіме қүрап
айтуға үйрету; дамытушылық-оқушылардың жан-
жақты ойлау қабілетін, тіл байлығын дамыту. Пәнге
қызығушылығын арттыру. Жазғы саяхат туралы айта
келіп, оқушылардың ойлау, есте сақтау қабілеттерін
жетілдіру, сөздік қорын молайту. Берілген сұраққа
толық, нақты, дүрыс жауап беруге дағдыландыру;
тәрбиелік - табиғаттың әсем көрінісін қызықтай
білуге, қоршаған ортаны сүюге, оны аялай білуге,
өз денсаулығын шыңдай білуге тәрбиелеу, жазғы
еңбекке баулу. Бір-бірін тыңдай білуге, ұқыптылыққа
тәрбиелеу. Жазғы саяхатқа деген қызығушылыққа
тәрбиелеу. Типі: аралас сабақ.
Түрі: саяхат сабақ.
Көрнекілігі: интербелсенді тақта, кеспе қағаздар,
тірек сызбалар, тірек-сызбалар, «Жаз» тақырыбына
байланысты суреттер.
Әдіс-тәсілдері: сұрақ-жауап, әңгімелесу, ойын,
түсіндіру, баяндау, ой қозғау, пікірлесу, ой түйіндеу.
Пәнаралық байланыс: орыс тілі, музыка, дүниетану.
Сабақтың барысы:
I. Ұйымдастыру бөлімі. Оқушыларды түгелдеу,
сабаққа даярлығын тексеру.
II. Психологиялық дайындық. (Оқушылар тілек
айтады)
Мен саған сәттілік тілеймін!
Мен саған шыдамдылық тілеймін!
Мен саған шығармашылық тілеймін!
Мен саған жақсы баға тілеймін!
III. Өткен материалға шолу жасау. Жұмбақ шешу.
Оқуларды түгелдеу, сабаққа даярлығын тексеру. (жаз
туралы)
- Балалар, жаз дегенде көз алдарыңа нені
елестетесіңдер?
IV. Сабақтың мақсатын хабарлау, барысын айту.
Жазғы орманға саяхатқа шығамыз.
V. Жаңа сабақ.
1-аялдама. «Гүлдер»
Сұрақ-жауап:
- Сын есім деген не?
56
57
- Буын үндестігі нешеге бөлінеді?
- Қазақ тілінде неше буын түрлері бар?
- Етістік дегеніміз не?
- Қазақ тілінде неше септік бар?
- Жаз айлары қандай?
- Сан есім деген не?
- Қазақ тілінде неше жалғау бар? Тапсырма:
«Гүл» сөзін септеу. Атау. Гүл.
Ілік. Гүлдің
Барыс. Гүлге
Табыс. Гүлді
Жатыс. Гүлде
Шығыс. Гүлден
Көмектес. Гүлмен
2-аялдама. «Табиғат сәні»
а) Мәтін оқу, әңгімелеу. Сұрақтарға жауап беру.
ә) Өлеңдер оқу.
3-аялдама. «Өзен»
«Өзен» сөзіне фонетикалық талдау жасау.
4-аялдама. «Жазғы орман»
а) «Жаз» әнін айту;
ә) Ойын: «Тапқыр». Үстеулерді мағынасына қарай
бөліп жазу. Өзін-өзі тексеру.
Жаздыгүні, бүгін, сонда, тез, ауызша, мұнда,
қазір, қазақша, қыстыгүні, көктемде, жазбаша,
төмен, жоғары, ерте, артқа.
Мезгіл үстеуі
жаздыгүні
бүгін
қыстыгүні
көктемде
ерте
Мекен үстеуі
сонда
мұнда
төмен
жоғары
артқа
Сын-қимыл үстеуі
тез
ауызша
қазақша
жазбаша
5-аялдама. «Кім білгір?»
а) Сөйлемге синтаксистік талдау жасау.
Жазда оқушылар суға шомылады.
б) Орман сөзін тізбектеп септеу.
6-аялдама. «Демалыс орны»
VI. Сабақты қорытындылау.
- Жазғы орман қандай?
- Орманда нелер өседі?
- Орманда нелер тіршілік етеді?
- Саяхат ұнады ма?
VII. Оқушыларды бағалау.
VIII. Үйге тапсырма.
Жазғы
орман
58
59
Л.ӘУБӘКІРОВА,
С.МҰХАМЕТЖАНОВА,
№43 орта мектебі.
Петропавл қаласы
КҮЗ ӘЛЕМІНЕ САЯХАТ
Мақсаты: оқушылардың күз туралы екі тілде сөйлеу
қабілетін жетілдіру.
Міндеттері: оқушылардың күз туралы алған
білімдерін пысықтап, сын есімді қайталау, білім
деңгейін тексеру, тиянақтау, шыңдау; логикалық ойлау
қабілетін, ауызекі сөйлеу тілін дамыту,сөздік қорларын
молайту, ойлау, есте сақтау қабілеттерін арттыру; туған
жерінің табиғатын қадірлеп, қастерлеуге тәрбиелеу,
оқушылардың табиғатқа деген сүйіспеншілігін ояту,
табиғатты қорғауға, мейірімділікке баулу;
Aims:
-to check the knowledge of pupils of English language,
to develop the abilities to speak English, creative abilities
of pupils, to find expression in any situation.
-to develop: children`s memory, logical thought, creative
abilities, vocabulary.
-children`s love to English language, love of nature,
native country, love of arts, music and working.
Түрі: саяхат сабақ.
Әдісі:сұрақ-жауап, әңгімелеу, ойландыру, мағынаны
ашу сатысы.
Көрнекіліктері: презентация, интерактивті тақта,
тірек-сызбалар, үлестірмелі суреттер, рефлексия
парағы, қима қағаздар.
Пәнаралық байланыс: ағылшын тілі, жаратылыстану.
Сабақ барысы
I. Ұйымдастыру кезеңі.
- Сәлемдесу. Сыныпты түгелдеу.
II.Үй тапсырмасын сұрау. Күз туралы презентация
дайындап келу, күз жыл мезгілі туралы әңгіме құру.
Checking up the home task.
To make a presentation about autumn.
Сабақтың мақсатымен таныстыру: -Балалар, күз
туралы алған білімдеріңді бекітеміз, сын есімді
қайталаймыз.
Сабақты психологиялық дайындықтан бастау:
Балалар, сіздердің көңіл-күйлеріңіз қандай, осы жақсы
көңіл-күйлеріңде сабақты бастаймыз.
III. Жаңа сабақ. Қызығушылығын ояту. Өлеңге назар
аударайық.
Бұлттар төніп,
Жерге шөгіп,
Дымқыл тұман басады.
Шөп сарғайып,
Өңі тайып,
Дала сұры қашады.
Бой жаза алмай,
Ойнай алмай,
Денең мұздап, тоңады.
Айтыңдаршы, балаларым,
Бұл қай кезде болады?
- Қай мезгіл, кім айтады?
- Күз.
- Дұрыс айтасындар, рахмет.
Ендеше бүгін біз сендермен бірге «Күз әлеміне»
саяхат жасаймыз.
- Бүгін екі топ жұмыс істейді.
І топ - Жомарт күз. ІІ топ- Алтын күз.
