Астана қаласы мәслихатының 2015 жылғы 11 желтоқсандағы

38 
 
шаққанда  2014  жылғы  145,14  қарсы  157,6  құрады,  2013  жылы  100  мың  адам 
басына  шақөқанда  2012  жылмен  салыстырғанда  100  мың  адамға  шаққандағы 
156,6 қарсы 153,83 құрады. Қауіпті ісіктерден өлім 2015 жылы 2014 жылғы 90,3-
ке  қарсы  100  мың  адамға  шаққанда  93,4  құрады;  2013  жылы  100  мың  адамға 
шаққанда 2012 жылғы 100 адамға шаққанда 85,2 –ге қарсы 76,75 құрады. 
Бала  өлімі  2012  жылғы  тірі  туған  1000  адамға  шаққанда  10,5-тен  2013 
жылы 9,2-ге және 2014 жылы 8,0-ге дейін төмендеудің оң серпіні байқалады.   
 
 
  Негізгі  проблемалар  талдауы.  Астана  қаласының  өзіне  тиесілі  ерекшелігі 
орта есеппен 40 мың адамға дейін халық санының жыл сайынғы өсуі, оның ішінде 
тұрақты  тұру  үшін  көшіп  келгендер  болып  табылады.  Астана  қаласының  Ішкі 
істер  департаментінің  Көші  –  қон  полициясы  басқармасының  мәліметі  бойынша 
2014  жылы  218 207  адам  тіркелді,  оның  ішінде  106 683  шетел  азаматы.  2015 
жылдың қорытындысы бойынша көрсеткіш 1000 тірі туған сәбиге 8,9 құрады. 
 
 
  Қазақстан  Республикасындағы  Бірыңғай  денсаулық  сақтаудың  ұлттық 
жүйесі  шегінде  дәрігерді  ерікті  түрде  таңдау  құқығы  қолданылады,  нәтижесінде 
елордалық  мекемелерге  Республиканың  барлық  өңірлерінен  медициналық 
көмекке жүгінеді, ол онсыз да жүктеменің жоғары деңгейін ұлғайтады. Сондай-ақ, 
Республика өңірлерінің қалада тұрмайтын емделген емделушілер үшін қаражатты 
қайтаруда қиындықтар туындайды.  
 
 
Аурудың жалпы бейнесін талдай отыра, негізгі үлесті әлеуметті негізделген 
аурулар құрайды, ол жыл сайын маңызды экономикалық зиян келтіреді және өмір 
сүру ұзақтығын төмендетеді. Олардың маңызды бөлігін қан айналымы жүйесінің 
аурулары, жаңадан пайда болған ісік аурулары құрайды.  
Сонымен,  қауіпті  ісік  ауруларымен  жалпы  ауыру  деңгейі  (АҚІ)  қалада 
төмендеуде және 2014 жылғы 165,5 және 2013 жылғы 172,3 қарсы 100 мың адамға 
шаққанда 2015 жылы 198,3 құрады.  
Соңғы  үш  жыл  бойы  Астана  қаласында  жүрек  –  тамыр  патологиясының 
жоғары      деңгейде  қалып  отыр.  Сонымен,  жүйе  ауруларының  алғашқы  ауыруы 
2015  жылы  100  мың  адамға  шаққанда  2014  жылғы  2134,6  қарсы  2503,9  құрады, 
2013  жылы  2012  жылғы  2034,8  қарсы  1874,9  құрады.  Сонымен,  жүйемен  ауыру 
алғашқы аурулары 2012 жылғы 100 мың адамға шаққандағы 1840-тан 2013 жылғы 
2066,3 жағдайға және 2014 жылы 2016,2 жағдайға ұлғайды.  
Ана  өлімі  2015  жылы  100  мың  тірі  туғандарға  шаққанда  3,8  құрады,  бұл 
қазақстан Республикасы бойынша орта есеп көрсеткішінен төмен. 
ВИЧ  –  инфекция  жағдайларының  саны  ұлғайып  отырғандығын  айтуға 
болады.  2015  жылы  2014  жылғы  136,  2013  жылғы  117-ге  қарсы  ВИЧ-
инфекцияның  145  жағдайы  тіркелді,  бұл  2012  жылғы  13,15-ке  (100)  қарсы  100 
мың адамға шаққанда 14,7 құрады. 
Жалпы, ВИЧ жұқпалы аурулар эпидемиясы концентривті деңгейде, алайда 
көпжылдық  серпін  2009  жылдан  бастап  аурудың  жаңа  көтерілісін  және 
эпидемияның 
белсендендірілгендігін 
көрсетеді. 
ВИЧ-пен 
өмір 
сүріп 
жатқандардың  жалпы  құрылымында  әйелдер  үлесі  көбеюде,  кейіннен  ВИЧ 
позитивті  анадан  туған  балалар  саны  ұлғаюда,  ВИЧ  жұқпалы  ауруы 
анықталғандар  арасында  жыныстық  жолмен  берілу  ролі  2009  жылғы  49%-дан 
2012 жылғы 59%-ға өсуде. Жыл сайын ерекше емдеуді қажет ететін адамдар саны 

