724
Open access:
http://www.aesa.kz:8080/conference_proceedings/2017/
- пассивтер олардың төлену жеделдігі деңгейіне байланысты орналастырылады.
Пассивтерге уақыт критерийінің пайдаланылуы тән. Сонымен қатар, міндеттемелер, өткен
оқиғалар нәтижесінде үшінші тұлғалар алдында пайда болған, кәсіпорын активтеріне
қатысты талаптар болып табылады.
Қаржылық жағдай жөніндегі есептілікке бұдан басқа да төменгі шектеулер тән:
- есептілік өзінің табиғатынан тарихи, демек онда жасалу уақытына есептелген
шаруашылық қызмет нәтижелері жөніндегі ақпарат көрсетілген;
- ұйым қызметінің барлық жағын толық көрсететін ақпарат жоқ;
- есептілік есептік мерзім басы мен аяғына жинақталған моментті мәліметтер
жинытығы болғандықтан есепті мерзім ішіндегі мүлік жағдайы жөнінде ақпарат
бермейді;
- есептілік кеңістік және уақыттық салыстырмалылықты қамтамасыз етпейді және
онда салыстырмалы талдау үшін база жоқ;
- активтерді есепке алуда тарихи баға приципін ұстану мүліктің нақты бағасының
бұрмалануына соқтырады;
- онда кәсіпорынның айналымдық және басқа қаражаттарының қозғалысы жөнінде
деректер жоқ және бәрі жалпылама түрде көрсетіледі.
Қаржылық есептілік белгіленген есептілік кезең сайын дайындалып тапсырылады
және оны пайдаланушы қалың топтың ақпарат жөніндегі қажеттерін қанағаттандырып
отырады. Қаржылық есептілік қорытындысы қаржылық есептілік кезең бойынша ай
сайын, әр тоқсанда, әр жылға жасалынуы мүмкін. Кейбір пайдаланушылар өкілеттіктері
болған жағдайда қаржылық қорытынды есептілікте бар ақпаратқа қосымша ақпарат талап
ете алады. Пайдаланушылардың көпшілігі қаржылық мәліметтердің негізгі қайнар көзі
ретінде қаржылық қорытынды есептілікке сенім артуға тиісті.
Сонымен, кәсіпорынның шаруашылық құралдары өндіріс саласына үздіксіз
қатысады. Оның барлық шаруашылық құралдарының шамасын анықтау үшін және есепті
кезеңге оларға экономикалық баға беру үшін әрі қаржы-шаруашылық қызметін жедел
басқару үшін әрбір кәсіпорынының өзінің шаруашылық құралдары мен мүлкі туралы
жалпылама мәліметтері болуы керек. Осындай жалпылау қаржылық жағдай жөніндегі
есептілікті құру жолымен жүзеге асырылады. Қаржылық жағдай жөніндегі есептіліктің
атқаратын міндеттерінің негізгісі – есепті жыл ішіндегі қаржылық жағдайы жөніндегі
өзгерістерді сипаттау.
Қолданылған дереккөздер тізімі
Мырзалиев Б.С., Сыздық Қ.С., Мұзрапов Н.А., Данбай Ш.А. «Ұжымдарда қаржы-
шаруашылық қызметін үлгі жоспар бойынша есеп жүргізу тәжірибесі», Түркістан 2011ж. -
528 б.
Р.С. Әбдішүкіров, Б.С. Мырзалиев Бухгалтерлік есеп 1 кітап, Оқу құралы.- Алматы
2008.- 11б.
В.Л, Назарова Шаруашылық жүргізуші субъектілердегі бухгалтерлік есеп.-
Алматы: Экономика, 2005.- 52б.
Алибекова Б.А. Бухгалтерлік есеп қағидалары.- Астана 2012, 17б.
725
Open access:
http://www.aesa.kz:8080/conference_proceedings/2017/
Система калькулирования себестоимости продукции
Қарсыбаева Л.М.
Алматинская академия экономики и статистики
E-mail:
uchet_audit_metodist@mail.ru
В условиях развивающихся рыночных отношений в нашей стране предприятие
становится юридически и экономически самостоятельным. Эффективное управление
производственной деятельностью предприятия все более зависит от уровня
информационного обеспечения его отдельных подразделений и служб.
Основной целью деятельности любого предприятия является получение прибыли.
Финансовый результат деятельности предприятия обусловлен доходами и расходами,
причем в условиях рыночной экономики доходы в значительной степени зависят от
конъюнктуры, а расходы - в существенно большей степени - от работы самого
предприятия, деятельности его администрации и усилий производственного коллектива.
Одним из наиболее емких участков бухгалтерского учета является учет затрат на
производство и калькулирование себестоимости выпускаемой продукции, выполняемых
работ или оказываемых услуг. Недаром в практике работы фирм и предприятий в странах
с рыночной экономикой эти участки выделены в системе бухгалтерского учета в
произвоственный учет.
Если целью калькулирования себестоимости продукции на предприятии является
не просто отражение данных о фактических затратах в финансовой отчетности, а еще и
принятие управленческих решений, то в этом случае к задачам производственного учета
добавляется расчет оптимальной себестоимости, которая в условиях работы на рынке
могла бы обеспечить предприятию определенный доход. Исходя из рассчитанного уровня
себестоимости, нужно организовать производство таким образом, чтобы обеспечить ее
приемлемый уровень и возможность постоянного снижения.
Таким образом, в условиях жесткой конкуренции одним из основных преимуществ
предприятия становится низкая себестоимость продукции. Ошибки при расчете
себестоимости могут привести к неверным управленческим решениям: снятию с
производства рентабельной продукции или, наоборот, увеличению выпуска
неперспективного товара.
Метод калькулирования предполагает систему производственного учета, при
которой определяются фактическая себестоимость продукции, а также издержки на
единицу продукции. Выбор метода калькулирования себестоимости продукции связан с
технологией производства, его организацией, особенностями выпускаемой продукции. В
настоящее время в мировой бухгалтерской практике вопросам производственного и
управленческого учетов, в том числе методикам планирования и учета затрат и
калькулирования себестоимости продукции, придается большое значение.
В себестоимости как в обобщающем экономическом показателе находят свое
отражение все стороны деятельности предприятия:
- степень технологического оснащения производства и освоения технологических
процессов;
- уровень организации производства и труда, степень использования
производственных мощностей;
- экономичность использования материальных и трудовых ресурсов и другие
условия и факторы, характеризующие производственно-хозяйственную деятельность
производственного предприятия.
В соответствии с определением себестоимости производства следует различать
себестоимость производства и реализации, выпуска продукции и продаж. Себестоимость
выпуска (производства) продукции характеризует в денежном измерении все
