22
оқытылды, «Топ-менеджментті оқыту» құрамының шеңберінде - 111 ШОК
басшылары, «Аға сеньорлар» құрамы бойынша - 3 сараптамалық миссия,
«Іскерлік байланыстар» құрамы бойынша – 412 кәсіпкер, шетелде 68 адам
тәжірибеден өтті, 210 адам жас кәсіпкер мектебін аяқтады.
Сыртқы сауда айналымы
Астана қаласының сыртқы саудасын дамытуда өтіп жатқан интеграциялық
үдерістер, сондай-ақ, дүниежүзілік экономикалық конъюктураның өзгеруінің
жалпы үрдістері үлкен роль атқарады.
Осылайша, 2012-2014 жылдары сыртқы сауда көлемі 25,3%-ға 2012 жылғы
9818,1 млн. АҚШ долларынан 2014 жылы 7340,8 млн. АҚШ долларына дейін
қысқарды. Сонымен қатар, сыртқы сауда теңгерімінің сальдосы 62,4%-ға,
5114,2 млн. АҚШ долларынан тиісінше 1925,4 млн. АҚШ долларына дейін
қысқарды.
Сыртқы сауда құрылымында экспорттың 38%-ға, 2012 жылғы 7466,2 млн.
АҚШ долларынан 2014 жылы 4633,1 млн. АҚШ долларына дейін қысқаруы
байқалады. Бұл үрдіс минералды шикізат жеткізілімінің 43%-ға, 2012 жылғы
5592,4 млн. АҚШ долларынан (үлес – 75%) 2014 жылы 3189,1 млн. АҚШ
долларына дейін (үлес – 68,8%), азық-түлік тауарларының 35%-ға, 679,8 млн.
АҚШ долларынан (үлес – 9%) 440,4 млн. АҚШ долларына дейін (үлес – 9,5%)
және химия өнеркәсібі өнімінің 17,3%-ға, 1166,4 млн. АҚШ долларынан
964,3 млн. АҚШ долларына дейін қысқаруына байланысты.
Сыртқы сауда құрылымында экспорттың 38%-ға 2012 жылғы 7466,2 млн.
АҚШ долларынан 2014 жылғы 4633,0 млн. АҚШ долларына дейін қысқаруы
байқалады. Бұл үрдіс минеральды шикізат жеткізілімінің 43%-ға, 2012 жылғы
5592,4 млн. АҚШ долларынан (үлесі – 75%) 2014 жылғы 3189,1 млн. АҚШ
долларына (үлесі – 68,8%) дейін, азық – түлік тауарларының тиісінше 35%-ға
679,8 млн. АҚШ долларынан (үлесі - 9%) 440,4 млн. АҚШ долларына дейін және
химия өнеркәсібінің өнімі тиісінше 17,3%-ға 1166,4 млн. АҚШ долларынан
964,3 млн. АҚШ долларына дейін қысқаруымен түсіндіріледі.
Сыртқы сауда айнылымы 2015 жылы 5360,4 млн. АҚШ долларын құрады
және 2013-2014 жылдар деңгейімен салыстырғанда 27%-ға төмендеді.
Экспорттық жеткізілімдер 28,6%-ға 3309,8 млн. АҚШ долларына дейін,
импорттық – 24,3%-ға 2050,6 млн. АҚШ долларына дейін қысқарды.
Тауарлардың негізгі топтары бойынша минеральды шикізатты тасымалдау
44,5%-ға 1769,4 млн. АҚШ долларына дейін, азық – түлік тауарлары мен шикізат
– 42,2%-ға төмендеуі байқалады. Химия өндірісінің өнімдерін шетелге жеткізу
көлемі 27,1%-ға 1225,8 млн. АҚШ долларына дейін жетті.
Импорт құрылымында машиналар мен құралдар сатып алу көлемдері
34,4%-ға 1013,5 млн. АҚШ долларына дейін, химиялық өнеркәсіп өнімдері –
10,3%-ға 264,9 млн. АҚШ долларына дейін қысқарды.
