Атты VII халықаралық Ғылыми-əдістемелік конференция жəне қазақ психологиялық ҚОҒамының І қҰрылтай съезінің



жүктеу 9,13 Mb.
Pdf просмотр
бет77/207
Дата14.11.2018
өлшемі9,13 Mb.
#19911
1   ...   73   74   75   76   77   78   79   80   ...   207

155 

 профессионально-педагогические  и  предметные  знания  и  умения  как  профессиональную 



компетентность в узком смысле. 

В  традиции  субъектно-деятельностного  подхода  Е.Н.  Волкова  выделяет  следующие  показатели 

развития субъектности учителя: 

 понимание учителем своей миссии как посреднической; 



 понимание и принятие уникальности и ценности ученика; 

 сложная, позитивная, открытая, гибкая «Я-концепция» педагога, обеспечивающая готовность к 



изменениям; 

 внутренний  локус  контроля  (принятие  внутренней  ответственности)  в  педагогической 



деятельности; 

 ориентация на открытое и конструктивное взаимодействие с учащимися. 



Системообразующей  характеристикой  субъектности  педагога  в  силу  специфики  данной 

профессии  является  ценностное  отношение  к  ученику.  В  педагогическом  взаимодействии  учитель 

относится  не  только  к  себе  как  к  субъекту  собственной  деятельности,  но  и  к  учащимся  как  к 

субъектам  их  собственной  деятельности.  Соответственно  отношение  учителя  к  себе  как  субъекту 

предполагает признание и принятие у ученика всех свойств субъекта – активности, сознательности, 

свободы выбора и ответственности за него, уникальности, саморазвития как способа существования. 

Субъект-субъектное  взаимодействие  в  наибольшей  степени  раскрывает  свой  потенциал  в 

диалогической стратегии обучения и воспитания.  

Мерой  субъектности  педагога  является  его  профессиональная  мотивация,  которая  основывается 

на  гуманистических  ценностях.  Она  определяет  отношение  к  ученику  как  к  уникальной 

неповторимой личности, со своим внутренним миром и жизнью, наполненной смыслом.  

Субъектность  как  высший  уровень  профессионального  развития  личности  проявляется  в 

готовности  и  способности  педагога  превращать  свою  профессиональную  деятельность  в  предмет 

рефлексивного  познания,  совершенствования  и  преобразования  (С.Н.  Глазачев,  С.С.  Кашлев,  Н.И. 

Соколова). В этом процессе необходимыми являются: 

 способность саморегуляции, самоорганизации деятельности;  



 разнообразные практико-ориентированные умения, способы действий;  

 моделирование,  планирование  содержания,  методов,  форм  работы  педагога  и  деятельности 



учащихся, форм продуктивного педагогического взаимодействия;  

 реализация намеченных программ; 



 контроль процесса и оценка результатов своих действий;  

 разнонаправленная рефлексия собственной деятельности и деятельности учащихся.  



Ряд  ученых  (Э.  Ф.  Зеер,  О.  А.  Черкасова,  Г.  С.  Корытова)  отмечает,  что  профессиональное 

становление  личности  педагога  в  учебно-профессиональной  и  профессиональной  деятельности 

помимо  приращения  знаний,  умений  и  навыков  характеризуется  формированием  профессионально 

важных  личностные  качеств,  таких  как  эрудиция,  целеполагание,  практическое  и  диагностическое 

мышление, интуиция, наблюдательность, предвидение и рефлексия. Н.Н. Никитина, Н.В. Кислинская 

рассматривают  профессиональное  становление  педагога  через  изменение  его  профессионализма 

(совокупность личностных характеристик, необходимых для успешного выполнения педагогической 

деятельности)  и  профессионального  мастерства  (совокупность  личностно-деловых  качеств  и 

профессиональной 

компетентности 

преподавателя, 

обеспечивающих 

высокий 

уровень 


самоорганизации  педагогической  деятельности).  Вместе  с  тем  авторы  утверждают,  что 

профессиональное  становление  педагога  во  многом  зависит  от  культуры  профессионально-

личностного  самоопределения,  которое  обеспечивает  способность  осуществлять  выбор  в  быстро 

изменяющихся условиях профессионального бытия. 

В  своем  более  точном  смысле,  берущем  начало  в  работах  основоположников  субъектно-

деятельностного  подхода  (С.Л.  Рубинштейн,  А.В.  Брушлинский,  К.А.  Абульханова-Славская  и  др.), 

понятие  субъектности  указывает  на  способность  личности  выступать  инициатором  собственной 

активности в процессе профессионального становления и развития.  

Благодаря 

субъектным 

свойствам 

личности 

становятся 

возможными 

осмысленное 

проектирование  и  реализация  профессионального  пути,  а  важнейшим  результатом  является 

формирование  профессиональной  идентичности – самотождественности  в  профессии,  ощущение 

своего  призвания  к  ней,  возможностей  для  продуктивной  самореализации  и  саморазвития. 

Проектирование профессионального  будущего может осуществляться применительно к ближайшим 

учебно-профессиональным  или  профессиональным  задачам,  либо  реализуется  в  среднесрочной 

перспективе, или же охватывает всю обозримую на данный момент жизнь человека. 



156 

Ситуация  в  современном  российском  педагогическом  образовании  достаточно  продуктивна  для 

формирования  свойств  субъектности  в  процессе  подготовки  будущих  педагогов.  В  психолого-

педагогической  науке,  современных  нормативных  документах  явно  выражена  направленность  на 

индивидуализацию  отечественного  образования  через  организацию  обучения  в  форме 

индивидуальных  образовательных  траекторий,  что  предполагает  активность  обучающихся  по 

проектированию  своего  профессионального  пути  и  способов  его  реализации.  Развивается  опыт 

организации  осмысленной  практико-направленной  деятельности  студентов  педагогических 

направлений.  В  образовательной  практике  используются  новые  виды  сопровождения 

профессионального  развития  педагога  на  разных  этапах  его  становления,  включая  вузовское 

обучение. Складываются и новые модели педагогического образования, которые требуют разработки 

и  реализации  системного  сопровождения  профессионального  самоопределения  педагога  на  его 

профессиональном  пути.  Акцент  на  индивидуализации  образования  означает,  что  сопровождение 

должно  реализовывать  условия  для  становления  педагога  в  роли  субъекта  профессионального 

саморазвития. 

 

Литература 

1.  Корытова Г.С., Никифорова Н.А. Профессиональное становление личности педагога: проблемное поле 

и концептуальные модели // Вестник ТГПУ. 2015. № 1 (153). С.9-15. 

2.  Митина Л. М. Психология профессионального развития учителя. М.: Флинта, 1998. 200 с. 

3.  Компетентностный  подход  в  педагогическом  образовании.  Коллективная  монография / Под  ред.  В.А. 

Козырева и Н.Ф. Родионовой. СПб.: Изд-во РГПУ им. А.И. Герцена, 2004. 392 с.  



 

 

Беркімбаев К.М., Ниязова Г.Ж., Султанмұрат М.С 

(Қазақстан Республикасы, Түркістан қ., 

Қожа Ахмет Ясауи атындағы Халықаралық қазақ-түрік университеті) 

 

БОЛАШАҚ МҰҒАЛІМДЕРДІҢ КОММУНИКАТИВТІК ЛИДЕРЛІГІН 

ҚАЛЫПТАСТЫРУДАҒЫ КОММУНИКАТИВТІК ОҚЫТУ ƏДІСТЕРІ 

 

Жоғары  білімді  дамытудағы  қазіргі  кезеңдегі  базалық  сипаттамалар–  саналы  жеке  тұлғалық  өсу 

қабілеттілігі  бар,  əлеуметтік  жəне  кəсіби  стереотиптерін  меңгеруге  бағытталған,  кəсіби 

жауапкершілікті,  лидерлік  қасиеттерді  нығайтатын  жəне  мобильді  қоғамға  лайық  маманды 

қалыптастыру  негізгі  өзектілікке  ие  болып  келеді.  Бұл  үдеріс  əлеуетті  жеке  тұлғалық  қасиеттерді 

жəне  білім  алушылардың  сипаттарын  өзекті  қылуға,  психологилық-педагогикалық  жəне  оқыту 

үрдісіне  рухани  өнегелі  аспектілерін  енгізуге  бағдарланған  оқыту  үлгілері  мен  технологияларын 

қалыптастырумен  байланысады.  Осыған  байланысты  лингвистика,  психология,  педагогика, 

əлеуметтану,  тарих  сияқты  əлеуметтік  жəне  мəдени  маңызды  тəртіптердің  мəндері 

жандандырылуда. Дəл  осы  гуманитарлық  тəртіптер  ел  мəдениетінің,  ұлттық  сипаттың  өзіндік 

ерекшелігі мен бірегейлігін ашуға, жеке тұлғалық қасиеттерді дамытуға бағытталған, қазіргі қоғамда 

жастарды табысты əлеуметтендіру жəне оларды кəсіби дамыту мүмкін емес. 

Мамандарды дайындаудың жаңа үлгісін қалыптастыру түлектерге қойылатын біліктілік талаптар 

тізімін  ғана  емес,  сонымен  қатар  олардың  коммуникативтік  мүмкіндіктерін  есепке  алады.  Осыған 

байланысты ЖОО-ның оқыту үдерісінің қолданбалы сипатының маңызды аспектісі коммуникативтік 

лидерлікті қалыптастыру болып табылады. 

Коммуникативтік  лидерлікті  қалыптастыру  мəселесін  қарастырмас  бұрын,  лидер,  лидерлік 

терминіне тоқталайық.«Лидерлік» түсінігі əлеуметтануда, педагогикада, психологияда жəне адам мен 

қоғам  туралы  бірқатар  ғылымдарда  зерттеу  обьектісі  болып  табылады.  Лидерлік  кез  келген 

өркениетті қоғамда маңызды роль атқарады жəне өмірлік іс-əрекеттің барлық салаларын өзекті етеді. 

Психология жəне педагогика бойынша əдебиетте лидерлік түсінігінде адамдарға ықпал ету өнері, 

олардың  керекті  мақсаттарына  қол  жеткізулеріне  талпынуларын  шабыттандыру  шеберлігіне  баса 

назар аударылады[1]. 

Лидерлік  феномені  бір  жағынан,  адами  əлеуметте  туындайтын  басқа  да  көптеген  құбылыстар 

сияқты күрделілігі соншалық, ол туралы ғылыми түсінік анық жəне қарапайым бола алмайды. Екінші 

жағынан «лидер» жəне «лидерлік» сөздері табиғи тілде лидерлік туралы ғылыми көріністердің пайда 

болуына  дейін  көп  уақыт  бұрын  пайда  болды. «Лидер»  жəне  «лидерлік»  түсініктерінің  мəнін 

толығырақ талдау үшін осы сөздердің мазмұндық құрамын табиғи тілдің көзқарасынан қарастырып, 

содан  соң  ол  əр  түрлі  тілдерде  қалай  пайдаланылатынын  салыстырып  көрейік.«Лидер»  сөзі  батыс-

германдық«laithjan» сөзінен шыққан, бұл ағылшын тілінде бірте-бірте «алып жүру» деген мағынаны 




жүктеу 9,13 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   73   74   75   76   77   78   79   80   ...   207




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау