«Қан айналымы биохимиясы» модулі бойынша ақпараттық топтама

жүктеу 1,31 Mb. бет 2/59 Дата 13.03.2023 өлшемі 1,31 Mb. #41731 түрі Сабақ

Навигация по данной странице:

• Анаэробты шек (лактаттық) немесе анаэробты алмасудың шегі (ААШ)
• Қалпына келтіру немесе компенсаторлық жүгіру тәртібі
• Анаэробты тәртіп

Аэробты шек – бұл қаңқа бұлшықетінде лактаттың түзілуі оның ыдырауынан асып кететін жүктеме деңгейі, сондықтан лактат біртіндеп жалпы айналым жүйесінде жинала бастайды. Көбінесе лактат деңгейі 2 ммоль/л-ден асатын нүктемен анықталады. Анаэробты шек (лактаттық) немесе анаэробты алмасудың шегі (ААШ) лактат өте жоғары жылдамдықпен жинала бастағанда байқалады; ол көбінесе қандағы лактат деңгейі 4 ммоль/л-ден асатын нүкте ретінде анықталады. Аэробты шек шамамен 55%-ға жетеді, ал анаэробты шек оттегінің максималды жұмсалуынан шамамен 65%-н құрайды, алайда әр ағзада ауытқып отырады. Жаттығулар жасау кезіндегі аэробты және анаэробты шектерде жоғарылау шамасы оттегінің максимальды жұмсалуының жоғарылауына қарағанда жоғары болған. Шекті ұғымдарға қарамастан, қаңқа бұлшықеттерінде пируваттан лактат немесе ацетил КоА түзілуі "бәрі немесе ештеңе" реакциясы емес, керісінше қатаң реттелетін тепе-теңдік болып табылады, ол бірде бір жағына қарай, бірде екінші жағына ауысады. Қарқынды дене еңбегі кезінде қаңқа бұлшықеттерінде жедел гликолиз, гликолитикалық ағымның арқасында оксигенация дәрежесіне тәуелсіз, лактат түзіле алады. Сонымен қатар, лактат метаболизмі тотығу мен глюконеогенез арасында көмірсулардың потенциалды энергиясының таралуының негізгі әдісі болып табылады. Қалпына келтіру немесе компенсаторлық жүгіру тәртібі – лактат мөлшері бірінші анаэробты шекті деңгейден төмен. Аэробты аймақ – аэробты және лактат шектері арасында (тұрақты қарқындылықпен аэробты жаттығулар үшін оңтайлы). Анаэробты тәртіп – жоғары қарқынды интервалды жаттығулар және жарыстар кезінде маңызды орын алады. Анаэробты шекті анықтаудың эмпирикалық әдісі Аэробты шекті деңгей (2 моль/л) жүгіру жылдамдығына сәйкес келеді, онда жүгірушілер тыныс алуда айтарлықтай қиындық сезінбестен асықпай сөйлесе алады. Егер жүгірушіге қозғалу кезінде тыныс алу ырғағы жеткілікті болса, яғни 4 қадам дем алып, 4 қадам дем шығарады (бір уақытта мұрын мен аузымен дем алған жағдайда), онда қандағы лактат концентрациясы 3 ммоль/л-ден аспайды. Егер жүгіруші тыныс алу ырғағына көшсе, 3 қадам тыныс алу – 3 қадам дем шығару, онда ол анаэробты алмасу шегіне жетті (4 ммоль/л) немесе одан өтіп кетті. жүктеу 1,31 Mb. Достарыңызбен бөлісу:

©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз