26
Компоненттер палитрасы 29 тақтадан (панель) тұрады, олар қолданылу аймағы
бойынша топталған, мысалы:
Standard – Windows-тың стандартты басқару элементтері;
Addiotional – Windows-тың қосымша, стандартты емес басқару элементтері;
Data Access – мәліметтер базасымен байланысты ұйымдастыру компоненттері;
Data Controls – МБ-мен жұмыс істеуге арналған басқару элементтері
Dialogs – стандартты сұхбаттар және т.б.
Объектілер қасиеттері терезесі
3. Объектілер инспекторы
Объектілер инспекторы – программа жасау ортасының ең маңызды бӛлігі. Ол
объектілер қасиетін беру үшін және әр түрлі жағдайларға байланысты орта реакциясын
анықтауға арналған.
Объектілер инспекторы ағымдағы объектінің кез-келген қасиетін тез және
ыңғайлы түрде ӛзгерте алады. Енгізілген ӛзгерістер объектінің сыртқы пішініне әсер
етеді.
Объектілер инспекторын тез шақыру үшін F11 пернесін қолдануға да болады.
4. Объектілер бҧтағы мен программа редакторы
Объектілер бұтағында формада құрылған барлық компоненттер бейнеленеді.
Ол әрбір компоненттен объектілер инспекторына тез кіруді (енуді) қамтамасыз етеді.
Программа редакторы бастапқы форманың артында жасырылып тұрады.
Ағымдағы формадан программа редакторына ӛту үшін F12 пернесін қолдануға болады.
Біз программаны жазбасақ та, терезеде программалық кодтың үлгісі болады. Орта
ретінде Borland Builder 6.0 қосымша программа құру кезінде кодты жазудың біраз
бӛлігін ӛзі атқарады. Автоматты түрде құрылған кодты ӛзгертпей, тек толықтыру керек.
27
5. Бастапқы форма терезесі
Форма – әртүрлі басқару элементтері (енгізу ӛрісі, батырма, жалауша, т.б.)
орналасқан Win-dows терезесі. Формада басқару элементтері палитрадан қажеттті
компонентті таңдау жолы-мен және оны тышқанмен тасымалдау арқылы орналасады.
Компоненттер - программаны құру элем-енттері болып табылады.
Компоненттер визуал-ды және визуалды емес болып екіге бӛлінеді.
5.1. Standard бетіндегі компоненттер:
-
Label (жазба ӛрісі) компоненті ақпаратты екпінді болмайтын бейтарап түрде
бейнелеу үшін қолданылады. Standard бетіндегі элемент-тер палитра компоненттерінен
алынады. Объектідегі мәтінді ӛзгерту үшін Caption қасиеті пайдаланылады.
-
Edit компоненті енгізу ӛрісі деп аталады. Ол мәтіндік терезеден сандық
түрдегі ақпаратты енгізген кезде типтерді түрлендіру функциясын қолдану үшін керек,
мысалы: StrToFloat, StrToInt.
-
Button батырмасы қарапайым басқару батырмасы болып табылады.
Батырманың негізгі қасиеті – Caption ӛрісі де, негізгі оқиғасы (событие) – OnClick, яғни
батыр-маны басқанда орындалатын әрекетті кӛрсетеді. Мысалы: "Шығу“ батырмасын
басу кезінде программалар редакторында Close (); оқиғасын жазу керек болады.
Келесі формаға ӛту үшін программалар редакторында Form->Show(); оқиғасын
жазу қажет.
-
ListBox батырмасы қатарлар (тіркестер) тізімін бейнелейді. Қатарлар
тізімінен тұратын Items қасиеті Tstrings типіне сәйкес келеді. MultiSelect қасиеті
тізімдегі элементтерді кӛп-тен таңдауға (множественный выбор) мүмкін-дік береді.
MultiSelect=false мәнін алғанда, тізімнің тек бір элементін таңдауға ғана болады. Оның
тағы да басқа қасиеттері бар, олар: Sorted, Selected, Selcount, Items, Count, ItemIndex,
Columns.
ListBox компонентінің негізгі қасиеттері:
Columns
intColumns
Мұнда тізім компоненттер терезесіне толығымен
сыймайтын жағдайда, ол тізім бейнеленетін бағаналар
санын анықтайды.
28
ItemInde
x
intItemIndex
Бұл тізімде белгіленіп ерекшеленген (выделенный)
элементтің реттік нӛмірін кӛрсетеді.
Count
intCount
Тізімдегі қатарлар санын анықтайды.
Items
Classes:: Tstrings*Items
Бұл тізімдер қатарының жиымы (масси-ві) -
TStrings
класының объектісі.
MultiSel
ect
bool MultiSelect
Бұл бір мезгілде тізімнен бірнеше элементті таңдау
мүмкіндігін береді.
SelCoun
t
int SelCount
Белгіленген элементтер санын кӛрсетеді.
Selected
bool Selected
Индекстелген жиым (массив), бұл тізімдегі
белгіленген элементтерді кӛрсетеді.
Sorted
bool Sorted
Бұл тізімдегі қатарлардың алфавитті түрде
сұрыпталатынын анықтайды.
ListBox компонентінің негізгі функциялары:
Clear
VoidClear (void)
Тізімдегі барлық элементтерді жояды.
SetFocus
Элементке фокус береді және оны екпінді етеді.
Add
Тізімге жаңа элемент қосады
Delete
Тізімдегі элементті жояды
Мысал:
Палитра компонентінің Standard бетінен Button, Edit және ListBox
компоненттерін формаға орналастырайық.
29
Формада компоненттерді орналастыру
Формада Edit компонентін таңдап аламыз және Text қасиетінің ағымдағы мәнін
жоямыз. Одан кейін Button1 батырмасы үшін Caption қасиетін "Добавить" деп
ӛзгертеміз. .
"Добавить― батырмасының OnClick оқиғаларды ӛңдеуішін қосу үшін
формада сол батырманы екі рет шерту керек. Яғни мұндайда программа редакторы
ашылады.
void __fastcall TForm1::Button1Click(TObject *Sender)
{
if (!(Edit1->Text == ""))
{
ListBox1->Items->Add(Edit1->Text);
Edit1->Text = "" ;
}
}
Программаны компиляцияға жіберу үшін Run менюінен Run пуктін
таңдаймыз немесе F9 пернесін бассақ та болады. Ашылған дайын программада ӛріске
жаңа мәліметтер жазамыз және оны Добавить батырмасының кӛмегімен тізімге
енгіземіз.
Достарыңызбен бөлісу: | 