39 
 
ұлғаюда, бұл қосымша қаржыландыруды қажет етеді. 2015 жылдың 1 қаңтарына 
Астана қаласында 32 ЖТҚС ауруымен ауыратын 32 ауру тіркелді.  
Халықтың  денсаулық  жағдайына  теріс  әсерін  аз  қозғалыс,  тиімсіз 
тамақтану, шылым шегу, алкоголь ішу, көші – қон үрдістері тигізеді.  
Медициналық ұйымдардың қызметін қамтамасыз етуде негізгі звено білікті 
кадрлар  болып  табылады,  бұл  қазіргі  уақытта  да  өзекті  проблема.  Осы  салада 
жұмыс  істейтіндер  саны  жыл  сайын  орта  есеппен  8-9%-ға  ұлғаяды.  Сонымен, 
2012  жылы  елордалық  денсаулық  сақтау  саласында  7446  медицина  қызметкері 
бар,  оның  ішінде  дәрігерлер  –  2725,  орта  медицина  қызметкерлері  –  4721  адам 
болды. 2013 жылы олардың саны 8165 адамға дейін өсті (дәрігерлер – 2986, орта 
медицина қызметкерлері – 5179).  
2014 жылдың қорытындысы бойынша барлығы 8805 медицина қызметкері, 
оның  ішінде  дәрігерлер  3141,  орта  медициналық  персонал  5664.  Дәрігерлермен 
қамтамасыз  етілу  көрсеткіші  37  пайыздан  32  пайызға  дейін,  медбикелер  63,5 
пайыздан 58 пайызға дейін төмендеді. Бұл жыл сайын ірі медицина объектілерін 
пайдалануға  берумен  және  кадрлардың  жеке  меншік,  ведомстволық  және 
республикалық медицина ұйымдарына кетулерімен негізделеді.  
 
16-диаграмма  
 
 
Медицина қызметкерлерінің біліктілік деңгейін жергілікті деңгейде, сондай-
ақ,  алыс  және  жақын  шетелдерде  көтеру  бойынша  жоспарлы  түрде  жұмыс 
жүргізілуде. Біліктілік санаты бар дәрігерлердің үлесті салмағы 45,1%, ал медбике 
43,1% құрайды.  
Денсаулық  сақтау  ұйымдарында  менеджмент  институтын  кезең-кезеңмен 
ендіруді  жүргізу  үшін  денсаулық  сақтау  менеджерлерін  қарқынды  түрде 
дайындау жүргізілуде.  
Емханалардың артық жүктелуі 2013 жылғы 2,1 еседен 2015 жылғы 1,2 есеге 
дейін төмендеді. 
Медицина  қызметкерлерінің  қолжетімділігін  жақсарту  және  оның  сапасын 
жақсарту  үшін  денсаулық  сақтаудың  инфрақұрылымы  белсенді  түрде  дамуда 
және  соңғы  7  жылда  елордада  12  денсаулық  сақтау  объектісі  салынды,  оның 
ішінде әлемдік үздік өндірушілердің соңғы түрлерінің жаңашыл аппаратурасымен 
жарақтандырылған 4 жаңа стационар, ауысымда күштілігі 500 келушіге арналған