Сонымен қатар, импорт 15%-ға, 2012 жылғы 2351,9 млн. АҚШ долларынан
2014 жылы 2707,7 млн. АҚШ долларына дейін ұлғайды. Бұл машина мен құрал-
жабдықты жеткізудің 9,4%-ға, 1412,6 млн. АҚШ долларынан (үлес - 60%) 1545,3
млн. АҚШ долларына дейін (үлес – 57%), сондай-ақ химия өнеркәсібі өнімінің
23
12,4%-ға, 262,7 млн. АҚШ долларынан (үлес – 11,2%) 295,4 млн. АҚШ долларына
дейін (үлес – 11%) өсуімен байланысты болды.
Еуразиялық одақ елдерімен өзара сауда мөлшері 2012-2014 жылдары 24%-
ға, 2012 жылғы 1965,1 млн. АҚШ долларынан2014 жылы 2435,4 млн. АҚШ
долларына дейін ұлғайды. Сонымен қатар, экспорттың өсімі 3,5% - 358,7 млн.
АҚШ долларынан 371,1 млн. АҚШ долларына дейін ұлғайды, ал импорттық
жеткізілімдер 28,5%-ға, 1606,4 млн. АҚШ долларынан 2064,3 млн. АҚШ
долларына дейін ұлғайды.
Ресей
Федерациясының
үлесі
Астана
қаласынан
экспорттық
жеткізілімдердің шамамен 99% және Еуразиялық одақ елдерінен елордаға
93% импортты құрайды.
Экспорт құрылымында шикізат мұнайының және мұнай өнімдерінің үлесі
48% немесе 179,3 млн. АҚШ долларын, уран – 27,4% немесе 101,5 млн. АҚШ
долларын, электр энергиясы – 5,9% немесе 21,8 млн. АҚШ долларын құрайды.
2015 жылдың қорытындысы бойынша ЕАЭЫ елдерімен сауда айналымы
2421,9 млн. АҚШ долларын құрады, бұл 2014 жылыдң деңгейіне сәйкес және
2013 жылыдң деңгейінен 18%-ға артық. Сонымен бірге, экспорт көлемі 2014
жылдың деңгейіне 2,1 есеге, 2013 жылы – 2,6 есеге өсумен 765,1 млн. АҚШ
долларына дейін ұлғайды; импорт көлемі 19,7%-ға 2014 жылғы 2064,3 млн. АҚШ
долларына қарсы 1656,9 млн. АҚШ долларына дейін 19,7%-ға және 2013 жылғы
1748,1 млн. АҚШ долларына қарсы 5,2%-ға дейін қысқарды.
Экспортты жеткізілімдерді жеткізу құрылымында мұнай мен мұнай
өнімдерінің үлесіне 76,3% тиесілі.
Импорттық жеткізілімдер әртүрлі өнімнің кең таңдауымен ұсынылады, ең
жоғары үлесті 10,6% немесе 219,7 млн. АҚШ долларын жеңіл дистилляттар
(мұнайдың қайта өңдірілген өнімдері), сондай-ақ пошта маркалары құрайды – 6%
немесе 122,3 млн. АҚШ доллары.
6-кесте
Сыртқы және өзара сауда, млн. АҚШ доллары
Сауда бағытының атауы
2013 жыл
2014 жыл
2015 жыл
Сыртқы сауда (Кеден одағы елдерін қоспағанда)
Экспорт
4650,7
4632,7
3309,8
Импорт
2741,9
2709,2
2050,6
Өзара сауда (Кеден одағы елдерімен)
Экспорт
294,7
361,0
765,1
Импорт
1748,1
2064,3
1656,9
Осылайша, орын алып жатқан интеграциялық үдерістердің нәтижесінде
Астана қаласының сауда теңгерімінің тапшылығы Еуразиялық одақ шеңберінде
35,7%-ға, 1247,7 млн. АҚШ долларынан 1693,2 млн. АҚШ долларына дейін
ұлғайды.
Жалпы, 2012-2014 жылдар кезеңінде сыртқы сауданың жиынтық көлемінің
17%-ға, 2012 жылғы 11783,3 млн. АҚШ долларынан 2014 жылы 9776,2 млн. АҚШ
Достарыңызбен бөлісу: |
