29
саудада:
осал дамыған көлік-логистикалық инфрақұрылым;
жоғары көліктік шығын;
білікті кадрлардың жетіспеушілігі.
бюджеттік қатынастар саласында:
конкурстық үрдістердің мерзімінде өтпеуі, орындалған жұмыстар актісінің
ұсынылмауы, өнім берушілердің шарттарды орындамауы.
2.2. Әлеуметтік сала
Демография
Елорда халқының саны 2015 жылғы 872,6 мың адаммен салыстырғанда 1
млн. адамға дейін өсті.
9-диаграмма
Қала халқының өсу құрылымы, адам
Табиғи өсім үлесі 2012 жылғы 45%-дан 2013 жылғы 50,7%-ға дейін және
2014 жылы 53,5%-ға өсті. Бұл туу деңгейінің қарқынды өсуіне байланысты, ол
13%-ға 2012 жылғы 25,6-ден (өңірлер арасында 6 орын, ҚР бойынша орташа –
22,6) 2013 жылы 27,5-ға дейін (өңірлер арасында 4 орын, ҚР бойынша орташа –
22,7) және 2014 жылы 29-ға (өңірлер арасында 3 орын, ҚР бойынша орташа –
23,2) ұлғайды. Жаңа туған балалар саны 2012 жылғы 19,4 мыңнан 2013 жылы
21,9 мыңға дейін және 2014 жылы 24,2 мың балаға дейін ұлғайды.
Өлім көрсеткіші 2012 жылғы 6,7%-дан (ҚР бойынша орташа – 8,5) 2013
жылы 4,44-ке дейін (ҚР бойынша орташа - 8) және 2014 жылы 4,3-ке (ҚР
бойынша орташа – 7,65) азайды және Қазақстан өңірлері арасында ең төмен
болып табылады. Өлім себептері құрылымында қан айналымы жүйесі аурулары
үлесті салмаққа ие, оның салдарынан 2014 жылы 1193 адам немесе 33% қайтыс
болды.
2016 жылдың басына елорда халқының саны 872,6 мың адамды құрады
және 2014 жылмен салыстырғанда 2,3%-ға немесе 19,7 мың адамға және
2013 жылға 7,1%-ға немесе 58,2 мың адамға ұлғайды. 2015 жылы халықтың өсуі
табиғи өсім есебінен қамтамасыз етілді, ол 22,2 мың адамды құрады, бұл 2014
жылдың деңгейінен 7,8% және 2013 жылға 20,7%-ға жоғары.
30
Туу коэффициенті 2015 жылы 30,23 құрады (РК бойынша өңірлер арасында
2 орын) және 2014 жылға 4,2%-ға және 2013 жылға 9,8%-ға ұлғайды. Жаңа туған
сәбилер саны 2013 жылғы 21,9 мыңнан 2013 жылғы 24,2 мыңға және 2015 жылы
26 мыңға ұлғайды. Өсудің жыл сайынғы серпіні 8,9% құрады.
Өлім коэффициенті 4,47 құрады, бұл 2014 жылдың деңгейінен 5,2%-ға
жоғары және 2013 жылдың деңгейіне сәйкес.
Көші – қон өсуінің қарқыны жыл сайын шамамен 17-19 мың адамды
құрайды. Сонымен, 2014 жылы көші – қон сальдосы 17,9 мың адамды құрады
(Алматы қаласынан кейін өңірлер арасында 2 орын – 22,1 мың адам), оның ішінде
шамамен 70,8% еңбекке қабілетті халыққа және 23,5% еңбекке қабілетті жастарға
тиесілі.
Өңіраралық алмасу бойынша Астана қаласына көбінесе Ақмола, Оңтүстік
Қазақстан, Қарағанды, Шығыс – Қазақстан облыстарынан және Алматы
қаласынан келеді.
2015 жылдың қорытындысы бойынша Астанада бірінші рет 2,4 мың адамға
көші – қонның теріс сальдосы тіркелді, бұл 2014 жылғы 48,1 мың адамнан 2015
жылғы 42,9 мың адамға дейін келгендер саны 10,2%-ға төмендеуімен негізделеді.
