Аширбаев и. Е., Кокаев б. К

50 
15 –
сурет
 
Суппозиторий дайындайтын аспаптар
.
 
 
 
Бақылау сұрақтар: 
1.
Жұмсақ дәрілік формаларға не жатады?
2.
Сүртпе май дегеніміз не?
3.
Пасталар дегеніміз не? 
4.
Линименттер дегеніміз не ? 
5.
Жұмсақ дәрілік формалардың құрамы бойынша жіктелу.
6.
Суппозиторий дегеніміз не ? 
7.
Суппозиторийдың түрлерін атаңыз? 
8.
Ботқа дегеніміз не?
9.
Жұмсақ дәрілік зат түрлерінің кемшіліктерін және ерекшіліктерін атап 
шығыңыз
Бақылау рецепт: 
1.
Торайға сынап монохлоридінің (Hydrargirum monochloridum) 1,0 дозасы, 
ішке ботқа түрінде беруге рецепті жаз.
2.
Ихтиолдың (Ichthyolum) 0,6 дозасы, тік ішекке 10 суппозиторий жаз. 
3.
Синтомициннің (Synthomycinum) 2,0 дозасы, шырынның (Sirupus simplex) 
дозасы 5,0 итке ботқа түрінде берілуге рецепті жаз.
4.
10% 100,0 
мырыштан (zincum) тұратың сүртпе майын итке жаз.
5.
10% 20,0 ихтиолдан (Ichthyolum) тұратын сыртқы ағзаларға қолдану үшін 
сүртпе майды қойға жаз. (Официналдық және магистралдық әдіспен). 
Жұмсақ дәрілік формаларды жасау технологиясы және дайындау 
тәртібі. 
 
Мақсаты: студенттерді жұмсақ дәрілік зат формаларды жасау
технологиясың және дайындау тәртібін үйрету. Рецептер жазу. 
Ботқалар дайындау
. Алдымен ботқа құрамына кіретін ұнтақтарды 
араластырып, содан кейін сұйық заттарды қосып, оларды біркелкі 
қойыртпаққа айналдырғанша былғайды. Егер ботқа құрамына қою сірінділер 
кірсе, оларды сұйық заттармен араластырады. Ботқаның құрамында еритін 
тұздар болса, оларды суда ерітеді немесе ұнтаққа айналдырады: тұтқыр 
заттар біртіндеп қана қосылады. 

51 
Ботқаларды дәріханада іші айналдыра парафинделген, жылтыр немесе 
құрғақ қағаз төселген қорапшаларға салып босатады. Ботқаларды жазып 
бергенде құрағыш заттардың мөлшерін көрсетпей-ақ, қандай ботқа жасау 
керектігін көрсете салады. 
Сиырға: 
Rp.: Extracti Alo
ёs 15,0
Pulveris rhizomatis Rhei 300,0
Natrii hydrocarbonici 50,0
M. f. electuarium spissum
D.S. 
Rp.: Matrii svlfurici 2000,0 
Pulveris radicis Althaeae et 
Aquae destillaeae q.s. 
D. S. 
Сүртпе майлар дайындау. 
Затты керекті мөлшерде өлшеп алып, келіге 
салады. Егер бұл ірі кристалдар болса, оларды ұсақ ұнтаққа айналдырғанша 
түйіп, аз ғана керекті еріткіш қосып, әбден ерігенше былғайды. Содан кейін 
қағазға керекті мөлшерде майлы негізді өлшеп алады да, оны аз мөлшерде 
келіге салып біркелкі қойыртпақ пайда болғанша араластырады.
Қолайсыз иісін жою үшін кейде сүртпе майларға тежеулі мөлшерде – 
5,0 майға 1-2 тамшы жұпар иісті эфирлік майлар және бальзамдар қосылады. 
Сүртпе майларды фарфор, шыны, пластмасса немесе саздан жасалған ыдысқа 
салып, жақсылап жуып құрғақ, салқын және қараңғы жерде сақтайды.
Сүртпе майларды былай жазады: официналдық майлардың 
құрамындағы заттарды айтпай-ақ, атын ғана көрсетеді; магистральдық 
майлардың құрамындаға барлық заттарды тізіп, рецептіні M. f. unguentum 
формуласымен аяқтайды.
Егер магистральдық сүртпе майдың негізгі рецептте көрсетілмесе, онда оған 
вазелинге қосып жасайды. Рецепт үлгілері:
Сиырға: 
Rp.: Unguenti Ichthyoli 10% -150,0
Vaselini ad 150,0 
M.f. unguentum 
D.S.
(официналдық сүртпе май)
Rp.: Ichthyoli 15,0 
D.S. 
(магистралдық сүртпе май) 
Санау: 10 г ----- 100 г Х = 10х150/100; Х = 15 г
Х г ------ 150 г 

52 

жүктеу 2,39 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: