13
Адамгершілік
қасиеттері.
Педагогикалық
мінездеме.
Психологиялық
зерттеу қасиеттері
Психологиялық
педагогикалық
қасиеттері
Мейірімділік
Басқаның қамын
Ойлау.
Намыс сезімі.
Шынайылық
Адалдық.
Әділеттілік.
Сыпайылық.
Ашықтық.
Естесақтау. Ойлау.
Елестету.
Қабылдау.
Психологиялық
Жағдайларға назар
Аудару,шаршау
Күйзеліс
Мазасыздықты жеңе
білу.
Өз еркің
Жұмылдыра білу,
Табандылық т.б.
Өзін - өзі
Қадағалау
өзін-өзі бақылау,
өз-өзіне сын көзбен
Қарау, өз-өзін
Бағалау, өз
Өз бетімен білім
Алу, өзіне сену,
Өз мәселесін
Шеше алу.
Қарым-қатынаста
Орната білу,
Сыртқы
Тартымдылық,
Ұнай білу,
Табиғилық,
Басқаның көзімен
Көре білу,түсіну
Шешендік, сендіре
Білу т.б.
Бұл мамандықтың иесі гуманист, діни рухани және жалпы мәдениеті бар педагог
болуы тиіс, педагог және әлеуметтік қызметкер бола білу, баланың білім алуына,
тәрбиесіне дамуына байланысты оны қорғауда өзінің белсенді роль атқаратынын түсіне
алу тиіс, тұрақты адамгершілік қағидасы ұстанымы болуы тиіс.
14
Әлеуметтік педагог қызметін реттейтін нормативтік-құқықтық құжаттар.
Әлеуметтік педагог өз жұмысында:ҚР Конституциясын, Қазақстан
Республикасының «Білім туралы» Заңын, БҰҰ «Бала құқығы туралы»Конвенциясын, ҚР
«Бала құқығы туралы» Заңына, ҚР «Неке және Отбасы туралы»Заңын, ҚР «Даму
мүмкіндігі шектеулі қолдау туралы»Заңын, «Әлеуметтік педагог» Ережесін және басқа да
білім беру мәселесі жөніндегі нормативтік-құқықтық актілерді білуі тиіс.
Егеменді мемлекеттің басты проблемаларының бірі бала құқын қамтамасыз ету,
себебі мемлекеттің өміршеңдігі болашағы балаларға байланысты. Бұл проблема көптеген
мемлекеттерде қиын шешілетін мәселенің бірі болып саналады, сондықтан ол өркениетті,
халықаралық сипат алып отыр.
Бүгінгі таңда халықаралық-құқықтың бала құқын қорғау бойынша құрылым
құрылып және жұмыс жасауда.
15
Халықаралық бала құқын қорғау деп-баланың үйлесімді және жан-жақты дамуы
үшін және оны мемлекеттік заң шығару деңгейіне көтеруге дейін әсер ететін және нашар
дамыған мемлекеттердің балаларыны көмек көрсететін мемлекет халықаралық
ұйымдастырылып өзара келісімге келген жүйені айтуға болады.
1989 ж. БҰҰ Бас Ассамблеясына бала құқығының дүние жүзілік Конституциялық
Бала құқы туралы Конвенция қабылданды.Өркениетті адамзат бұл құжатты қабылдауға
дейін бірнеше құжаттар қабылдаған болатын. 1948 ж. БҰҰ Бас Ассамблеясына бала құқы
туралы Женева декларациясы, 1959 ж Бала құқы туралы Декларациясы, БҰҰ Конвенциясы
заңдық құжат ретінде Декларация Ережелерін одан әрі тереңдетеді. Оны қабылдаған
мемлекеттерге балаға қатысты әрекеттері үшін құқықтық жауапкершілік артып, заңдық
кепілдемелер мен нормалардың жетілген түрін ұсынады.
Конвенцияның мақсаты- бала мүддесін, қызығушылығын барынша қорғау.
Конвенция негізгі төрт талап қояды, ол бала құқын қорғауды қамтамасыз етуі тиіс.
Өміршеңділік, баланың дамуы, баланы қорғау және қоғам өміріне белсенді қатысуды
қамтамасыз ету.
Конвенция-бұл жоғары әлеуметтік-адамгершілік қасиеттерді уағыздайтын құжат.
Ол баланы бүкіл адамзаттың бір бөлігі ретінде қабылдауға, баланың жалпы адамзаттық
құндылық пен тұлғалық дамуын қамтамасыз етуге, оның ешбір себептері мен мотивтеріне
қарамастан дискриминацияламауға негізделген.
Конвенция бала мүддесін мемлекет мүдесінен жоғары қоюмен қатар, әлеуметтік
депривацияланған (әлеуметтік әлсіз топ, қорғалмаған)балалар тобына айрықша қамқорлық
жасауды талап етеді; жетім, мүгедек, босқындар,құқық бұзушылық балалар.
Конвенция-жоғарғы халықаралық стандартты иемденген құқықтық құжат. Ол
баланы өзіндік дербес субъект ретінде жариялап, Конвенцияны қабылдаған мемлекеттерге
ұлттық заңдарын Конвенция негізінде қабылдауды талап етеді. Бала құқының әртүрлі
аспектілері бойынша-анықтап, мемлекеттің құқықтық нормаларын белгілеп, арнайы
бақылау механизмін БҰҰ Бала құқын қорғау бойынша Комитеті құрылып, оған жоғары
дербестік, өкілеттік берілген.
Конвенция-жоғары, биік педагогикалық мағынасы бар құжат. Балаға ересектер ата-
аналар және педагог тарапынан авторитарлықпен қарау барлық мемлекеттерге бар.
Конвенция балалар мен ересектерді қарым-қатынасты өзгеше адамгершілік-құқықтық
және педагогикалық негізде құруын уағыздайды. Баланың ойына, көзқарасына, тұлғасына
силастықпен, түсінушілікпен қарау тек жалпы адамзаттық мәдениет нормасы емес,
құқықтық норма да болуы қажет дейді. Соған байланысты әлеуметтік педагогика талап
етушілік педагогикасын-тұлғаралық педагогикасына құндылық бағдарды өзгертуге тиіс
педагогика саласы.
Конвенция бала құқы туралы бүкіл мемлекеттерге қабылданған,
ратификацияланған құжат. Қазақстан Республикасы бұл құжатты 1994 жылы қабылдады.
Конвенция бала құқы мен мүдесіне байланысты базалық құжатқа айналады. ҚР-ның
Конституциясы (30 тамыз 1995 ж.) ҚР «Неке және Отбасы»туралы Заңы (17.12.1998 ж.)
Қазақстан Республикасының даму мүмкіншіліктері шектеулі балаларды әлеуметтік
медика-педагогикалық, корекциялық қолдау (11.07.2002 ж) туралы Заңы, ҚР-ның «Бала
құқы туралы» (8.08.200 ж), ҚР Заңы және т.б. заңдары Конвенция негізінде қабылданды.
Отандық тәжірибеде алғаш рет бала арнайы қамқорлықты қажет ететін субъект ретінде
ғана емес, адамға қажет барлық құқықтары бар субъект ретінде қарастырылады.
