Отынның ішкі энергиясын механикалық энергияға айналдыратын машиналар жылу машиналары деп аталады.
|
іштен жанатын козғалтқыштар
|
|
Жылу қозғалтқыштары
|
|
|
турбиналар
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
I
|
|
1
|
|
дизелді
|
|
Карбюраторлы
|
|
Бу машиналары
|
|
Газ
|
|
Бу
|
|
Жылу машиналарының тарихынан.
1 698ж-анг.Т.Севери
1707 ж-фр.Д.Папен. Бу машиналары
1763ж-орыс И.И.Ползунов.
1774ж.-анг.Дж.Уатт
1 860ж.-фр.Ленуар.
1876ж.-неміс Н.Отто.
1889ж.-швед К.Лаваль- бу турбинасы.
11 сынып 1 сабақ
Сабақтың тақырыбы: Ішкі энергия, оның өзгерістері, жылу берілу, жылу мөлшерін есептеу, меншікті жану жылуы.
Сабақтың мақсаты: Оқушылардың білім деңгейін және білім мазмұнының тұрақтылығы мен оны игерудегі іскерлік пен дағдыны бақылау.
Сабақтағы негізгі ұғымдар.
Жылу берілу (жылу өткізгіштік, конвекция және сәулелену) кезінде бір денеден екінші денеге энергияның берілуі. Жылу мөлшері-жылу берілу кезінде дененің алған немесе жоғалтқан энергиясы.
Денеге берілетін энергияның қандай шамаларға тэуелді болатынын айқындау (тәжірибелер көрсету) Денеге берілетін жылу мөлшері: дене температурасының өзгеру шамасына, дененің массасына, затгьщ тегіне тәуелді болады.
Салқындаған дененің қоршаған ортаға жылуын беруі.
Жылу мөлшерінің өлшем бірліктері-джоуль (Дж), килоджоуль (кДж). Жылу мөлшерінің тарихи өлшем бірлігі-1 калория (1 кал=4,19Дж =*4,2Дж) 1 ккал =1000 кал = 4190 Дж «4200 Дж т 4,2 кДж. 1кг заттың температурасын 10С-қа өзгерту үшін қажетті жылу мөлшерінің заттың тегіне тәуелділігі.
с -заттың меншікті жылу сыйымдылығы, яғни массасы 1 кг заттың температурасын 1°С-қа өзгерту үшін қажетті жылу мөлшері. Өлшем бірлігі -ДЖ/кг* 0С
Заттың меншікті жылу сыйымдылығының физикалык мәнін ашып көрсету (мысалы, қорғасынның жылу сыйымдылығы 140 ДЖ/кг*0С Бұл массасы 1кг қорғасынның температурасын 1°С-қа өзгерту үшін 140Дж жылу мөлшері кажет дегенді білдіреді.
Әртүрлі заттардың меншікті жылу сыйымдылықтарын салыстыру (№1 кесте бойынша).
Әртүрлі агрегаттық күйлерде заттың жылу сыйымдылығының мәнінің әртүрлі болуы (мысал ретінде, су мен мұз), мұздың меншікті жылу сыйымдылығы 2100 ДЖ/кг* 0С, ал судың меншікті жылусыйымдылығы 4200 ДЖ/кг*0С. Судың меншікті жылу сыйымдылығының үлкен болуы жылыту жүйелерінде пайдаланылады; жергілікті жердін климатына әсер етеді. Денені қыздыруға қажетті немесе ол суығанда бөлінетін жылу мөлшерін есептеу Q=cm(t2 -t1) Мұндағы t1 -дененің бастапкы, t г -дененің соңғы температурасы.
Есеп шығару:
М ассасы 15 кг антрацит жанғанда бөлінетін жылу мөлшерін есепте.
Берілгені: Шешуі:
m=15 кг Q=qm Q=15 кг*3,4*107 Дж/кг=510*106 Дж
q=3,4*107 Дж/кг
Т/к Q-? Жауабы: Q=510*106 Дж
Массасы 200 г алюминийді 200С –тан 300С –қа дейін қыздыру үшін қажет болатын жылу мөлшерін анықта.Алюминийдің меншікті жылу сыйымдылығы 910 Дж/кг0С.
Мұздың меншікті еру жылуы 3,4*105 Дж/кг 00С-дегі массасы 3 кг суды сондай температурадағы мұзға айналдыру үшін жылу мөлшерінің қажеттілігі.
Қайталау тесты
Достарыңызбен бөлісу: |