111
бірақ іс жүзінде оларды орындауға қабілетсіз болса, автокөліктің айтарлықтай бұзылуына жол
бермей, салыстырмалы түрде ауызша логикалық ойлаумен кеңістіктік бағдарлау мен кеңістіктік
талдаудың бұзылуына ие деп есептеуге болады.
Баланың оқу материалдарын меңгерудегі қиындықтарының себептерін анықтау жеке
түзету бағытын нақты анықтауға және оқытудың тиісті әдістерін табуға көмектеседі. Орыс тілінің
сабақтарында, математика және кәсіптік еңбекпен айналысу сабақтарында кейбір балалар
басқалармен салыстырғанда білім беру міндеттерін орындаған кезде екі есе төмендейді. Дегенмен,
сабырлылықтың себептері өте өзгеше: кейбір жағдайларда бұл қозғалтқыштың бұзылуымен
байланысты, ал басқалары - тез жоғалтуымен, яғни жұмыс қабілеттілігінің төмендігімен,
интеллектуалды даму деңгейінің едәуір төмендеуімен байланысты. Сондықтан анықталған
бұзушылықтардың себептеріне негізделген оқушылардың осы топтары үшін жеке түзету
шаралары жасалады. Мәселен, моторлы бұзылыстары бар балалар үшін жазбаша сабақтарда
тапсырмалар көлемі төмендейді, мысалы, мәтінді жазғанда, еңбекпен қамту бойынша жұмысқа
орналасу кезінде, әсіресе, азық-түлік өнімдерін тұтыну кезінде еңбекке тартылатын операциялар
саны азаяды.
Сыныпта жеке түзетудің әртүрлі шараларын талап ететін бірнеше бала болуы мүмкін.
Сондықтан сыныппен алдын-ала жұмыс істеу дұрыс болса, басқа бір оқушыға назар аударыңыз.
Жеке сабақ беретін оқушымен жұмыс істеудің әдістемелік әдістері осы сабақтың мазмұны
негізінде таңдалады. Сабақтардың мазмұны әртүрлілігімен сипатталады, баланың көптеген
қиындықтарына байланысты оқытудың әртүрлі әдістерін қолдануға болады. [5]
Пайдаланылған әдебиеттер:
1. Брёзе Б. Активизация ослабленного интеллекта при обучении во вспомогательных школах: пер. с нем. М.:
Медицина, 1981.
2.Дифференцированный подход к учащимся младших классов вспомогательной школы в процессе обучения:
сб. научн. тр. / под ред. В. В. Воронковой. М.: Изд-во АПН РСФСР, 1984.
3. Психологические вопросы коррекционной работы во вспомогательной школе / под ред. Ж. И. Шиф. М.:
Педагогика, 1972.
4. Психологические проблемы коррекционной работы во вспомогательной школе / под ред. Ж. И. Шиф, В. Г.
Петровой, Т. Н. Головиной. М.: Педагогика, 1980.
5. «Олигофренопедагогика : учеб. пособие для вузов /Т. В. Алышева, Г. В. Васенков, В. В. Воронкова и др»:
Дрофа; Москва; 2009
УДК: 376.3
МРНТИ: 14.29.27
Булабаева С.Т
1
Айдарқұлова А.Ж
2
1
Абай атындағы ҚазҰПУ, Педагогика және психология институты «Арнайы білім беру»
кафедрасының оқытушысы
2
Абай атындағы ҚазҰПУ-ті, , 5В010500-Дефектология мамандығы, сурдопедагогика
мамандырылуының 3 курс студенті
ЕСТУ ҚАБІЛЕТІ ЗАҚЫМДАЛҒАН БАЛАЛАРДЫ МЕКТЕП-ИНТЕРНАТЫ
ЖАҒДАЙЫНДА ТӘРБИЕЛЕУДІҢ ОҢТАЙЛЫ ЖОЛДАРЫ
Андатпа
Мектеп-интернатының басты функцияларының бірі есту қабілеті зақымдалған балаларды
әлеуметтік бейімдеу болып табылады. Осы орайда есту қабілеті зақымдалған балаларды тәрбиелеу оларды
әлеуметтік орта жағдайларына белсенді бейімдеуді білдіреді. Бұл үрдіс мақсатқа бағытталған әлеуметтік
және медициналық –педагогикалық түзетушілік
қолдау арқылы қоғамда қабылданған іс-әрекет нормалары
мен ережелерді, құндылықтарды меңгеру мен қабылдауы арқылы жүзеге асырылады.
Кілттік сөздер: мектеп-интернаты, тәрбие, есту қабілеті зақымдалған балалар, әлеуметтік бейімдеу.
Булабаева С.Т
1
Айдарқұлова А.Ж
2
1
КазНПУ имени Абая, институт педагогики и психологии, кафедра «Специального образования»,
преподаватель
2
КазНПУ имени Абая, 5В010500-Дефектология , специализация сурдопедагогики, студентка 3 курса
112
Эффективные пути воспитания детей с нарушениями слуха в условиях школы-интерната
Аннотаци
Одной из важнейших функций школы-интерната является социальная адаптация детей с
нарушениями слуха. Воспитание означает активное приспособление детей с нарушениями слуха к условиям
социальной среды. Данный процесс осуществляется путем усвоения и восприятия ценностей, правил и норм
поведения, принятых в обществе, в результате целенаправленной социальной и медико-педагогической
коррекционной поддержки.
Ключевые слова: школа-интернат, воспитание, дети с нарушениями слуха, социальная адаптация.
Abstract
Bulabayeva S.T.
1
Aydarkulova A.Zh
2
.
1
Abay Kazakh National Pedagogical University , Institute of Pedagogy and Psychology, Department of
"Special Education", Lecture
2
Abay Kazakh National Pedagogical University, 5В010500- Defectology, specialization of the surdopedagics,
student of 3
d
course
Effective ways of upbringing of children with hearing disorders in conditions of the boarding school
One of the most important functions of the boarding school is the social adaptation of children with hearing
impairment. Adaptation means the active adaptation of children with hearing impairment to the conditions of the
social environment through the assimilation and perception of values, rules and norms of behavior accepted in
society, and labor training in the process of targeted social and medical-pedagogical correctional support..
Keywords: boarding school, upbringing, children with hearing impairments , social adaptation
Қазіргі таңда есту қабілеті зақымдалған балалар көп жағдайда арнайы мектеп-интернатта
оқиды. Мектеп-интернат есту қабілетін жоғалтқан балаларды жан-жақты дамыта отырып, түзете-
тәрбиелеу әрекетімен қамтамасыз етеді. Интернаттағы тәрбие жұмысы келесі міндеттерді шешеді:
• Тұлғаның жағымды жақтары, танымдық, қоғамдық, еңбекке деген белсенділігін дамыту, ақыл-ой,
дене,адамгершілік, еңбек, эстетикалық тәрбие бойынша мектеп жұмысын кеңейту және естімейтін
оқушыларды жан-жақты дамыту;
• Санада азаматтылық патриотизмділікті, интернационализмділікті тәрбиелеу;
• Еңбекке деген жағымды қатынастарын тәрбиелеу;
• Естімейтін және нашар еститін оқушылардың жағымды моральдық адамгершілік эстетикалық
сапаларын қалыптастыру, мектеп ұжымын қалыптастыру, мінез-құлық сезімін, мәдениетін
тәрбиелеу;
• Қалдық есту қабілетін пайдалана отырып, ауызша сөйлеу тілін дамыту;
• Естімейтіндер ортасында, еститіндер ұжымында жұмыс жасау, өмір сүре білуге тәрбиелеу,
әлеуметтік байланысты кеңейтуге тырысу;
Интернаттағы тәрбие процесімен педагогикалық жетекшілік ету, тәрбиеленуішінің өз бетімен
әрекет жасауын дамыту ұсынады. Тәрбие жұмысының нәтижелігі тәрбиешінің әрбір оқушының
жас және жеке ерекшеліктерін ескергеніне байланысты. Ең маңыздысы тәрбие нәтижесіне жетуге
тырысу.
Интернаттағы педагог жұмыстарының тәрбиелік мазмұны есту қабілеті зақымдалған
балаларды тәрбиелеудің мақсаттары мен міндеттерімен анықталады, балалардың түрлі әрекетінде
орындалады – оқу,танымдылық, еңбек, ойындық коммуникативті.
Интернаттағы оқу- танымдылық әрекет мектептегі оқу-тәрбие процесін жалғастыру болып
табылады. Есту қабілеті зақымдалған балаларды оқу-танымдылық әрекет түрлі ғылыми көзқарас
арқылы қалыптасады, қоршаған табиғат және әлеуметтік орта туралы білім кеңейеді, тұлғалық
бағдар қалыптасады.
Интернаттағы оқу- танымдылық әрекет өз бетімен дайындықты ұйымдастыру кезінде
орындалады. Бұл дыбыс күшейткіш аппараттары (ДКА) бар сынып бөлмесінде өткізіледі.
Есту қабілеті зақымдалған балаларға арналған мектептегі өз бетімен дайындықты
ұйымдастыру және өткізудің негізгі талаптары болып табылады:
• Тәрбиеші әр сабаққа тыңғылықты дайын болу керек;
• Оқушылардың есту қабілетін және ауызша сөйлеу тілін дамытудағы есту-сөйлеу тәртібін және
жұмысын сақтау;
Достарыңызбен бөлісу: |
