Ауыл шаруашылығы экологиясы» пәнінің оқу-әдістемелік кешені №1 басылым 050608-«Экология» мамандықтарына арналған

Құрастырушы Жұмабеков С.Ж. доцент м.а., «Экология және қоршаған ортаны қорғау» кафедрасы, Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университеті

2. ТАЛҚЫЛАҒАН

2.1 Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университеті «Экология және қоршаған ортаны қорғау» кафедрасының отырысында

« » қыркүйек 2013 ж., № хаттама

Кафедра меңгерушісі Хусайнова Н.Т.

« » қыркүйек 2013 ж., № хаттама

3. БЕКІТІЛДІ

Университеттің Оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында шығаруға мақұлданған және ұсынылған.

« » қыркүйек 2008 ж., № хаттама

ОӘК төрағасы, бірінші проректор Молдажанова А.А.

4.БІРІНШІ РЕТ ЕНГІЗІЛГЕН

1. 
   Қолданылу саласы
   
2. 
   Нормативтік сілтемелер
   
3. 
   Жалпы ереже
   
4. 
   Оқытушының жұмыс оқу бағдарламасының мазмұны.
   

6. Оқу - әдістемелік әдебиеттермен қамтамасыз ету картасы.

7. Әдебиеттер.

«Ауыл шаруашылығы экологиясы» пәнінің оқу-әдістемелік кешені барлық мамандық студенттеріне арналған. Ол студенттерді курстың мазмұны, өзектілігі мен маңыздылығымен, саясаттылығымен таныстырады. Осы курсты оқуда студенттер әдебиеттермен жұмыс істеуді, әдебиеттерді іздестірі жолдарымен және ауыл шаруашылығы экологиясының зерттеу әдістерімен танысады. Пәнді оқытуда оқу-әдістемелік кешен негізгі құрал болып табылады.

2. 
   Нормативтік сілтемелер
   

«Ауыл шаруашылығы экологиясы » пәнінің оқу-әдістемелік кешені келесі құжаттардың ұсынымдарымен талаптарына сәйкес берілген пән бойынша оқу процесіне ұйымдастыру тәртібін белгілейді және жасайды.

«050608»-«Экология» мамандықтағы мемлекеттік жалпы міндетті білім стандарты ҚР МЖБС 3.08.0 -2004, Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігінің 7 тамыз 2004 жылғы, №671 бұйрығы бойынша әрекетке енгізілді және бекітілді.

2. 
   Жалпы ереже
   

-Кафедра-«Экология және қоршаған ортаны қорғау»;

-Байланыс ақпараты-53-19-70 (деканат), №5 оқу ғимараты;

-Пән атауы - «Ауыл шаруашылығы экологиясы»;

-Кредиттер саны-3;

-Жұмыс оқу жоспарынан көшірме (1-кесте);

1. 
   Пәндердің мазмұнының қысқаша сипаты.
   

Ауылшаруашылық экологиясы- қоршаған орта факторларының өсімдік пен жануарлар ағзасына әсерін, таза ауылшаруашылық өнімдерін алуға бағытталған ғылым.

3.2. Аталған пәннің мақсаты ауылшаруашылық саласында кәсіби шеберлікті шыңдап, қоршаған ортаны қорғау мен еліміздегі экологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету.

Жұмыс оқу жоспарынан көшірме

1-кесте

3.3. Тапсырмалары:

- қоршаған орта мен ондағы тіршілік иелерінің арасындағы байланысты ашу

- ауылшаруашылық экожүйесінің негізгі заңдылықтарын оқыту

- агробиогеоценоз ерекшелігі мен табиғат процесстерін меңгеру- биологиялық ресурстар мен су, құрлық, минеральды қабаттардың сапасын төмендетпеу шараларын жоспарлау

- ауылшаруашылық өндірісінде экологиялық қауіпсіздік талаптарын орындау

- ауылшаруашылық саласындағы табиғат қорғау тапсырмаларын талқылау

- қоршаған орта жағдайына баға беру

«Ауылшаруашылық экологиясы» пәні 050608 «Экология» мамандығы бойынша «Биогеохимия және экотоксикология», «Экология», «Токсикология» және басқа да қоршаған ортаны қорғау саласын зерттейтін ғылымдардан бастау алады.

