Алматы экономика және статистика академиясы Алматы қаласы Қазақстан халқы Ассамблеясы

87 

Open  access: 

http://www.aesa.kz:8080/conference_proceedings/2017/

  

 

интересы,  единое  будущее»,  –  построение сильного и эффективного государства, 

способного противостоять глобальным вызовам современности и сохранить ядро 

традиционных духовных ценностей –  стала  общенациональной  патриотической  идеей 

независимого Казахстана. Ценности «Мәңгілік Ел» – гражданское равенство, трудолюбие, 

честность, культ учености, толерантность, честность, преданность и патриотизм – как и 

тысячи лет назад объединяют людей различных этносов и вероисповеданий под единым 

шаныраком

. 

 

В заключении хотелось бы отметить , что жизнь народа прирастает к каждым 

следующим  его  поколением.  Поэтому  нет  мечты  выше,  чем  мечта  о  Вечности  Народа. 

«Мәңгілік ел» -это идея, которая открывает завтрешний день , выражает веру в будущее , 

сохраняя уважение к прошлому. 

Қолданылған дереккөздер тізімі 

1. http://e-history.kz/ru/contents/view/5114 

2. © e-history.kz 

3. inform.kz http://www.inform.kz/ru/7-principov-mangilik-el-otrazhayut-bazovye-

cennosti-razvitiya-obschnost-interesov-i-istoricheskoy-sud-by-naroda-kazahstana-obraschenie-

ank_a2622081 

 

 

 

Терроризмге қарсы тұру 

 

Удербаев О.О. 

Алматы экономика және статистика колледжі 

E-mail: 

oljas_andas@mail.ru

 

 

Қазақстан  Республикасының  Президенті  -  Елбасының  «Қазақстанның  үшінші 

жаңғыруы: жаһандық бәсекеге қабілеттілік» атты Жолдауында бесінші басымдығы, оның  

ішінде  радикализмнің,  экстремизмнің  және  терроризмнің  барлық  түрлері  мен 

көріністеріне  қарсы  іс-қимыл  айқындалған.  Бұл  ретте  қоғамда,  ең  алдымен,  жастар 

ортасында  діни  экстремизмнің  алдын  алуды  күшейту  қажеттілігіне,  сондай-ақ 

конфессияаралық  бейбітшілік  пен  келісім  орнаған,  діншілдер  мен  атеистік  көзқарасты 

ұстанған азаматтардың да құқықтары сақталатын және құрметтелетін зайырлы мемлекет 

-  Қазақстан  Республикасының  дәстүрлері  мен  мәдени  құндылықтарына  сәйкес 

тұрғындарда  діни  сананың  қалыптасуына  ерекше  назар  аударылады.Сонымен  қатар, 

қазіргі кезеңде әлемдегі жаһандану процесі мен шиеленісу әлеуетінің өсуі халықаралық 

және ұлттық қауіпсіздік ахуалына елеулі әсерін тигізіп отыр.   

Діни экстремизм  мен  терроризм  қатері  әр  мемлекеттің  ұлттық  мүддесі  қорғалу 

деңгейінің  халықаралық  қауіпсіздік  ахуалына  тәуелділігін  жоғарылатып,  жаһандық 

сипатқа  ие  болды.  Осындай  жағдайларда  радикалдық  діни  идеологияның  таралуына 

мүмкіндік беретін жағдайларды (факторларды) тиімді жою үшін, сондай-ақ экстремистік 

және террористік көріністердің жолын кесу үшін қолданыстағы жүйе жетілдіруді талап 

етеді.  Дінді  жамылған  экстремистік  және  террористік  идеологияның  таралу  процесі 

соңғы  уақытта  іс  жүзінде  бүкіл  әлемде  ауқымды  сипатқа  ие  болып  отыр.    Қазақстан 

әлемдегі  сыртқы  саяси  ахуалдың  өзгеруіне  байланысты  өзінің  геосаяси  жағдайына 

қарай,  Орталық  Азия  өңіріне  географиялық  жағынан  жақын  Таяу  және  Орта  Шығыс 

елдеріндегі  тұрақсыздыққа  орай  халықаралық  терроризмге  қарсы  күрестің  негізгі 

бағыттарының бірінде қалып отыр[3]. 

Осыған  байланысты  Қазақстан  Республикасы  терроризм  қатерінен  қоғам 

қауіпсіздігін қамтамасыз ету шараларының жүйесін әзірледі, оның тиімділігі біртіндеп 

арттырылып  жатыр.Конфессияаралық  және  этносаралық  келісім  мен  жастар  мүддесін 

88 

Open  access: 

http://www.aesa.kz:8080/conference_proceedings/2017/

  

 

қорғауды,  мемлекеттің  ақпараттық  қауіпсіздігін  қамтамасыз  ететін  мемлекеттік  саясат 

жүзеге  асырылуда.  Сонымен  қатар,  экстремизм  мен  терроризмнің  алғы  шарттарын 

анықтау мен жолын кесу үшін заңнамалық және ұйымдастырушылық база құру әрі оны 

жетілдіру жөнінде елеулі жұмыстар атқарылды. Діни экстремизм мен терроризмге қарсы 

іс-қимыл бойынша мемлекеттік органдар қызметін ғылыми-әдістемелік қамтамасыз ету 

дамытылуда.    Алдын алу,  соның ішінде  ақпараттық-түсіндіру  қызметі  саласындағы іс-

шаралар  өткізу  тәжірибесі  қалыптасқан.  Экстремистік  және  террористік  топтар  мен 

ұйымдар қызметінің жолын кесу жөнінде арнаулы және терроризмге қарсы операциялар 

өткізудің белгілі бір практикалық тәжірибесі жинақталған. Қазақстан терроризмге қарсы 

күрес  саласындағы  негізге  алынатын  барлық  халықаралық  әмбебап  актілердің 

қатысушысы  болып  табылады.  «Терроримзге  қарсы  іс-қимыл  туралы»  Қазақстан 

Республикасының Заңында Қазақстан 

Республикасының 

Терроризмге 

қарсы 

орталығының  бастауымен  діни  экстремизм  мен  терроризмге  қарсы  іс-қимылды 

үйлестірудің  ішкі  жүйесі  құрылды.  Өңірлерде  терроризмге  қарсы  комиссиялар  құру 

арқылы  діни  экстремизм  мен  терроризмнің  алдын  алуға  жергілікті  атқарушы 

органдарды  тарту  жағдайлары  қамтамасыз  етілді.  Қазақстан  аумағында  экстремистік 

және террористік қызметке қатысы бар, сондай-ақ Қазақстаннан тыс жерлерде жасаған 

террористік  қылмыстары  үшін  біздің  елде  шетел  мемлекеттерінің  құқық  қорғау 

органдарының  қудалауынан  жасырынып  жүрген  адамдарды  анықтау  бойынша  жедел 

жұмыс жүргізілуде. Сонымен қатар, қабылданып жатқан шараларға қарамастан, жылдан 

жылға экстремистік және террористік қызмет барған сайын ұйымшыл бола түсуде және 

мұндай топтардың қатарына сыртқы күштердің әсерімен жаңа адамдар тартылуда. Атап 

айтқанда,  діни  риториканы  жамылып  жүрген  халықаралық  экстремистік  және 

террористік  ұйымдар  қазақстандық  қоғамда  радикалдық  көзқарас  пен  нанымды 

қалыптастыруға тырысуда. Әлгі ұйымдардың жекелеген адамдардың санасына мақсатты 

ықпал  жасауы  олардың  отансүйгіштік  сезімі  мен  ұлттық  өзіндік  сана-сезімін, мәдени-

имандылық, отбасылық құндылықтарын жоғалтуына әкеп соғады[1]. 

 Халықаралық  экстремистік  және  террористік  ұйымдар  конституциялық 

құрылымның негіздерін құлату үшін радикалдық идеяларды себе отырып, қоғамға қарсы 

көңіл-күйді  ушықтырып,  арандатады,  Қазақстан  аумағында  террористік  актілер  жасау 

жөнінде  жоспарлар  мен  ниеттер  ойластырады.  Бұл  үшін  олар  жақтастар  тарту  мен 

елімізде  өздерінің  жеке  құрылымдық  буындарын  құрудағы  жоспарларын  іске  асыруға 

талпынысын  әлі  де  қоймай  отыр.  Аталған  құрылымдардың  бүлдіру  әрекетінің 

нәтижесінде Қазақстан іс жүзінде өз аумағында терроризм актілерінің жасалуына душар 

болып отыр. Елдің батысы мен оңтүстігіндегі қайғылы оқиғалар проблеманың өткірлігін 

көрсетті.  2011-2012  жылдар  аралығында  12  зорлық-зомбылық  акциясы  жасалды[2]. 

 Бұл ретте, аталған терроризм актілері негізінен құқық қорғау және арнаулы мемлекеттік 

органдардың  қызметкерлеріне  қарсы  бағытталған  болатын.  Осы  тұрғыда  діни 

экстремизм мен терроризм жақтастары санының Қазақстан азаматтары қатары есебінен 

өсу серпінін айтпай кетпеске болмайды. Діни экстремизм мен терроризмге қарсы тұру 

бойынша  арнаулы  мемлекеттік  және  құқық  қорғау  органдары  жұмысының  нәтижелері 

біздің елімізде діни радикалдық идеологияның таралуына ықпал ететін мынадай сыртқы 

және  ішкі  факторларды  анықтауға  мүмкіндік  берді.  Сыртқы  факторларға  Қазақстан 

шекараларының  қарулы  қақтығыстар  ошақтарына,  соның  ішінде  радикалдық  діни 

топтардың  қатысуымен  өтетін  қарулы  қақтығыстар  ошақтарына  жақындығы,  осыған 

байланысты  еліміздің  көші-қон  тұрғысынан  осалдығы,  Интернет-кеңістікте  діни 

экстремизм  мен  терроризм  идеяларының  шетелден  насихатталуы,  террористік 

идеялардың  жолын  ұстанушы  жекелеген  азаматтарымыздың  шетел  мемлекеттерінің 

аумағында  орналасқан  жауынгерлерді дайындайтын лагерлерде болуы жатады 

 

Шетелдік  діни  оқу  орындарында  оқып  жатқан  азаматтарымыздың  экстремистік  және 

террористік  идеологияның  ықпалына  түсу  фактілері  байқалады. Жаңа  жақтаушыларды