45
1-тапсырма.
Берілген үлгі бойынша есептеу жүргіз. Кесте жаса.
5-кесте.
Тауардың жалпы бағасын есептеу
A
B
C
D
E
1
№
Тауардың аты
Саны
Бағасы
Бағасы
2
1
Дәптер
50
15
=C2*D2
3
2
Қаламсап
80
50
4
3
Қалам
25
6
5
4
Өшіргіш
10
0,45
6
5
Сызғыш
20
8,15
а) E2 ұяшығына дәптердің бағасы мен санының көбейту
формуласын жаз: =C2 * D2.
ә) Е бағанындағы қалған ұяшықтарға формуланы көшіріп қой.
Кестені пішімдеп, сақта.
1
2
3
4
5
.
.
1
1
2
3
.
.
2
2
4
6
.
.
3
3
6
9
.
.
4
.
.
.
.
.
5
.
.
.
.
.
.
6-кесте.
Көбейту кестесі
3-тапсырма.
1-ден 10-ға дейінгі сандар арқылы Пифагордың
көбейту кестесін жаса
(6-кесте).
A
B
C
D
1
Қызметкерлердің жалақысы қанша?
2
3
4
Базалық жалақы мөлшері = 17697
5
6
№
Қызметкер
тізімі
Коэффициент
Жалақы
7
1 №1
жұмысшы
4,8
84945,6
8
2 №2
жұмысшы
3,9
9
3 №3
жұмысшы
10
4 №4
жұмысшы
11
5 №5
жұмысшы
5-сурет.
Негізгі жалақыны есептеу
2-тапсырма.
Қызметкер-
лердің негізгі жалақысын есеп-
теуде оның жұмыс коэффици-
ентін еліміз бойынша белгілен-
ген
базалық жалақы мөлшеріне
көбейту керек
(5-сурет).
Кесте-
дегі деректер бойынша тапсыр-
маны аяқта.
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.COM
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17
мая
2019
года
№
217
46
Әртүрлі типтегі деректерді өңдеуде абсолютті және
салыстырмалы сілтемелерді қалай қолдануға болады?
Абсолютті және салыстырмалы сілтемелерді
практикалық тұрғыдан қолдану
3.2
Excel-де есептерді шешу барысында абсолютті және салыс-
тырмалы сілтемелерді қолданудың артықшылықтары
қандай?
Абсолютті және салыстырмалы сілтемелермен тек бір файлмен
емес, бірнеше файлмен бір уақытта жұмыс істеуге болады. Біріншісі
екіншісіне сілтеме жасалған екі файл болсын. Оның біріншісіне жа-
салған өзгерістің екінші файлдағы деректерге әсері бола ма? Осыны
анықтайық.
Мысал қарастырайық
. Тауар-
лардың құны АҚШ долларында
жазылған прайс-парағымыз бол-
сын.
Доллар бағамының өзгеруі-
не байланысты тауардың теңгедегі
бағасы өзгеріп отырады. 1-файлда
тауарлардың доллардағы бағасы
мен теңгедегі бағасы берілген
(1-су-
рет)
. Бұл жерде доллардың теңгеге
шаққандағы бағамы жазылған
С2 – абсолютті сілтемелі ұяшық.
Доллар бағамы өзгерсе, тауарлардың да құны автоматты түрде
өзгереді. 2-файлда бір тоқсан бойы сатылған тауарлардың саны
берілген
(2-сурет)
. Тауардың бағасын 1-файлда көрсетілген доллар
бағамының өзгеруіне тәуелді ету үшін,
төмендегі әрекеттерді орын-
даймыз.
2-файлдағы №1 тауардың бағасы жазылған С4 ұяшығына
‘
=’
белгісін қойып, 1-файлдағы №1 тауардың бағасы жазылған
1-сурет.