1. «Биогеохимия және экотоксикология»

2. «Химиялық және биологиялық қауіпсіздік»

3. «Радиациялық қауіпсіздік»

4. «Қоршаған орта мониторингісі»

5. «Экологиялық нормалау және сараптама»

Жұмыс оқу жоспарынан көшірме

1-кесте

2. 
   Студенттердің өзіндік жұмыстарының тақырыптары.
   

4-кесте. Оқу - әдістемелік әдебиеттермен қамтамасыз ету картасы.

4.1.1. «Сельскохозяйственная экология». Алматы-1998г.

4. 1. 2. Ә. Бейсенова, Ж. Шілдебаев. Экология және табиғатты тиімді пайдалану. Алматы, 2004.

4.1.3. Оспанова Г.С., Бозшатаева Г.Т. Экология. Алматы. Экономика. 2002ж

4. 
   Оспанова Г.С., Бозшатаева Г.Т. Экологиядан оқу –әдістемелік ќұрал. Алматы. Экономика. 200 ж.
   

7.1. Ќосымша єдебиеттер

4.2.1. Аќбасова А.Ж. Саинова Г.Є. Экология. Алматы. 2003ж 4.2.1. В.И.Коробкин, Л.В.Передельский «Экология» Ростов-на Дону, 2001.

4.2.2. А.М. Никаноров, Т.А.Хоружая . «Экология» .М.,2000.

4.2.3. Т.К. Сагимбаев . Экология и экономика. Алматы. 1997

4.2.4. А.А. Горелов. Экология. М., 2000.

4.2.5. Чернова Н.М.,А.М. Былова, Экология М.: «Просвещение» 1988.

4.2.6. Глухов В.В., Лисочкина Т.В., Некрасова Т.П., Экономические основы экологии Санкт-Петербург « Специальная литература» 1997.

4.2.7. Федорова А.И., Никольская А.Н. Практикум по экологии и охране окружающей среды. Москва. 2003.

4.2.8. Хоружая Т.А. Методы оценки экологической опасности. Москва. 1998.

4.2.9. Фурсов В.И. Экологические проблемы окружающей среды. Алма-Ата , 1991.

4.2.10.Новиков Ю.В. Экология, окружающая среда и человек. Учебное пособие . Москва.1998.

Құрастырушы Жұмабеков С.Ж. доцент м.а., «Экология және қоршаған ортаны қорғау» кафедрасы, Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университеті

2. ТАЛҚЫЛАҒАН

2.1 Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университеті «Экология және қоршаған ортаны қорғау» кафедрасының отырысында

« » 2013 ж., № хаттама

Кафедра меңгерушісі Хусайнова Н.Т.

« » 2013 ж., № хаттама

3. БЕКІТІЛДІ

Университеттің Оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында шығаруға мақұлданған және ұсынылған.

« » 2013 ж., № хаттама

ОӘК төрағасы, бірінші проректор Молдажанова А.А.

4. БІРІНШІ РЕТ ЕНГІЗІЛГЕН

1. 
   Жалпы ережелер
   
2. 
   Пәнді меңгеру жөніндегі әдістемелік ұсыныстар
   
3. 
   Сабақтарды ұйымдастыру және пәнді оқыту саясаты
   
4. 
   Студенттердің үлгерімін бағалау саясаты
   
5. 
   Пәннің мазмұны мен сабақ түріне байланысты сағаттардың бөлінуі
   
6. 
   СОӨЖ мен СӨЖ мазмұны
   

1. 
   Жалпы ережелер
   
   1. 
      Пәнді оқытушы туралы жалпы деректер
      

Экология және қоршаған ортаны қорғау кафедрасы

Жұмыс телефоны: 53-19-70. Оқу ғимараты-5,үй тел. 35-30-66
Жұмыс оқу жоспарынан көшірме

1-кесте

1.2. Пәннің мақсаты

Ауылшаруашылық экологиясы- қоршаған орта факторларының өсімдік пен жануарлар ағзасына әсерін, таза ауылшаруашылық өнімдерін алуға бағытталған ғылым.

Аталған пәннің мақсаты ауылшаруашылық саласында кәсіби шеберлікті шыңдап, қоршаған ортаны қорғау мен еліміздегі экологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету.
1.3. Тапсырмалары:

- қоршаған орта мен ондағы тіршілік иелерінің арасындағы байланысты ашу

- ауылшаруашылық экожүйесінің негізгі заңдылықтарын оқыту

- агробиогеоценоз ерекшелігі мен табиғат процесстерін меңгеру- биологиялық ресурстар мен су, құрлық, минеральды қабаттардың сапасын төмендетпеу шараларын жоспарлау

- ауылшаруашылық өндірісінде экологиялық қауіпсіздік талаптарын орындау

- ауылшаруашылық саласындағы табиғат қорғау тапсырмаларын талқылау

- қоршаған орта жағдайына баға беру

1.3. Пәннің пререквизиттері:

«Ауылшаруашылық экологиясы» пәні 050608 «Экология» мамандығы бойынша «Биогеохимия және экотоксикология», «Экология», «Токсикология» және басқа да қоршаған ортаны қорғау саласын зерттейтін ғылымдардан бастау алады.
1.4. Пәннің постреквизиттері:

1. «Биогеохимия және экотоксикология»

2. «Химиялық және биологиялық қауіпсіздік»

3. «Радиациялық қауіпсіздік»

4. «Қоршаған орта мониторингісі»

5. «Экологиялық нормалау және сараптама»

Курс, семестр 4 курс 7 семестр

Сабақ мерзімі, уақыты Кестеге сәйкес

Кредит сағат мөлшері Бір жұмада 4 сағат (барлығы67,5)

Жұмадағы сағат мөлшері 2 дәріс +1 лаб. саб.+1 ОСӨЖ өздік жұмыс

Аудиториялық және ОСӨЖ

сағаттарының семестрдегі мөлшері 30 дәріс + 15 лаб.саб.+

22,5 ОСӨЖ =67,5 сағат

Студенттер пәнді толық меңгеру үшін олар төмендегі талаптарды толық орындаулары қажет:

Сабақ басталғанда оқытушыдан пәннің оқу-әдістемелік кешкнін алып танысу.

Адиториялық сабақтарды (дәріс, тәжірибе сабақтары және СӨЖ) босатпау, дайындалып келу және белсенді қатысу сөйтіп ең жоғарғы балл жинау.

3.Сабақты ұйымдастыру және пәнді оқыту саясаты

«Ауылшаруашылық экологиясы» пәні 050608 «Экология» мамандығы бойынша экотоксикология негізін, қоршаған ортаны қорғау саласын оқыта отырып, жан-жақты талдауға, адамдар, өсімдік пен жануарлардың өмір сүріп отырған ортасындағы қауіпсіздік байланысын ашуға арналған.

Аталған пәннің мақсаты экология саласында кәсіби шеберлікті шыңдап, қоршаған ортаны қорғау мен еліміздегі экологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету.Тапсырмалары:

- қоршаған ортаны зерттеу, талдау, бағалау және биологиялық уландырғыш заттардың тіршілік иелеріне зиянды әсерін ашу

- химиялық және биологиялық қауіпсіздіктің негізгі заңдылықтарын оқыту

ПОӘК 042-14-4-05.1.20.34.02-2008

№ 1 басылым

беттің 6-ші беті

4.Студенттердің біліміне баға беру жүйесі

Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университетінде кредиттік технология бойынша оқып жатқан студенттердің барлық пәндерден алған білім деңгейі рейтингтік бақылау арқылы тексеріледі.

Мамандықтың жұмысшы оқу бағдарламасына кірген әр пәннің рейтингі 100 балдық шкаламен есептеледі.

Әр пән үшін күнделекті, межелік және қорытынды бақылау түрлері қабылданған.

2-ші кесте

Бақылау түрлері	Балдары
1. Күнделікті (Өздік және бақылау жұмыстары, реферат, семестр тапсырмасы, тәжірибе сабағы т.сс)	40
2. Межелік (бақылау жұмысы, коллоквиум)	20
3. Қорытынды (курстық жоба, курстық жұмыс, емтихан)	40

«Ауылшаруашылық экологиясы» пәні бойынша бақылау мерзімі оқу процесінің күнтізбелік жоспарына сәйкес жүргізіледі. Бақылау саны оқу-методикалық құжаттарда көрсетілген пәннің мазмұнына, көлеміне қарай белгіленеді. Пән бойынша студенттер білімі кестедегі шкаламен бағаланады.

3-ші кесте

Баға	Бағаның әріптік экви.	Рейтингтік балл (%)	Балдары
Үздік	А	95-100	4,0
Өте жақсы	А-	90-94	3,67
Жақсы	В+	85-89	3,33
«-«	В	80-84	3,0
«-«	В-	75-79	2,67
Қанағаттанарлық	С+	70-74	2,33
	С	65-69	2,0
	С-	60-64	1,67
өту балы	Д	55-59	1,33
	Д-	50-54	1,0
Ең төменгі	Ғ	0-49	0,0

ПОӘК 042-14-4-05.1.20.34.02-2008

№ 1 басылым

беттің 7-ші беті

5. Пәннің мазмұны. Сабақ түрі бойынша сағаттарды бөлу
3-кесте.

Дәріс реті	Дәріс тақырыптары	Сағат саны
1	Кіріспе. Ауылшаруашылық экологиясы –Экология ғылымының негізгі саласы, пайда болу тариғы. 1. Ауылшаруашылығының экологиясының шығуы	1
2	Экологиялық заңдар, тәртіптері мен принциптері 1. В.И.Вернадский заңы. 2. Ч. Дарвиннің шектеулі өсу заңы	1
3	Экологиялық факторлар және оның биологиялық жүйеге әсері 1. Эк. фактор түрлері 2. Лимитациялық фактор 3. Экотиптер	1
4	Биогеоценоздар- биосфераның жүйелік бөлшектері 1. Биогеоценоз түсінігі, құрылымы,маңызы 2. Табиғи биогеоценоздар 3. Ауылшаруашылық экожүйесі	1
5	1. Агробиогеоценоз 2. Агробиогеоценоз биокосты жүйенің анықтамасы 3. Ауылшаруашылық экожүйесінен табиғи экожүйесіне салыстырмалы баға беру	1
6	Агробиогеоценоз жүйесіндегі өсімдік дүниесінің алатың орны 1. Өсімдік деңгейі 2. Популяция деңгейі 3. Агробиоценоз деңгейі	1
7	Шалғынды биогеоценоз 1. Шалғынды биогеоценоздың құрылымы 2. Ауылшаруашылық малдарының табындары және оның шалғынды б-ға әсері	1
8	Малдарды шалғынды жерде бағуды ұйымдастыру 1. Шалғынды жерлерді қалыпына келтіру 2. Шалғынды биогеоценозды экологиялық бейімдеу	1
9	Ауылшаруашылығындағы биогеоценоз аралық байланыс 1. Биогеоценоз аралық байланыстың экологиялық маңызы. 2. Аграрлық ландшафтың фермалық биогеоценоз әсерінен өзгеруі 3. Аграрлық ландшафтың жердің техногенді бұзылуынан өзгеруі	1
10	Аграрлы ландшафт 1. Агробиогеоценоз әсерінен аграрлық ланшафтың өзгеруі 2. Орманды биогеоценоз әсерінен аграрлық ланшафтың өзгеруі 3. Суллы экожүйе әсерінен аграрлық ланшафтың өзгеруі	1
11	Аграрлы ландшафты қорғау, үйлестіру 1. Аграрлы ландшафты ластанудан қорғау 2. Жерді бұзылудан қорғау	1
12	Ірі қара өнімдерінің экологиялық таза технологиясы. 1. Ірі қара шаруашылығының ауылшаруашылығындағы маңызы 2. Асылдандыру жұмысы	1
13	Шошқа шаруашылығы 1. Шошқа шаруашылығының жаңа технологиясы 2. Шошқа шаруашылығының технологиялық процесс жүйесі	1
14	Қой шаруашылығы 1. Қой шаруашылығы өнімдері 2. Қойды жаю және азықтандыру ерекшелігі	1
15	Құс шаруашылығы 1. Ауылшаруашылығындағы құс шар-ның маңызы мен жетілуі 2. Ауылшаруашылық құстарының сапалық және биологиялық ерекшеліктері 3. Экологиялық таза ет пен жұмыртқа өнімдері	1
	Барлығы	15 сағат