Жыныстық жас құрылым қимасында Астана Қазақстанның жас өңірлерінің
бірі болып табылады – тұрғындардың орташа жасы 30 жасты құрайды, ал
күтілетін өмір сүру ұзақтығы елордада ең жоғары және Алматы қаласындағы
74,7 жасқа қарсы 74,9 және орта есеппен республика бойынша 71,6 жасты
құрайды.
2012-2014 жылдар бойы халықтың жалпы санында әйелдердің аса жоғары
үлесі тұрақты түрде байқалады, ол 2012 жылы 51,6% немесе 383,5 мың адамды
құрады, 2013 жылы – 51,7% немесе 402,5 мың адам, 2014 жылы – 51,87% немесе
421,3 мың адам. Ұқсас қарқынмен еркектер саны 2012 жылғы 359,4 мың адамнан
2013 жылғы 375,7 мың адамға дейін ұлғайды және 2014 жылы 393,2 мың адам.
10-диаграмма
Елорда халқы санының жыныстық жас құрылымы, мың адам
2014 жылдың нәтижесі бойынша елордада ер адамдар саны жастар тобы
қимасында 19 жасқа дейін (орта есеппен 6%) және 29 жастан 34 жасқа дейін (орта
есеппен 2%), сонда әйелдер саны 19 жастан 28 жасқа дейінгі аралықта жоғары
31
(орта есеппен 10%). Гендерлік теңгерімсіздіктің сыни нүктесі 35 жас тобы болып
табылады, ол кейіннен 19,5%-ға ұлғаюмен 58 жаста 2% деңгейінде және 70 жас
тобында 40%-ға артық.
Ерлер мен әйелдерге пайыздық қатынас 2015 жылыдң қорытындысы
бойынша 2014 жылдың деңгейінде пропорциялы түрде 51,8% әйел және 48,2% ер
адамдар деңгейінде сақталынды. 2014 жылмен салыстырғанда ерлер саны 7%
немесе 27 мың адамға, әйелдер – 7,3% немесе 30,6 мың адамға, 2013 жылмен
салыстырғанда тиісінше 12% немесе 45 мың адамға және 12,3%-ға немесе 49,4
мың адамға ұлғайды.
15 жасқа дейінгі жастағы балалар үлесі 23%-бен жыл сайын тұрақты түрде
дамыды немесе 2012 жылғы 171,1 мың адамнан 24%-ға дейін немесе 2013 жылы
186,9 мың адам және 25,2% немесе 2014 жылғы 205,6 адам. Осы жас тобында ер
адамдардың үлесі жоғары, ол 2012-2014 жылдар бойы 51,4% деңгейінде болды.
Демографиялық өсудің ұзақ мерзімді трендіне кері әсерін тигізетін өзге де
факторлар арасында ажырасудың жоғары деңгейін байқауға болады, ол елордада
2014 жылдың қорытындысы бойынша 1000 бірлікке шаққанда 4,25 немесе
Қазақстан өңірлері арасында Павлодар облысынан кейін (4,34) 2 орынды құрады,
бұл ОҚО аз көрсеткішінен 2,6 есеге (1,6) артық.
Сонымен қатар, 2013 жылмен салыстырғанда (4,06 немесе өңірлер арасында
2 орын) бұл коэффициент 4,7%-ға ұлғайды, 2012 жылмен (3,7 немесе өңірлер
арасында 5 орын) – 14,8%. Айырылысқандар саны абсолютті есептеуде
2012 жылғы 2814 бірліктен 2013 жылғы 3236 бірлікке дейін (15%-ға) және
2014 жылы 3541 бірлікке (25,8%-ға) ұлғайды. Осындай жолмен, Астананың үлесі
республиканың ажырасуының жалпы көлемінде 2012-2013 жылдары 6%-ға қарсы
7% құрайды.
11-диаграмма
Неке және айырылысу коэффициенті, бірлік
2012-2014 жылдардағы неке коэффициенті 2012 жылғы 13,06-дан
2013 жылы 13,28-ға дейін (1,6%-ға) және 2014 жылы 13,67-ға (4,7%) ұлғайды.
Сонда неке саны 2012 жылғы 9934-бірліктен 2013 жылғы 10573-ке дейін (6,4%-ға)
және 2014 жылы 11399-ға дейін (14,7%-ға) өсті. Елордада қиылған некенің 7%
Достарыңызбен бөлісу: |