Тауарлар бағасының кестесі
статистика – статистика – statistics
сілтеме – ссылка – reference
III бөлім Ақпаратты электронды кестелерде өңдеу
A
B
C
D
1
Доллар бағамы теңгеге есептегенде
1$=320
т
2
3
4
№
Тауардың аты
Бағасы
$
Бағасы
т
5
1 №1 тауар
20
6400
6
2 №2 тауар
40
12800
7
3 №3 тауар
100
32000
8
4 №4 тауар
250
80000
9
5 №5 тауар
300
96000
10
6 №6 тауар
400
128000
=
C5
*
ṨСṨ2
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.COM
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17
мая
2019
года
№
217
47
D4
ұяшығын шертіп,
Enter
пернесін басқанда 2-файл мен 1-файл
арасында байланыс орнайды. С4 ұяшығының сілтемесі өзгереді
‘
=[1.xlsx]Лист1!$D$4’.
Енді 1-файлдағы тауардың бағасы доллар
бағамына қарай өзгерсе, 2-файлда да тауар бағасы өзгереді.
2-файлдың С4 ұяшығындағы формуланы басқа ұяшықтарға кө-
шірсек, басқаларға да сол ұяшықтағы 1-тауардың бағасы ауысады.
Бұлай болдырмау үшін сілтемеге өзгеріс жасауымыз қажет
(3-сурет).
2-сурет.
Бір тоқсанда алынған тауарлардың жалпы саны
3-сурет.
Формуланы кестеде қолдану
Әр тауардың өз құны жазылуы үшін, С4
ұяшыққа қатысты
‘
=[1.xlsx]Лист1!$D$4’
формуладағы қатар нөмірінің алдындағы
$ белгісін алып тастаймыз:
‘=[1.xlsx]Лист1!$D4’
(4-сурет).
4-сурет.
Формуланы кестеде қолдану нәтижесі
A
B
C
D
E
F
G
H
I
J
1
Тоқсандағы жалпы сатып алынған тауар құнын есептеу
2
№
Тауардың аты
Бағасы
(
т
)
Сатылған тауар құны
Сатылған тауар сомасы
Жалпы
сомасы
3
қаңтар
ақпан
наурыз
қаңтар
ақпан
наурыз
4
1
№1 тауар
20
30
80
0
0
0
0
5
2
№2 тауар
30
20
70
0
0
0
0
6
3
№3 тауар
40
50
90
0
0
0
0
7
4
№4 тауар
60
40
30
0
0
0
0
8
5
№5 тауар
80
50
20
0
0
0
0
9
6
№6 тауар
40
50
70
0
0
0
0
A
B
C
D
E
F
G
H
I
J
1
Тоқсандағы жалпы сатып алынған тауар құнын есептеу
2
№
Тауардың аты
Бағасы,
т
Сатылған тауар саны
Сатылған тауар сомасы
Жалпы
сомасы
3
қаңтар
ақпан
наурыз
қаңтар
ақпан
наурыз
4
1
№1 тауар
6400
20
30
80
128000
192000
512000
832000
5
2
№2 тауар
12800
30
20
70
384000
256000
896000
1536000
6
3
№3 тауар
32000
40
50
90
1280000 1600000 2880000 5760000
7
4
№4 тауар
80000
60
40
30
4800000 3200000 2400000 10400000
8
5
№5 тауар
96000
80
50
20
7680000 4800000 1920000 14400000
9
6
№6 тауар
128000
40
50
70
5120000 6400000 8960000 20480000
A
B
C
D
E
F
G
H
I
J
1
Тоқсандағы жалпы сатып алынған тауар құнын есептеу
2
№
Тауардың
аты
Бағасы,
т
Сатылған тауар саны
Сатылған тауар сомасы
Жалпы
сомасы
3
қаңтар
ақпан
наурыз
қаңтар
ақпан
наурыз
4
1
№1 тауар
6400
20
30
80
128000
192000
512000
832000
5
2
№2 тауар
6400
30
20
70
192000
128000
448000
768000
6
3
№3 тауар
6400
40
50
90
256000
320000
576000
1152000
7
4
№4 тауар
6400
60
40
30
384000
256000
192000
832000
8
5
№5 тауар
6400
80
50
20
512000
320000
128000
960000
9
6
№6 тауар
6400
40
50
70
256000
320000
448000
1024000
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.COM
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17
мая
2019
года
№
217
48
Міне, абсолютті және салыстырмалы сілтемелерді программа-
да қолдану жолдарымен таныстық. Енді төмендегі есептерді шешу
жолдарына абсолютті және салыстырмалы сілтемелер жайлы алған
біліміңді қолданып көр.
Достарыңызбен бөлісу: 