ПОӘК 042-14-4-05.1.20.34.02-2008

№ 1 басылым

беттің 9-ші беті

Лабораториялық сабақ жоспары

№ реті	Сабақтың тақырыбы	Сағат саны
1	Су көздері мен суды санитарлық-биологиялық зерттеу	1
2	Мал азықтарын санитарлық-гигиеналық бағалау	1
3	Шөп пен сабынды лабораториялық бағалау	1
4	Бидай азықтарын санитарлық гигиенасын бағалау	1
5	Құрама азықты санитарлық гигиенасын бағалау	1
6	Ірі қара малының ерекшеліктері (конституция, экстерьер)	1
7	Жылқы малының ерекшеліктері (конституция, экстерьер)	1
8	Жылқылардың түрі, түсі мен белгілері	1
9	Шошқаның, түрі, түсі мен белгілері	1
10	Шошқаның өнімділік сапасын бағалау	1
11	Экологиялық таза жүн алу	1
12	Жүн сапасын анықтау	1
13	Құс шаруашылығы экологиялық таза өнім алу жұмыртқа құрлысы	1
14	Жеуге жарамды жұмыртқа сұрыптау. Инкубация.	1
15	Инкубациялық режим.Биологиялық бақылау	1
	Барлығы	15 сағат

6. СОӨЖ мен СӨЖ мазмұны

4-кесте.

№ реті	СӨЖ жоспары	Сағат саны
1	Кіріспе. «Ауылшаруашылық экологиясы» пәні. Ғылымдардың пәнге қосқан үлесі	1
2	Ауылшаруашылық экологияның негізгі принциптері 1. Ауылшаруашылық экологияның принциптерінің түсінігі 2. Табиғатты пайдалану және экологиялық қауіпсіздік	2
3	Экологиялық факторлардың түрлері 1. Су мен ылғал негізгі экологиялық факторлардың бірі 2. Жылу. Жылуға төзімді және суыққа төзімді өсімдіктер 3. Төзімді өсімдіктер жануарлар	1
4	Ауа және ауа ортасы 1. Ауаның газды қурамы 2. Ауа ағымы	2
5	Өсімдік және жпнуар ағзасы 1. Ауылшаруашылық малдар бәсекесі 3. Экологиялық тепе-теңдік және оның бұзылуы	1
6	Биологиялық мәлімет 1. Ағзадағы (ішкі) мәлімет 2. Жануарлар ағзасының стресстік реакциясы	1
7	Экологиялық факторлардың өзара байланысы және (комплексность) тұтастығы.Азықтық тізбек	2
8	Ауылшаруашылық дақылдарын салу тәртібі 1. Дақыл салудың қоршаған ортаға, топыраққа әсері 2. Топырақты суғарудың талаптары	1
9	Жерді суландыру режимі 1. Суландыру деңгейін қолдану режимі	1,5
10	Суландыру жүйесі 1. Суландыру жүйесінің түрі, құрамы	2
11	Топырақ эрозиясы және онымен күрес 1. Эрозия түрлері	1
12	Жануарлар тұқымы және оған экономикалық факторлардың әсері 1. Тұқым туралы түсінік 2. Тұқым қалыптасуына әсер ететін факторлар.	2
13	Ауылшаруашылық малдароын көбейту әдісі 1. Таза тұқымды малды көбейту 2. Будандастыру	2
14	Мал шаруашылығындағы асылдандыру жұмыстары 1. Мемлекеттік шаралар 2. Асылдандыру жұмысын ұйымдастыру жүйесі	1
15	Малдардың жаздық және қыстық жайылымы 1. Жаздық жайылым 2. Жайылым түрлері 3. Жайылымнан қыстаққа көшу.	2

Барлығы : 22,5
7. Негізгі әдебиеттер

4.1.1. «Сельскохозяйственная экология». Алматы-1998г.

4. 1. 2. Ә. Бейсенова, Ж. Шілдебаев. Экология және табиғатты тиімді пайдалану. Алматы, 2004.

4.1.3. Оспанова Г.С., Бозшатаева Г.Т. Экология. Алматы. Экономика. 2002ж

4. 
   Оспанова Г.С., Бозшатаева Г.Т. Экологиядан оқу –әдістемелік ќұрал. Алматы. Экономика. 200 ж.
   

жүктеу 399,61 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: