Алматыкітап баспасы

6
2-үлгі есеп
Кітаптың 150 беті компьютерде терілген. Әр бетте 40 жол, әр жол-
да 60 символ бар. Кітаптағы ақпарат көлемін анықта.
Берілді:
K
1 
= 150
K
2 
= 40
K
3
= 60
N 
= 256
Табу керек: 
I
–?
Шешуі:
Ақпарат санының формуласы: I = К
•
Х
N 
= 2
х
= > 
256 = 2
х
= >Х = 8 бит
;
К = К
1
•
К
2
•
К
3
; К = 
150•40•60;
К 
= 
360 000;
I = 8 бит•360 000 = 2 880 000 бит = 360 000 байт =
351, 56
Кб
. 
Түсініктеме
. Компьютерде қолданылған 
алфавиттің күші 256-ға тең.
Жауабы:
351, 56 Кб.
3-үлгі есеп
Қазақ алфавиті 42 әріп, тыныс белгілері мен 10 цифрды қоса 
есептегенде жалпы 64 символ деп қарастырайық. Ағылшын алфави-
ті 26 әріп, тыныс белгілерімен бірге 32 символ делік. Қазақ алфа-
витіндегі 70 символдан құралған хабар мен ағылшын алфавитіндегі 
70 символдық хабардың ақпараттық көлемдерін салыстыр. 
Берілді:
N
1
= 64
N
2
= 32
K
1
= 70
K
2
= 70
Табу керек:
І
1
– 
?
І
2
Шешуі:
Ақпарат санының формуласы: I = К
•
Х 
N
1 
= 2
х
1 
= > 64 = 2
х
1 
= >
Х
1 
= 6 бит;
N
2 
= 2
х
2 
= >32 = 2
х
2 
= >
Х
2
= 5 бит;
I
1
= 70•6 бит = 420 бит
; 
I
2
= 70•5 бит = 350 бит;
І
1
=
420 = 1,2
І
2
350
Жауабы: 
1,2 есе үлкен.
Ақпаратты өлшеудің алфавиттік әдісіне есеп құрастыр. Есеп 
мазмұнының (есептің мәтіні) қызықты болуына назар аудар.
Ақпаратты өлшеудің алфавиттік әдісінің қандай маңызы 
бар? 
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.COM
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17 
мая
2019 
года
№
217

7
1. «Алфавит» дегеніміз не?
2. Алфавиттің қуаттылығы нені өлшейді? 
3. «Алфавиттегі символдың ақпараттық салмағы» дегеніміз не?
4. Мәтіннің ақпараттық көлемін алфавиттік тұрғыдан қалай өлшеуге 
болады?
5. Ақпаратты алфавиттік әдіспен өлшеуде қандай формулалар мен 
шамалар қолданылады?
6. «Байт», «килобайт», «мегабайт», «гигабайт» дегеніміз не?
Зерттеу тақырыбы
Зерттеу бағыттары мен сұрақтары
Ақпаратты өлшеу 
әдістері
• Ақпаратты өлшеудің туындау себептері
Көнеден бүгінге дейінгі тарихы
• Бізді қоршаған ақпарат
• Ақпаратты өлшеу бірліктерін қолдануды
зерттеу
• Ақпаратты өлшеу әдістерін зерттеу
1. Оңтүстік Америкада Амазонка өзені жағалауын мекендейтін үн-
дістердің бүгінге дейін белгісіз болған бір тайпасы табылды. Тайпа-
ның алфавиті бар болғаны 8 әріптен тұрады. Сонда бұл алфавиттің 
бір әрпі қанша ақпарат көлемін береді?
2. Жер ғаламшарының даму кезеңдерінде бірнеше өркениет өмір 
сүріп, жоғалған. Сол өркениеттердің бірінде белгілі бір хабардың 
бір символының ақпараттық көлемі 6 бит болған делік. Жоғалған 
өркениет алфавитінде қанша символ бар екенін анықта. 
3. 128 символдық алфавиті бар үндістер тайпасының 30 әріптен тұра-
тын хатын шабарман көрші тайпаға жеткізді. Ол қандай ақпарат 
көлемін жеткізді?
4. 16 символдық алфавитте 512 символдық хабар қанша килобайтты 
құрайды?
Все
учебники
Казахстана
на
OKULYK.COM
*
Книга
предоставлена
исключительно
в
образовательных
целях
согласно
Приказа
Министра
образования
и
науки
Республики
Казахстан
от
17 
мая
2019 
года
№
217

8
Ақпарат көлемін анықтауда ықтималдық әдісін қалай 
қолдануға болады?
Ақпаратты өлшеу. Ықтималдық әдісі

жүктеу 5,47 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: