ҚАН ПЛАЗМАСЫНДАГЫ КАЛИЙДІҢ ДИСБАЛАНСЫ
Калий жүрек бұлшықетінің релаксация фазасын ұзартады: физиологиялық концентрацияда ол миокардтың қозғыштығы мен өткізгіштігін төмендетеді; жоғары концентрацияда ол жүректің автоматизмі мен жиырылғыштығын тежейді, жүректің белсенділігін тежейді. Калий қаңқа және тегіс бұлшықеттердің жиырылу тонусын және күшін арттырады, жоғары концентрацияда жүйке-бұлшықет өткізгіштігін тежейді. Плазмадағы калий концентрациясы оның ағзадағы жалпы мөлшерін көрсете алмайды (нашар ақпараттық индикаторы болып табылады). Қан плазмасында калийдің жоғарылауы (гиперкалиемия) үлкен жарақаттарда, күйікте, эритроциттердің гемолизінде, жедел және созылмалы бүйрек жеткіліксіздігінде, гипертониялық дегидратацияда, калийдің үлкен дозаларын жылдам енгізу кезінде, сақталған қанды құйғанда, альдостерон тапшылығында, ацидозда, қант диабетінде, калийді сақтайтын диуретиктерді қолданғанда және ацидозда байқалады. Альдостеронның бөлінуі бұзылған кезде организм натрий мен Н2О көп мөлшерде жоғалтады, ал калий организмде сақталады.
Плазмадағы калий деңгейінің жоғарылауының жалпы себебі - бұл қан алу шарттарын сақтамау. Ең жиі кездесетін қателік - гемолиз. Кейбір жағдайларда инфузия аяқталғаннан кейін калийді көктамыр ішіне енгізген кезде зерттеу үшін сол инеден (катетерден) қан алынады. Мұндай жағдайларда зертхана плазмадағы калий деңгейі 10 мМ / л-ден артық болғанын анықтай алады. Миелопролиферативті жағдайда пайда болатын тромбоциттер мен лейкоциттердің көп мөлшерінде, егер калий қан плазмасынан емес, қан сарысуынан анықталса, калийдің жасушалардан көбірек бөлінуі нәтижесінде псевдогиперкалиемия пайда болуы мүмкін. Гиперкалиемия клиникалық түрде парестезиялармен, жүрек ырғағының бұзылуымен көрінеді. Калий интоксикациясының қауіпті белгілері коллапс, брадикардия, сананың бұлыңғырлануы болып табылады. Гиперкалиемия науқастың күтпеген өлімін тудыруы мүмкін. 6,5 мМ / л-ден жоғарлау - қауіп төндіреді, 7,5-10,5 мМ / л - улы (қарыншалардың жиырылуы арқылы қарынша ішілік блок пайда болады), 10,5 мМ / л-ден жоғары - өлімге әкеледі (жүрек диастолада тоқтайды).
Гипокалиемия (қан плазмасындағы калийдің төмендеуі) альдостерон секрециясының жоғарылағанда, алкалозда, созылмалы бүйрек жеткіліксіздігінде диуретиктерді қолданғанда, глюкокортикоидтар және жүрек гликозидтерін қолданғанда, алкалозда, диареяда, ұзақ құсуда және асқазан-ішек саңылаулары болғанда байқалады. Калий жетіспеушілігінің алғашқы белгілері рефлекстердің әлсіреуі, бұлшықет гипотониясы, әлсіздік және астения. Калийдің төмен деңгейінен бұлшықет тонусының әлсіреуі асқазанның атониясын және ішектің парезін, әсіресе операциядан кейінгі кезеңнің 2-3-ші күні тудыруы мүмкін. Гипокалиемия жүректің жұмысындағы ауыр бұзылыстарға әкеледі, миокардта метаболизм бұзылады, кардиодистрофия дамиды, экстрасистолалар, пароксизмальды атриальды фибрилляция немесе тыныс алу бұлшықеттерінің параличі пайда болады. Плазмадағы калийдің күрт төмендеуі кезінде систолада жүректің тоқтауы мүмкін.
Достарыңызбен бөлісу: |